"Grammatica" of Emmanuel Alvarez SJ and its Editions in Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th Century
DOI:
https://doi.org/10.12797/CC.18.2015.18.14Keywords:
Latin grammar, Emmanuelis Alvari, Polish-Lithuanian Commonwealth, 16th centuryAbstract
"Grammatica" of Emmanuel Alvarez SJ and its Editions in Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th Century
The paper briefly characterizes the Jesuit education in the Polish-Lituanian Commonwealth in 16th century and the first Latin grammar book by Emmanuel Alvarez SJ used in colleges. The reader is presented with a brief description of the Grammatica of Alvarez and its editions in Poland till the end of the 16th century.
PlumX Metrics of this article
References
Prace źródłowe:
E. Alvari, De Institutione grammatica. Liber secundus, Cracovia, 1667.
[E. Alvari], Grammaticarum institutionum liber tertius. De syllabarum dimensione.
Posnaniae, Melchior Nering, 1577.
Emmanvelis Alvari e Societate Iesu de Institvtione Grammatica libri tres.
Olyssipone, Excudebat Joannes Barrerius typographus Regius, 1572.
Emmanvelis Alvari e Societate Iesu de Institvtione Grammatica libri tres. Venetiis, Apud Basam lub też apud Franciscum de Franciscis Senensem, 1575.
M. Alvarez SJ, De institutione grammatica. Lib. 1. Libri primi pars prior. De partim orationis declinabilium inflexione. Scholiis authoris omissis, Wilno, 1592.
M. Alvarez SJ, Grammaticarum institutionum [libri tres]. Liber secundus. De constructione octo partium orationis, Poznań, Jan Wolrab, 1586.
J. Bielski SJ, Pro institutione grammaticae Emmanuelis Alvari oratio in recurrente post ferias Augusti studiorum instauratione, [Kalisz] 1746.
J. Bielski SJ, Pro Scholis Publicis Studiorumque in illis, ratione Oratio, Habita Posnaniae. Ibidem Typis Societatis Iesu perquam splendide excusa, [Poznań] 1747.
Epistolarum M. T. Ciceronis. Liber Decimus Quartus et Decimussextus. Posnaniae, Melchior Neringk, 1577.
Opracowania:
Bednarski S., 2003, Upadek i odrodzenie szkół jezuickich w Polsce. Studium z dziejów kultury i szkolnictwa polskiego, Kraków (1st ed.: 1933).
Bieś A. P., Dybowska E., Grzebień L., 2012, ‘Pedagogia jezuitów (ignacjańska) [Towarzystwa Jezusowego]’, [in:] J. Kostkiewicz (red.), Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, t. 1, Kraków, pp. 74-80.
Cytowska M., 1968, Od Aleksandra do Alwara (Gramatyki łacińskie w Polsce XVI w.), Wrocław.
Danysz A., 1921, Studia z dziejów wychowania w Polsce, Kraków.
Estreicher K. (ed.), 1977, Bibliografia polska, cz. III: Seria staropolska, t. VIII, XII, XIV, XV, Warszawa.
Grzebień L., 2013, Organizacja bibliotek jezuickich w Polsce od XVI do XVII wieku, Kraków.
Kot S., 1931, Źródła do historii wychowania (wybór), cz. I: Od starożytnej Grecji do końca w. XVII, Warszawa-Kraków–Lublin–Łódź–Paryż–Poznań–Wilno–Zakopane.
Łukaszewska-Haberkowa J. (ed.), 2012, Examina novitiotum (egzaminy nowicjuszów) jezuitów z Braniewa z lat 1569-1574, Kraków (Studia i Materiały z Dziejów Jezuitów Polskich).
Łukaszewska-Haberkowa J., 2013, Pierwsze pokolenie polskich jezuitów w świetle biografii i egzaminów, Kraków.
Łukaszewska-Haberkowa J., 2014, Wpływ pierwszego pokolenia polskich jezuitów na życie kulturalne i religijne Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1564-1608), Kraków.
Nadal H., 1965, ‘De studii generalia dispositione et ordine’, [in:] L. Lucács (ed.), Monumenta Paedagogica Societatis Iesu, vol. 1, Romae, s. 133-16.
Natoński B., 1969, ‘Początki i rozwój Towarzystwa Jezusowego w Polsce (1564-1580)’, [in:] J. Brodrick, Powstanie i rozwój Towarzystwa Jezusowego, t. 1: Początki Towarzystwa Jezusowego, trans. W. Baranowski, M. Bednarz, Kraków, s. 414-476.
Natoński B., 1970, ‘Szkolnictwo jezuickie w Polsce w dobie kontrreformacji’, [in:] J. Pelc (red.), Wiek XVII – barok – kontrreformacja. Prace z historii kultury, Wrocław, pp. 309-337.
Natoński B., 1994, Z dziejów szkolnictwa jezuickiego w Polsce. Wybór artykułów, wstęp, wybór, oprac., lista map, bibliografia i indeks J. Paszenda, Kraków, pp. 29-58.
Ożóg J., 1997, ‘Jezuicka gramatyka łacińska XVI-XVIII wieku’, [in:] J. Rostropowicz (red.), Studia nad kulturą antyczną, Opole, pp. 141-160.
Piechnik L. , 2000, ‘Model średniej szkoły jezuickiej w Polsce i na Litwie przed wydaniem „Ratio studiorum”’, Nasza Przeszłość 94, pp. 299-332.
Popiak W., 2008, ‘Emmanuelis Alvari Syntaxis. Przez dwa wieki’, Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae XVIII, pp. 345-351.
Poplatek J., (tapescript), Znajomość języków u jezuitów polskich w latach 1567-1599 XVI wieku, typescript No. 1149-XXIII in the collection of the Archive of the Polish Southern Province of the Society of Jesus in Krakowie. Ratio studiorum, 1966, [in:] L. Grzebień et al. (red.), Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, Kraków, s. 561-562.
Sommervogel C., 1891-1900, Bibliothèque de la Compagnie de Jésus, vol. 1-9, Brussels–Paris.
Justyna Sommervogel C., 1890-1932, Bibliothèque de la Compagnie de Jésus: Bibliographie, vol. 1-11, Paris.
Wierzbowski T., 1889, Bibliographia polonica XV ac XVI ss. et editiones, quae in Bibliotheca Universitatis Caesareae Varsoviensis asservantur, vol. 1-2, Varsoviae.
Wojciechowska M., 1927, Z dziejów książki z Poznaniu w XVI wieku, Poznań.
Żołądź D., 1990, Ideały edukacyjne doby staropolskiej, Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
