II Brygada Legionów Polskich w Karpatach (listopad-grudzień 1914 r.). Cz. II
DOI:
https://doi.org/10.12797/Sowiniec.29.2018.52.03Słowa kluczowe:
Polish Legions, Carpathian Mountains, World War I, General Karol Trzaska-Durski, Rafajłowa, SokołówkaAbstrakt
The Brigade II of the Polish Legions in the Carpathian Mountains (November‑December 1914): Part II
In this article, the author presents the activity of the Polish Legions, at that time commanded by the general Karol Durski, in the Carpathian Mountains. Polish soldiers had to fight there under very difficult conditions as a result of the numerous deficiencies in equipment and arms. Nonetheless, they tried to perform the tasks to which they were entrusted as best as they could. As opposed to the weakness of the Austro‑Hungarian army, the Polish units in this region played a decisive rule in halting the Russian offensive. This was a significant factor because if the Russians had crossed the Carpathians, this would have led to an invasion of Hungary, which could have had unpredictable consequences. In the first phase, the Polish units participated in the fight to liberate Máramaros County. The second phase comprised the armed conflict in the Nadvirna and Bohorodchany regions. This part of the skirmishes was finished with the bloody Battle of Mołotków on October 29, 1914. Although it ended with a tactical defeat of the Polish units, which were forced to retreat, it was, however, a tactical victory, as the Russians, exhausted by the daylong battle, were forced to cease their offensive manoeuvres.
Bibliografia
Źródła drukowane i wspomnienia
Aldona, Wywiad w Karpackiej Brygadzie, [w:] Wierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o Niepodległość 1910-1915, red. A. Piłsudska, M. Rychterówna, W. Pełczyńska, M. Dąbrowska, Warszawa 1927, s. 126-131.
Dąbrowski W., Wspomnienia, [w:] Borysław w walce o Niepodległość. Wspomnienia wydane z okazji 20-ej rocznicy rozbudzenia w Borysławiu idei Związku Strzeleckiego oraz 10-ej rocznicy założenia Związku Legionistów, Borysław 1932, s. 45-52.
Dziennik Zygmunta Waltera, ułana Legionu polskiego (24 X-17 XII 1914), oprac. E. Śnieżyńska-Stolot, R. Walter-Łomnicka, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej” (Kraków) 2012, R. 62, s. 127-140.
Haller J., Pamiętniki, Łomianki 2014.
Konarski S., Bomberaki, cacypupki, łapiduchy, Londyn 1967.
Krasicki A., Dziennik kampanii rosyjskiej 1914-1916, Lwów 1934.
Legiony Polskie 1914. Wybór materiałów źródłowych z zasobów Centralnego Archiwum Wojskowego, red. A. Żak, Warszawa–Kraków 2014.
Modzelewska L., Sanitariuszka Karpackiej Brygady, [w:] Wierna służba. Wspomnienia uczestniczek walk o Niepodległość 1910-1915, red. A. Piłsudska, M. Rychterówna, W. Pełczyńska, M. Dąbrowska, Warszawa 1927, s. 70-72.
Panaś J., My druga brygada, Katowice 1929.
Panaś J., Pamiętnik kapelana Legionów Polskich, wyd. 2, Kraków 2015.
Porwit M., Spojrzenia poprzez moje życie, Warszawa 1986.
Roja B., Legioniści w Karpatach, Warszawa 1933.
Rudke L., Moja służba w sanitariacie II brygady legionów, „Lekarz Wojskowy” (Warszawa) 1936, nr 5-8, s. 341-364.
Tomza H., Pamiętnik legionisty, Warszawa 2008.
Z pamiętnika legionisty, „Legion” (Kraków) 1929, nr 1, s. 18-20.
Z pierwszych dni walk (List Ślązaka legionisty z 1915 roku), [w:] Dwudziestolecie wymarszu Legionu Śląskiego w bój o Niepodległość, Cieszyn 1934, s. 13-21.
Monografie i artykuły
|2. pułk piechoty Legionów Polskich, I: Karpaty, oprac. M. Malinowski, M. Szumlański, Warszawa 1939.
Baumfeld G., Artylerii Legionów Pułk Pierwszy, wyd. 2, Oświęcim 2014.
Chocianowicz W., Dzieje 1 pułku artylerii lekkiej legionów Józefa Piłsudskiego, Londyn 1967.
Chwalba A., Legiony Polskie 1914-1918, Kraków 2018.
Czajkowski C., 3 Pułk Piechoty Legionów, Warszawa 1930, s. 6, Zarys historii wojennej pułków polskich 1918-1920.
Czerep S., II Brygada Legionów Polskich, wyd. 2, Warszawa 2007.
Dutkiewicz M., Służba zdrowia Legionów Polskich w latach 1914-1917, Piotrków Trybunalski 2009.
Dyląg D., Gorgany. Przewodnik, Pruszków 2016.
Fac L., II Brygada Legionów w walkach w Karpatach Wschodnich (06.10.1914-10.01.1915
– Marmaros-Sziget-Huszt), [w:] Z walk Legionów Polskich w Karpatach Wschodnich 1914/1915. Materiały pokonferencyjne, red. L. Fac, Przemyśl 2002, s. 31-55.
Gogan W., Szwoleżerowie Rokitniańscy. Dzieje 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich i 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, Pelplin 2005.
Grabowski Z., Legiony Polskie, Warszawa 2014.
Grotowski Z., Walki II Brygady Legionów, Piotrków 1916.
Klimecki M., Filipow K., Legiony Polskie. Dzieje bojowe i organizacyjne, Warszawa 2014.
Kronika wojenna Legionów, [w:] Kalendarz „Legionów Polskich” na Rok Pański 1915, Wiedeń 1914, s. 56-77.
Lenczowski K., Wypad nocny na Rafajłową, „Przegląd Piechoty“ (Warszawa), 1933, z. 1, s. 91-116.
Łakomy L., Kompania śląska por. Jana Łyska w Legionach Polskich, „Komunikat” (Instytut Śląski w Katowicach) 1939, nr 44, s. 1-6.
Merwin B., Legiony w Karpatach 1914, Wiedeń 1915.
Merwin B., Następca tronu wśród legionistów, [w:] Kalendarz „Legionów Polskich” na Rok Pański 1915, Wiedeń 1914, s. 24-25.
Milewska W., Nowak J.T., Zientara M., Legiony Polskie 1914-1918. Zarys historii militarnej i politycznej, Kraków 1999.
Mniszek A., Rudnicki K., Zarys historii wojennej 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, Warszawa 1929.
Olejko A., Karpacka wojna trzech cesarzy, Rzeszów [2013].
Olszański T.A., Walki w Karpatach podczas I wojny światowej, [w:] Pierwsza wojna światowa w Karpatach, red. T.A. Olszański, Warszawa 1985, s. 8-36.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.