Fikcja jako „dybuk”
Uwagi o „przyleganiu” przeszłości do teraźniejszości na przykładzie filmu Demon w reż. Marcina Wrony
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.13Keywords:
memory, present, past, film, adherenceAbstract
Fiction as a „dybbuk”. Remarks about the „Adherence” of the Past to the Present in the Context of the Film Titled Demon Directed by Marcin Wrona
The article remarks about the „adherence” of the past to the present in the context of the film, Demon directed by Marcin Wrona showing that the influence of fiction on memory brings about a lot of changes in the cognition of the relations between the past and the present. The author of the paper suggests that we could or should treat fiction as the cognitive frame of the relations between the past and the present. To be able to strengthen his hypothesis, he analyzes and interprets the film created in the horror genre, which shows complicated Jewish-Polish relations. The article is a short introduction to the theory of fiction as the cognitive frame of memory.
Downloads
References
Bilu Y., Dybbuk and Maggid: Two Cultural Patterns of Altered Consciousness in Judaism, „Association For Jewish Studies Review” 1996, vol. 21, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1017/S0364009400008552
Chajes J.H., Between Worlds. Dybbuks, Exorcists, and Early Modern Judaism, Philadelphia 2011.
Cole T., Selling the Holocaust. From Auschwitz to Schindler. How History is Bought, Packaged, and Sold, New York 2000.
Demon, reż. M. Wrona, 2015.
DEMON, scenariusz ver 08/09/2014. WERSJA REALIZACYJNA (korekty po zatwierdzeniu obiektów), Marcin Wrona, Paweł Maślona, współpraca Kinga Krzemińska, na motywach „Przylgnięcia” Piotra Rowickiego, [online] http://cybra.p.lodz.pl/dlibra/publication/20434/edition/17267/content.
Dobrosielski P., Problem kategoryzowania w polskim dyskursie holokaustowym na przykładzie recepcji pisma Jana Tomasza Grossa, [w:] Znakowe wartości kultury, red. Z. Kloch, Ł. Grützmacher, M. Kaźmierczak, Warszawa 2014.
Dybuk. Na pograniczu dwóch światów, red. M. Abramowicz, J. Ciechowicz, K. Kręglewska, Gdańsk 2017.
Elior R., Dybuki i kobiety żydowskie w historii społecznej, myśli mistycznej i folklorze, przeł. K. Kornacka, Poznań-Gniezno 2014.
Geertz C., Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, przeł. D. Wolska, Kraków 2005.
Gleick J., The Information. A History, a Theory, a Flood, London 2011. DOI: https://doi.org/10.1109/TIT.2011.2162990
Guthke K.S., The Gender of Death. A Cultural History in Art and Literature, Cambridge–New York 1999.
Ida, reż. P. Pawlikowski, 2013.
Jameson F., Postmodernism, or, the Cultural Logic of Late Capitalism, London 1992. DOI: https://doi.org/10.1215/9780822378419
Kaźmierczak M., Auschwitz w Internecie. Przedstawienia Holokaustu w kulturze popularnej, Poznań 2012.
Kaźmierczak M., Facebook jako zasób semiotyczny codzienności: relacje żydowsko-palestyńskie w znakach, [w:] Semiotyczne wymiary codzienności, red. A. Grzegorczyk, A. Kaczmarek, K. Machtyl, Poznań 2018.
Kaźmierczak M., Hipertekst jako medium postpamięci. Uwagi na przykładzie wpisów dotyczących Holokaustu na stronach serwisu twitter.com, „Politeja” 2015, nr 3(35), https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.35.06. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.35.06
Kersten K., Polacy – Żydzi – Komunizm. Anatomia półprawd 1939–68, Warszawa 1992.
Kloch Z., Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku, Wrocław 2006.
Kolankiewicz L., Dziady. Teatr Święta Zmarłych, Gdańsk 2020.
Kornacka-Sareło K., Wszystko Ty, tylko Ty, jeden Ty! Dybuk Szymona An-skiego jako dramat filozoficzny, Poznań 2016.
LaCapra D., Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł. K. Bojarska, Kraków 2009.
Łebkowska A., Między teoriami a fikcją literacką, Kraków 2001.
Lévy P., Collective Intelligence. Mankind’s Emerging World in Cyberspace, przeł. z jęz. franc. R. Bononno, Cambridge 1997.
Massumi B., Autonomia afektu, przeł. A. Lipszyc, „Teksty Drugie” 2013, nr 6.
Mazur D., Dybuk, Poznań 2007.
Nola di A.M., Diabeł. O formach, historii i kolejach losu Szatana, a także o jego powszechnej a złowrogiej obecności wśród wszystkich ludów, od czasów starożytnych aż po teraźniejszość, przeł. I. Kania, Kraków 2004.
Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
Pokłosie, reż. W. Pasikowski, 2012.
Rowicki P., Przylgnięcie, [w:] Ikony, pseudoherosi i zwykli śmiertelnicy. Antologia najnowszego dramatu polskiego, Warszawa 2015.
Sobchack V., Carnal Thoughts. Embodiment and Moving Image Culture, Berkeley 2004. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520937826
Sobolewski T., Festiwal Filmowy w Gdyni: „Żyć nie umierać”, „Noc Walpurgi” i „Demon”, czyli pułapka wielkiego tematu, „Gazeta Wyborcza” 2015, 18 IX, [online] https://wyborcza.pl/1,75410,18845504,festiwal-filmowy-w-gdyni-zyc-nie-umierac-noc-walpurgi.html.
Starowieyski M., Barwny świat apokryfów, Poznań 2006.
Szatkowska M.J., Dybuk nie chce odejść. Demon (2015) Marcina Wrony, [online], http://edukacjafilmowa.pl/demon-2015-2/. „Trybuna Ludu” (1967), sygn. 4001467.
Wallace P., Psychologia Internetu, przeł. T. Hornowski, Poznań 2004.
White H., Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, Kraków 2000.
Zalewski A., Inspiracje fenomenologiczne w myśli filmowej (1), „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filozofia” 2013, nr 10.
Zalewski A., Inspiracje fenomenologiczne w myśli filmowej (2), „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Filozofia” 2014, nr 11, http://dx.doi.org/10.16926/fil.2014.11.03. DOI: https://doi.org/10.16926/fil.2014.11.03
Zipfel F., Fiction across Media: Toward a Transmedial Concept of Fictionality, [w:] Storyworlds across Media. Toward a Media-Conscious Narratology, red. M.-L. Ryan, J.-N. Thon, Lincoln 2014.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
