Starodruki z kolekcji arcybiskupa Józefa Teodorowicza: przyczynek do badań bibliofilstwa w środowisku Ormian polskich
DOI:
https://doi.org/10.12797/LH.09.2022.09.06Słowa kluczowe:
starodruki, biblioteki, Józef Teodorowicz, kultura ormiańska, LwówAbstrakt
Arcybiskup ormiański Józef Teodorowicz (1864-1938) zgromadził kolekcję starych druków, liczącą co najmniej 145 tytułów w kilku językach: łacińskim, polskim, niemieckim i francuskim. Wyróżniały się w niej wydane z wielkim kunsztem w Wenecji i Konstantynopolu starodruki ormiańskie. W trakcie analizy ustalono, że ponad 80% całej kolekcji dotyczyło różnych gałęzi teologii. Pozostałe 20% stanowiły dzieła z zakresu filozofii, etyki, prawa kanonicznego, retoryki, literatury, językoznawstwa. W okresie drugiej wojny światowej, po zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie, zbiór ten uległ częściowo zniszczeniu i rozproszeniu. W sierpniu 1940 roku ocalałe fragmenty włączono do zbiorów Lwowskiej Filii Biblioteki Akademii Nauk Ukraińskiej Socjalistycznej Sowieckiej Republiki. Aktualnie część kolekcji starodruków z biblioteki Teodorowicza, która przetrwała, przechowywana jest w dwóch instytucjach: w Oddziale Starych Druków Lwowskiej Narodowej Naukowej Biblioteki im. Wasyla Stefanyka we Lwowie oraz w Dziale Starych Druków Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.
Bibliografia
Źródła drukowane
Le Saint Siège et la situation religieuse en Pologne et dans les pays baltes: 1939-1945, 1, 1939-1941, red. P. Blet et al., Città del Vaticano 1967
Prasa
Kronika, „Gazeta Lwowska”, 1898, 102
Muzeum Narodowe w Raperswylu, „Kurier Lwowski”, 1895, 240, s. 6
Zmarli, „Kurier Lwowski”, 1890, 315, s. 4
Opracowania
Barącz S., Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów 1856
Barycz H., Chrapłowski (Chraplewski) Gaweł, w: Polski słownik biograficzny, 3, Kraków 1937, s. 435-436
Bibliografia prac Tadeusza Mańkowskiego, oprac. Z. Sowiński, „Biuletyn Historii Sztuki”, 18, 1956, s. 520-526
[Daszkewycz J.] Дашкевич Я., Армянское книгопечатание на Украине в XVII веке, w: Вірмени в Україні дорогами тисячоліть. Збірник наукових праць, Львів 2012, s. 1107-1121
[Daszkewycz J.] Дашкевич Я., Вірмени в Україні дорогами тисячоліть. Збірник наукових праць, Львів 2012
[Daszkewycz J.] Дашкевич Я., Вірменське друкарство на України (До 350-річчя виходу в світ першої вірменської друкованої книги на Україні), w: Вірмени в Україні дорогами тисячоліть. Збірник наукових праць, Львів 2012, s. 1122-1124
[Daszkewycz J.] Дашкевич Я., Первый армянский книгопечатник на Украине Ованнес Карматанянц, w: Вірмени в Україні дорогами тисячоліть. Збірник наукових праць, Львів 2012, s. 1125-1137
Długosz J., Biblioteka klasztoru karmelitów bosych w Wiśniczu (1630-1649), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 13, 1966, s. 91-169, https://doi.org/10.31743/abmk.6525 DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.6525
[Harkaweć O.] Гаркавець О., Загадкові українські вірмени, котрі говорили, писали та молилися кипчацькою мовою і 400 років тому надрукували першу в світі кипчацьку книжку (Джерелознавчо-історіографічний аспект питання), w: До джерел: збірник наукових праць на пошану Олега Купчинського з нагоди його 70-річчя, 2, red. І. Гирич, Київ–Львів 2004, s. 75-95
Iszchanian R., Książka ormiańska w latach 1512-1920, tłum. A. Pisowicz, Wrocław 1994
Jaworski F., Lwowskie znaki biblioteczne, Lwów 1907
Jaworski F., Lwowskie znaki biblioteczne (uzupełnienia), Lwów 1908
Katalog rękopisów ormiańskich i gruzińskich, oprac. K. Roszko, J. Braun, Warszawa 1958
Katalog starych druków Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich: polonica wieku XVI, oprac. M. Bohonos, Wrocław 1965
Katalog starych druków Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich: polonica wieku XVII, 2, oprac. B. Górska, W. Tyszkowski, Wrocław 1992
[Katałog] Каталог палеотипов из фондов Львовской научной библиотеки им. В. Стефаника АН УССР, red. Р. С. Харабадот, Р. М. Биганский, Киев 1986
Krzyżowski T., Źródła archiwalne do dziejów Kościoła ormiańskokatolickiego we współczesnych zbiorach lwowskich archiwów, bibliotek i muzeów, „Lehahayer” 3, 2015, s. 95-114
Lechicki C., Kościół ormiański w Polsce. (Zarys historyczny), Lwów 1928
[Lwiwska] Львівська національна наукова бібліотека України імені В. Стефаника: переміщення і втрати фондів, 1, 1939-1945. Збірник документів і матеріалів, red. Г. Сварник, Львів 2010
Matwijów M., Walka o lwowskie dobra kultury w latach 1945-1948, Wrocław 1996
Pajączkowski F., Zakład Narodowy im. Ossolińskich w ostatnim dwudziestoleciu (1928-1948), „Rocznik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich”, 3, 1948, s. 1-61
Paszkiewicz U., Cathalogus cathalogorum, 1, Inwentarze i katalogi bibliotek z ziem wschodnich Rzeczypospolitej od XVI wieku do 1939 roku. Spis scalony, poprawiony i uzupełniony, Warszawa 2015
Pisowicz A., Książka ormiańska, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, 2003, 32/33, s. 23-28
Reychman J., Tryjarski E., Z leksykografii Ormian polskich XVII i XVIII w., „Przegląd Orientalistyczny”, 1961, 4, s. 473-478
Różycki E., Książka polska i księgozbiory we Lwowie w epoce renesansu i baroku, Wrocław 1994
Różycki E., Książka w środowisku Ormian lwowskich w XVI-XVII wieku, „Roczniki Biblioteczne”, 44, 2000, s. 217-245
Różycki E., Stan i zadania badań nad dziejami księgozbiorów mieszczan lwowskich XVIXVII w., „Roczniki Biblioteczne”, 23, 1979, 2, s. 1-23
Różycki E., Stan i zadania badań nad dziejami lwowskiej książki ormiańskiej okresu staropolskiego (XVI-XVII w.), „Roczniki Biblioteczne”, 22, 1978, 1-2, s. 1-10
Różycki E., W kręgu zainteresowań czytelniczych Ormian lwowskich. Szkic do dziejów księgozbiorów XVI-XX w., w: Lwów: miasto, społeczeństwo, kultura. Studia z dziejów Lwowa, 2, red. H. W. Żaliński, K. Karolczak, Kraków 1998, s. 339-352
Różycki E., Z dziejów książki we Lwowie w XVII wieku. Studia nad introligatorstwem i handlem książką, Katowice 1991
Szocki J., Księgozbiory domowe w Galicji Wschodniej (1772-1918), Kraków 2001
Wanat B., Zakon karmelitów bosych w Polsce: klasztory karmelitów i karmelitanek bosych 1605-1975, Kraków 1979
Weise C., Spuren der armenischen Gemeinde in Lemberg, w: Das Lemberger Evangeliar: eine wiederentdeckte Armenische Bilderhandschrift des 12. Jahrhunderts, red. G. Prinzing, A. Schmidt, Wiesbaden 1997, s. 143-169
[Woskanian N. A., Korkotian K. A., Sawalian A. M.] Ոսկանյան Ն. Ա., Կորկոտյան Ք. Ա., Սավալյան Ա. Մ., Հայ գիրքը 1512-1800 թվականներին [Książka ormiańska w latach 1512-1800], Երևան [Erywań] 1988
Wyczawski H. E., Ostrowski Zdzieszek Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, 24, Wrocław 1979, s. 573-574
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
