"Naszą filologiczną ojczyzną jest ziemia…" Jak "amerykańska" komparatystyka wyobraża sobie obywatelstwo w nowym świecie?
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.60.17Keywords:
comparative studies, citizenship, utopia, open society, civil societyAbstract
"Our Philological Home Is the Earth…" How Do “American” Comparative Studies Imagine Citizenship?
In 1952, Erich Auerbach, an exile and author of a seminal comparative project, announced that our philological home is the earth: it can no longer be the nation. His words seem both valid and timely in the contemporary global rise of neo-nationalism, anti-democratic movements, as well as the backlash against women’s and minorities’ emancipation. Since its beginnings, the comparative literature has been envisioned not only as an academic discipline that studies literature beyond national borders, but also a remedy against xenophobia and intolerance. This paper presents how the contemporary comparative theories depict citizenship, one of central identities in modern multicultural societies. Adopting a postcolonial approach, I examine three projects developed within “American” Comparative Studies: Mary Louise Pratt’s “comparative cultural practice”, Gayatri Spivak’s “planetarism”, and Jessica Berman’s “trans critical optic”.
Downloads
References
Auerbach E., Filologia literatury światowej, przeł. A. Szewczukowa, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. 2: Strukturalno-semiotyczne badania literackie, literaturoznawstwo porównawcze, w kręgu psychologii głębi i mitologii, oprac. H. Markiewicz, Kraków 1976.
Banerjea N., wykład plenarny Liveability as a Decolonial Option through Collaborative Research and Activisms, 10 European Feminist Research Conference „Difference, Diversity, Diffraction: Confronting Hegemonies and Dispossessions”, organizowana przez European Association for Gender Research, Education and Documentation (ATGENDER) i Georg-August-University Göttingen, 14 IX 2018, [online] https://www.uni-goettingen.de/en/access+copies+keynotes/593966.html.
Berman J., A Transnational Critical Optic, Now, „College Literature” 2017, vol. 44, nr 4, https://doi.org/10.1353/lit.2017.0026. DOI: https://doi.org/10.1353/lit.2017.0026
Berman J., Is the Trans in Transnational the Trans in Transgender?, „Modernism/Modernity” 2017, vol. 24, nr 2, http://dx.doi.org/10.1353/mod.2017.0019. DOI: https://doi.org/10.1353/mod.2017.0019
Berman J., Practicing Transnational Feminist Recovery Today, „Feminist Modernist Studies” 2018, vol. 1, nr 1-2, https://doi.org/10.1080/24692921.2017.1382968. DOI: https://doi.org/10.1080/24692921.2017.1382968
Berman J., Trans-, State of the Discipline – ACLA, 2014, [online] https://stateofthediscipline.acla.org/entry/trans.
Berman J., Transnational Modernisms, [w:] The Cambridge Companion to Transnational American Literature, red. Y. Goyal, Cambridge 2017. DOI: https://doi.org/10.1017/9781316048146.008
Crenshaw K.W., Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence Against Women of Color, [w:] The Public Nature of Private Violence. Women and the Discovery of Abuse, red. M. Albertson Fineman, R. Mykitiuk, New York 1994.
Global Trends: Forced Displacement in 2016, Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, [online] http://www.unhcr.org/5943e8a34.pdf.
Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – Studia kulturowe, Kraków 2013.
Jameson F., Archeologie przyszłości. Pragnienie zwane utopią i inne fantazje naukowe, przeł. M. Płaza, M. Frankiewicz, A. Miszk, Kraków 2011.
Kołodziejczyk D., Wojna światów? Postkolonialny kontrapunkt w nowej komparatystyce, „Teksty Drugie” 2014, nr 4.
Mao D., Walkowitz R.L., Nowe studia modernistyczne, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2014, nr 24, http://dx.doi.org/10.14746/pspsl.2014.24.6.
Popper K., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1: Urok Platona, przeł. H. Krahelska, oprac. A. Chmielewski, Warszawa 1993.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, UNIC Warsaw – Ośrodek Informacji ONZ, [online] http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php.
Pratt M.L., Comparative Literature as a Cultural Practice, „Profession” 1986.
Pratt M.L., Komparatystyka literacka i globalne obywatelstwo, przeł. T. Kunz, [w:] Niewspółmierność.
Perspektywy nowoczesnej komparatystyki. Antologia, red. T. Bilczewski, Kraków 2010.
Pudzianowska D., O istocie instytucji prawnej obywatelstwa, „Studia BAS” 2016, nr 4.
Skwara M., Wstęp, [w:] Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe – literatury i dyskursy o literaturach, red. taż, Kraków 2017.
Sławek T., Literatura porównawcza: między lekturą, polityką i społeczeństwem, „POSTSCRIPTUM” 2004-2005, nr 1-2.
Spivak G.Ch., Death of a Discipline, New York 2003.
Spivak G.Ch., The Making of Americans, the Teaching of English, and the Future of Culture Studies, „New Literary History” 1990, vol. 21, nr 4, http://dx.doi.org/10.2307/469185. DOI: https://doi.org/10.2307/469185
Spivak G.Ch., Strategie postkolonialne, red. S. Harasym, przeł. A. Górny, M. Kropiwnicki, J. Majmurek, Warszawa 2011.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
