Zabici i zmarli z ran w walkach o Lwów we wrześniu 1939 roku

Osoby odnotowane w Liber mortuorum lwowskiej parafii pw. św. Marii Magdaleny

Autor

  • Karol Kubicki

DOI:

https://doi.org/10.12797/Sowiniec.30-31.2019-2020.53-54.2

Słowa kluczowe:

1939 defence of Lviv, Polish September Campaign, Victims of the World War 2, Buried in Lviv, Polish Army in 1939, St. Mary Magdalena Church in Lviv

Abstrakt

PERSONS KILLED AND DIED OF WOUNDS IN THE FIGHTS FOR LVIV IN SEPTEMBER 1939 RECORDED IN LIBER MORTUORUM OF ST.MARY MAGDALENE PARISH IN LVIV

From the first day of World War 2, Lviv, one of the largest Polish cities, was the aim of German air force attacks. On 12 September 1939, German troops made the first attempt of capturing the city. Eventually, after ten days of defence, troops of the Red Army entered Lviv on 22 September 1939. Fights in defence of Lviv during the 1939 Polish September Campaign resulted in numerous victims, both among the soldiers of the Polish Army and among the civilian population. Most people died as a result of bombing raids and artillery shelling of the city by the Germans. In the publications to date, the number of deaths among the civilian population has been estimated at 4-5 thousand people (about 300 killed every day). Based on the available sources, mainly church registers of the dead (liber mortuorum) and cemetery registers of burials, the number of civilian victims of the September fights for Lviv was verified as roughly half that (2,000 killed, around 100 each day). The annex contains a list of those killed and died due to wounds in September 1939, recorded in the Book of the Dead in one of the Lviv parishes, St. Mary Magdalene Parish. Among 44 people, there are also names of officers, policemen, lecturers, architects, officials, as well as ordinary residents of Lviv, railroad workers, merchants, maids, students and even children.

Biogram autora

Karol Kubicki

Historyk, archiwista, absolwent Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie oraz Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, doktorant Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Zainteresowania badawcze: szpitalnictwo wojskowe w czasie kampanii wrześniowej, grobownictwo wojenne 1939-1945, biografistyka duchowieństwa archidiecezji lwowskiej ob. łac. oraz tzw. księży-patriotów, organizacja Kościoła katolickiego na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski 1945-1956; ID 0000-0002-7970-8372; e-mail: k.kubicki@alumni.uj.edu.pl

Bibliografia

Bilek M., Apteki i aptekarze południowej Małopolski do 1951 roku, Nowy Targ 2009.

Bilek M., Historia aptekarstwa w Nowym Targu, „Farmacja Krakowska” 2009, nr 5, s. 44-47.

Boberski J., Wydział Architektoniczny, [w:] Politechnika Lwowska 1844-1945, red. R. Szewalski et al., Wrocław 1993, s. 138-230.

Bolewski W., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939-1945. Straty osobowe, Wrocław… 1989.

Brzezina K., Kościół franciszkanów p.w. Chrystusa Króla w Kozielnikach, [w:] Kościoły i klasztory Lwowa z wieków XIX i XX, red. J. Ostrowski, Kraków 2004, s. 293-301.

Chajko G., Duchowieństwo archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego wobec komunizmu i hitleryzmu (do 1945 r.), [w:] Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej w obliczu dwóch totalitaryzmów (1917-1990), t. 1, red. M. Krzysztofiński, J. Wołczański, Rzeszów–Stalowa Wola–Lwów 2015, s. 45-63.

Chajko G., Księgi intencji mszalnych kościołów i parafii w archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego z okresu sowieckich oraz niemieckich rządów w regionie (1939-1946).

Problematyka badawcza i analiza wybranych dokumentów, [w:] Kościół katolicki w Europie Środkowo-Wschodniej w obliczu dwóch totalitaryzmów (1917-1990), t. 2, red. M. Krzysztofiński, J. Wołczański, Rzeszów–Lwów 2017, s. 65-78.

Cisek J., Kozłowska E., Wieczorek Ł., Słownik Legionistów Polskich 1914-1918, t. 1, Kraków–Warszawa–Zalesie Górne 2017.

Czawaga K., Ostatnie honory dla Ludwika Bernackiego, „Kurier Galicyjski” 2014, nr 18, s. 10.

Dalecki R., Armia „Karpaty” w wojnie 1939 roku, Rzeszów 2020.

Draus J., Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni, Kraków 2007.

Dzwonkowski R., Leksykon duchowieństwa polskiego represjonowanego w ZSRS 1939-1988, Lublin 2003.

Fundowicz S., Wkład Zbigniewa Pazdro do polskiej nauki prawa administracyjnego, [w:]

Prawo. Kultura. Uniwersytet. 80 lat ośrodka prawniczego KUL, red. A. Dębiński, Lublin 1999, s. 123-138.

Fundowicz S., Zbigniew Pazdro (1873–1939), [w:] Profesorowie prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. A. Dębiński, W. Staszewski, M. Wójcik, Lublin 2006, s. 215-224.

Gibasiewicz W., Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej, Warszawa 2011.

Gibasiewicz W., Niepowtarzalni. Lekarze weterynarii ofiary II wojny światowej, Warszawa 2009.

Grodziska K., Polskie groby na cmentarzach Londynu, t. 2, Kraków 2001.

Grzebień L., Kochanowicz J., Niemiec J., Chyrowiacy. Słownik biograficzny wychowanków Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO. Jezuitów w Chyrowie, 1886-1939, Kraków 2000.

Holubko V., L’viv i l’viv'iany u 1939 rotsi: pershi voyenni budni, „Ukraina” 2012, vyp. 21, s. 225-243.

Hryciuk G., Polacy we Lwowie 1939-1944. Życie codzienne, Warszawa 2000.

Jak żyje ludność cywilna Lwowa?, „Dziennik Polski” 1939, nr 255 z 16 IX, s. 2.

Kalbarczyk S., Polscy pracownicy nauki ofiary zbrodni sowieckich w latach II wojny światowej. Zamordowani, więzieni, deportowani, Warszawa 2001.

Kałuski M., Słownik zasłużonych i znanych Polaków urodzonych we Lwowie, Melbourne–Toruń 2021.

Karolczak K., Cieńskich lwowskie ślady…, [w:] Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa, t. 5, Ludzie Lwowa, red. K. Karolczak, Kraków 2005, s. 215-231.

Korzon K., 32 lata życia poświęcone Ossolineum – Ludwik Bernacki, [w:] Portrety bibliotekarzy polskich, red. I. Morsztynkiewiczowa, Wrocław 1980, s. 12-24.

Korzon K., Ludwik Bernacki. Bibliolog i edytor, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974.

Krętosz J., Bialikiewicz Karol, [w:] Słownik biograficzny duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego ofiar II wojny światowej 1939-1945, red. J. Krętosz, M. Pawłowiczowa, Opole 2007, s. 31.

Krętosz J., Księża ofiary zbrodni wojennych lat 1939-1945 na terenie archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego, [w:] Lista strat wśród duchowieństwa metropolii lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939-1945, red. J. Krętosz, M. Pawłowiczowa, Opole 2005, s. 23-43.

Krogulski M., Rodowody mieszczan wojnickich, t. 3, Wojnicz 2010.

Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa 1 IX 1939 – 5 II 1946, oprac. G. Mazur, J. Skwara, J. Węgierski, Katowice 2007.

Kryska-Karski T., Straty korpusu oficerskiego 1939-1945, Londyn 1996.

Krzyżanowski J., Ludwik Bernacki, „Pamiętnik Literacki” 1946, t. 36, nr 1-2, s. 21-26.

Księga pochowanych żołnierzy polskich poległych w II wojnie światowej, t. 1, Żołnierze września A-M; t. 1, Żołnierze września N-Z, red. E. Pawłowski, Pruszków 1993.

Kubicki K., Funkcjonowanie szpitali wojennych we Lwowie w trakcie kampanii wrześniowej 1939 roku (artykuł w przygotowaniu).

Kubik K., Zwoliński A., Kapłani lwowscy z Raciborska: ks. Jan Gustkowicz (1906-1993), ks. Stanisław Gustkowicz (1916-1944), Kraków–Raciborsko 2016.

Kunert A., Rzeczpospolita Walcząca. Wrzesień–grudzień 1939. Kalendarium, Warszawa 1993.

Kuprianis A., Generał brygady Czesław Młot-Fijałkowski (1892-1944), Warszawa 2004.

Leszczyński M., Księża diecezjalni ekspatrianci archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego. Słownik biograficzny, Warszawa 2020.

Liszewski K., Wojna polsko-sowiecka 1939, Londyn 1988.

Łodygowski S., Kadeci II RP walczyli i ginęli za Polskę, Poznań–Rawicz 1997.

Markowski D., Zachara T., Miasto wierne do końca… Bitwa o Lwów we wrześniu 1939 r.

oraz mogiły i upamiętnienia poległych żołnierzy WP, „Przeszłość i Pamięć” 2014, nr 43-44, s. 95-154.

Mączyński M., Policja Państwowa w II Rzeczypospolitej. Organizacyjno-prawne podstawy funkcjonowania, Kraków 1997.

Misiuk A., Geneza, organizacja i kierunki działania instytucji policyjnych w Poznańskiem w okresie międzywojennym w latach 1918-1939, [w:] Martyrologia policjantów województwa poznańskiego II RP, red. Z. Smolarek, A. Borowski, Szczytno 2010, s. 25-33.

Misiuk A., Policja Państwowa 1919-1939. Powstanie, organizacja, kierunki działania, Warszawa 1996.

Mrówczyński T., Lista strat polskich architektów w wojnie światowej 1939-1945, „Komunikat SARP” 1979, nr 8-9, s. 2-54.

Mrówczyński T., Polscy architekci w latach wojny i okupacji (1939-1945), „Komunikat SARP” 1999, nr 8, s. 2-11.

Naleźniak P., Lwowskie szpitale we wrześniu 1939 roku, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne” 2012, nr 139, s. 181-219.

Naleźniak P., Zapomniane mogiły na Łyczakowie, „Cracovia Leopolis” 2004, nr 4, s. 5-11.

Nicieja S., Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786-1986, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1989.

Nicieja S., Cmentarz Obrońców Lwowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990.

Nicieja S., Ogród snu i pamięci. Dzieje Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie oraz ludzi tam spoczywających w latach 1786-2010, Opole 2011.

Olszewicz W., Ludwik Bernacki (1882-1939), „Roczniki Biblioteczne” 1963, nr 1-2, s. 177-189.

Patlewicz B., Tomczyk R., Cmentarz Janowski we Lwowie. Polskie dziedzictwo narodowe, t. 1-2, Szczecin 2017.

Pułaski M., Henryk Adam Batowski (1907-1999), [w:] Uniwersytet Jagielloński. Złota księga Wydziału Historycznego, red. J. Dybiec, Kraków 2000, s. 493-498.

Redzik A., Wydział Prawa, [w:] Academia militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. A. Redzik, Kraków 2015, s. 385-550, 1119-1149.

Redzik A., Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939-1946, Lublin 2006.

Sajkiewicz-Szymoniak M., Ks. prałat Józef Kłos (1899-1978) – kapłan archidiecezji lwowskiej, proboszcz parafii w Cieszanowie, [w:] Ze Lwowa do Lubaczowa. W 60. rocznicę

przeniesienia stolicy arcybiskupów lwowskich do Lubaczowa, red. S. Makara, B. Woch, J. Mazur, Lubaczów 2008, s. 242-253.

Siudut G., Pochodzenie wyznaniowo-narodowościowe ludności Małopolski Wschodniej i Lwowa wedle spisu ludności z 1931 roku, [w:] Lwów. Miasto, społeczeństwo, kultura.

Studia z dziejów Lwowa, t. 2, red. H. Żaliński, K. Karolczak, Kraków 1998, s. 261-280.

Smirnow J., Spotkanie Ossolińskie w hołdzie Ludwikowi Bernackiemu, „Kurier Galicyjski” 2014, nr 18, s. 10.

Sroka S., Nauki weterynaryjne we Lwowie do roku 1945, Rzeszów 1999.

Szetelnicki W., Arcybiskup-wygnaniec Eugeniusz Baziak metropolita lwowski, Kraków 1989.

Szewalski R., Wydział Mechaniczny, [w:] Politechnika Lwowska 1844-1945, red. R. Szewalski et al., Wrocław 1993, s. 296-405.

Szklarska-Lohmannowa A., Podgórski Zygmunt Marian Andrzej, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 27, red. E. Rostworowski et al., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1983, s. 93-94.

Szwedo B., Kapelani wojskowi na drogach ku niepodległości. Sto biogramów na stulecie Biskupstwa Polowego w Polsce, Warszawa 2019.

Waksmundzki J., Bohaterowie z nowotarskiego gimnazjum 1904-1945 (publikacja w przygotowaniu).

Walczak M., Ludzie nauki i nauczyciele polscy podczas II wojny światowej. Księga strat osobowych, Warszawa 1995.

Walczak M., Nauczyciele i naukowcy – oficerowie polscy, więźniowie obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1991, nr 3-4, s. 216-246.

Walczak M., Szkolnictwo wyższe i nauka polska w latach wojny i okupacji 1939-1945, Wrocław… 1978.

Węgierski J., Krawczyk J., Wydział Inżynierii, [w:] Politechnika Lwowska 1844-1945, red. R. Szewalski et al., Wrocław 1993, s. 71-137.

Wilgusiewicz W., Energetycy lwowiacy na Śląsku, Katowice 1998.

Włodarkiewicz W., Lwów 1939, Warszawa 2003.

Włodarkiewicz W., Obrona Lwowa 1939, Warszawa 1996.

Włodek P., Lwów, część V/2, Ulica Sykstuska, b.m. 2015.

Włodek P., Lwów, część VI/2, Łyczaków Dolny. Wschód, b.m. 2016.

Włodek P., Lwów, część X/2, Zadwórzańska, b.m. 2016.

Włodek P., Kulewski A., Lwów. Przewodnik, Pruszków 2006.

Wojciechowski J., 19. Pułk Piechoty „Odsieczy Lwowa” w latach 1919-1939, Pruszków 2015.

Wołczański J., Katalog grobów duchowieństwa rzymskokatolickiego, greckokatolickiego i ormiańskokatolickiego na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, „Nasza Przeszłość” 1997, t. 87, s. 323-374. DOI: https://doi.org/10.52204/np.1997.87.323-374

Wołczański J., Martyrologium duchowieństwa archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego w latach 1939-1945, [w:] Prorocy Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, red. S. Napiórkowski, Lublin 2009, s. 251-313.

Zarzycki P., 6 pułk artylerii ciężkiej „Obrońców Lwowa”, Pruszków 1997.

Źródła internetowe:

https://cmentarzlyczakowski.pl/karty-nagrobkow/michal-kosiba/.

https://genealogia.okiem.pl/forum/viewtopic.php?f=45&t=33052.

https://genealogia.okiem.pl/forum/viewtopic.php?hilit=Ostrowsk*&t=7481.

https://goszczynski.nowotarski.edu.pl/pliki/lista_poleglych.pdf.

https://ossolineum.pl/index.php/aktualnosci/dzialalnosc-pelnomocnika-znio-we-lwowie/symboliczny-pochowek-dyrektora-ludwika-bernackiego/.

https://pamiecbliskich.com/cmentarz-lyczakowski-pochowane-osoby/3/.

https://pamiecbliskich.com/cmentarz-lyczakowski-pochowane-osoby/24/.

http://www.inmemoriam.architektsarp.pl/pokaz/roman_chrystowski,14457.

http://www.inmemoriam.architektsarp.pl/pokaz/zygmunt_stanislaw_tadeusz_podgorski,34086.

https://www.ogrodywspomnien.pl/index/cmentarz-internetowy/54919.

https://www.straty.pl/szukaj-osoby.php.

https://zolnierze-niepodleglosci.pl/%C5%BCo%C5%82nierz/233681/.

Pobrania

Opublikowane

2024-12-15

Jak cytować

Kubicki, Karol. 2024. „Zabici I Zmarli Z Ran W Walkach O Lwów We wrześniu 1939 Roku: Osoby Odnotowane W Liber Mortuorum Lwowskiej Parafii Pw. św. Marii Magdaleny”. Sowiniec 30 (53-54):37-87. https://doi.org/10.12797/Sowiniec.30-31.2019-2020.53-54.2.