Projekt etyki absolutnej
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.13.2016.45.06Keywords:
objective ethics, Objectivism, rational ethics, libertarianismAbstract
Ayn Rand’s project of absolute ethics
Ayn Rand is one of the most famous American thinkers identified with libertarian thought. She is primarily known as the founder of the philosophical system, which she described as the Objectivism or Objectivist philosophy. This concept became the foundation for created by her ethics and axiology, as well as her interesting vision of society, state and economy. This article gives an overview of Ayn Rand’s absolute ethics, which has never been formulated as a separate theory. However it can be reconstructed on the basis of Rand’s essays, novels and journalism. This kind of ethics can be defined as an absolute or objective ethics. The foundation of this concept of ethics is Randian dogma of the objective existence of the world and human being. That is why the central ideas of this concept are: individualism, rationalism, voluntarism and vitalism. And the key values are accordingly: man, reason, freedom and life. Ayn Rand refers to the Aristotle’s concepts but also attempts to restore the principles of the classical liberalism.
Downloads
References
Arystoteles, Etyka nikomachejska, [w:] tenże, Dzieła wszystkie, t. 5, przeł. D. Gromska, Warszawa 2000.
Bass R.H., Egoism versus Rights, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2006, Vol. 7, nr 2.
Bell‑Villada G.H., Who Was Ayn Rand?, „Salmagundi” 2004, nr 141/142.
Boaz D., Libertarianizm, przeł. D. Juruś, Poznań 2005.
Cox S.D., Ayn Rand. Theory versus Creative Life, „The Journal of Libertarian Studies” 1986, Vol. 8, nr 1.
Gadacz T., Historia filozofii XX wieku, t. 1, Kraków 2009.
Johnson G.R., Ayn Rand and the Mastery of Nature, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2000, Vol. 2, nr 1.
Journals of Ayn Rand, red. D. Harriman, New York 1999.
Kamhi M.M., Torres L., Critical Neglect of Ayn Rand’s Theory of Art, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2000, Vol. 2, nr 1.
Kuniński M., Wiedza, etyka i polityka w myśli F. A. von Hayeka, Kraków 1999.
O’Neil P.M., Ayn Rand and the Is‑Ought Problem, „The Journal of Libertarian Studies” 1983, Vol. 7, nr 1.
Legutko R., Etyka absolutna i społeczeństwo otwarte, Kraków 1994.
Legutko R., Spory o kapitalizm, Kraków 1994.
Legutko R., Traktat o wolności, Gdańsk 2007.
Porębski C., Co nam po wartościach?, Kraków 2001.
Rand A., Atlas zbuntowany, przeł. I. Michałowska, Poznań 2008.
Rand A., Czym jest kapitalizm?, [w:] taż, Kapitalizm. Nieznany ideał, przeł. J. Łoziński, Poznań 2013.
Rand A., Etyka absolutna, [w:] taż, Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, przeł. na podstawie wydania Oficyny Liberałów [pięć niezależnych osób, bez podania nazwisk], Poznań 2000.
Rand A., For the New Intellectual. The Philosophy of Ayn Rand, New York 1961.
Rand A., Jak ćmy do światła, [w:] taż, Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa, przeł. Z.M. Czarnecki, Poznań 2003.
Rand A., Jak prowadzić racjonalne życie w nieracjonalnym społeczeństwie?, [w:] taż, Cnota egoizmu. Nowa koncepcja egoizmu, przeł. na podstawie wydania Oficyny Liberałów [pięć niezależnych osób, bez podania nazwisk], Poznań 2000.
Rand A., Profity: studencka „rebelia”, [w:] taż, Powrót człowieka pierwotnego. Rewolucja antyprzemysłowa, przeł. Z.M. Czarnecki, Poznań 2003.
Rand A., Przedmowa do jubileuszowego wydania z okazji 25‑lecia „Źródła”, [w:] taż, Źródło, przeł. I. Michałowska, Poznań 2007.
Rand A., Źródło, przeł. I. Michałowska, Poznań 2007.
Reisman G., Ayn Rand and Ludwig von Mises, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2005, Vol. 6, nr 2.
Ridpath J.B., Fletcher’s Views on the Novelist’s Aesthetic Purpose in Writing, „The American Journal of Economics and Sociology” 1976, Col. 35, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1536-7150.1976.tb03003.x
Seddon F., Rand and Rescher on Truth, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2006, Vol. 8, nr 1.
Tatarkiewicz W., O doskonałości, Warszawa 1976.
Teluk T., Czy egoizm jest cnotą?, „Civitas. Studia z Filozofii Polityki” 2001, nr 5.
Walsh D., A Revival of the Ancient Tradition in Ethics. Aristotle versus Rand, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2002, Vol. 4, nr 1.
Young C., The Russian Cultural Connection. Alexander Etkind on Ayn Rand, „The Journal of Ayn Rand Studies” 2004, Vol. 6, nr 4.
Žižek S., The Actuality of Ayn Rand, „The Ayn Rand Studies” 2002, Vol. 3, nr 2.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
