Wady i zalety członkostwa w Unii Europejskiej oraz nowe wyzwania dla polityki integracyjnej Polski
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.13.2016.43.08Keywords:
European Union, Poland, negotiations, europeanisation, cooperation, economic growthAbstract
Advantages and disadvantages of membership in the European Union and the new challenges for Polish integration policy
The purpose of this article is an attempt to show from the perspective of the 12 years that have passed since Polish accession to the European Union, the pros and cons of our membership in this unprecedented European project, and the analysis of the importance of this fact for the Polish domestic and foreign policy. Furthermore, the article shows the current threats the Union is facing and against this background presents new challenges and tasks for the Polish integration policy. The main thesis of the article is the observation that the Polish accession to the EU has been and is still one of the most important events in recent Polish history and success of its international policy. She became almost a turning point in Polish domestic and foreign policy. Poland thanks to the accession to the EU has strengthened its position in Europe and in the world, but today we must develop a new strategy and to establish further tasks and goals for the Polish integration policy, which should be adequate for the rapidly changing international reality.
Downloads
References
Źródła
Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2013 roku, 20 III 2013, [online] http://www.msz.gov.pl.
Informacja Ministra Spraw Zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2014 roku, 8 V 2014, [online] http://www.msz.gov.pl.
Komunikat CBOS – Polacy oceniają 10 lat w Unii Europejskiej, [online] http://wiadomości.dziennik.pl/wybory/artykuły/457183. cbos‑polacy‑oceniają‑10‑lat‑w‑unii.html.
Obawy i nadzieje związane z wprowadzeniem euro w Polsce, Komunikat z badań BS/42/2013, Warszawa, marzec 2013, [online] http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_042_13.PDF.
Rada Europejska 19‑20 grudnia 2013 r. Konkluzje, [online] http://www.consilium.europa.eu.
Sejm RP, Kadencja VII, Sprawozdanie stenograficzne z 3 posiedzenia Sejmu RP, 15 XII 2011 (drugi dzień obrad), Warszawa 2011, [online] http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter7.nsf/0/BC8CC970.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2014.
Literatura
Baczyński J., Czy porwiemy Europę?, „Polityka” 2011, 6‑12 VII.
Barburska O., Relacje Unia Europejska–Federacja Rosyjska. Kryzys partnerstwa strategicznego, „Studia Europejskie” 2014, nr 4.
Barburska O., Wpływ polskiej dyplomacji na kształtowanie i realizację polityki wschodniej UE, „Studia Europejskie” 2013, nr 4.
Barroso J. M., Europa doszła do ściany, „Gazeta Wyborcza” 2012, 13 IX.
Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, przeł. A. Ochocki, Warszawa 2009.
Bendyk E., Odzyskiwanie demokracji, „Res Publica Nowa” 2014, 26 V.
Bem K., Makowski J., Biedni Polacy patrzą na uchodźców, „Gazeta Wyborcza” 2015, 10 IX.
Betz H. G., Warunki sukcesu (klęski) populistycznych partii radykalnej prawicy we współczesnych systemach demokratycznych, [w:] Demokracja w obliczu populizmu, red. Y. Mény, Y. Surel, przeł. A. Gąsior‑Niemiec, Warszawa 2007.
Bielecka M., Role międzynarodowe państwa, [w:] Wstęp do teorii polityki zagranicznej, red. R. Zięba, Toruń 2007.
Bielecki T., Zamiast Grexitu cięcia i nowe kredyty, „Gazeta Wyborcza” 2015, 14 VII.
Bielecki P., Kto zmięknie pierwszy – Unia Europejska czy Putin?, „Gazeta Wyborcza” 2015, 7 I.
Bieleń S., Stosunki Unia Europejska–Rosja, [w:] Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych, red. S. Parzymies, Warszawa 2009. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515296
Bilans członkostwa w UE – Fundusze Europejskie, 30 IV 2013, [online] https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl.
Bilans pierwszych lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2011.
Bogdandy A., Demokratie, Globalisirung. Zukunft des Völkerrechts – eine Bestandsaufnahme, „Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht” 2003, nr 1.
Borisowa T., Jak gdyby nigdy nic?, „Biełaruś Siegodnia” 2010, 26 X, [za:] „Forum” 2010, nr 44/45.
Borkowski P.J., Międzyrządowość w procesie integracji europejskiej, Warszawa 2013.
Borkowski P.J., Nie takie państwo straszne jak je malują – o funkcjach czynnika międzyrządowego w procesie integracji europejskiej, [w:] Polityczne wyzwania współczesnych państw, t. 1: Perspektywa globalna, red. W. Gizicki, Toruń 2012.
Brzeziecki A., Tadeusz Mazowiecki. Biografia naszego premiera, Kraków 2015.
Cianciara A.K., Zróżnicowana integracja w Unii Europejskiej i scenariusze ewolucji stosunków transatlantyckich, [w:] Współpraca transatlantycka. Aspekty polityczne, ekonomiczne, społeczne, red. J.M. Fiszer i in., Warszawa 2014.
Cianciara A.K., Wielobiegunowa Europa w wielobiegunowym świecie. Szansa czy wyzwanie dla systemu euroatlantyckiego?, Warszawa 2012.
Ciechański J., Problem modernizacji Unii Europejskiej w świetle strategii Europa 2020. Problem zmiany paradygmatu integracyjnego, [w:] Strategia rozwoju Unii Europejskiej, red. J. Adamowski, K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 2010.
Cimoszewicz W., Krajobraz za horyzontem. Polityka zagraniczna RP po wejściu do Unii Europejskiej, „Sprawy Międzynarodowe” 2004, nr 2.
Ciupiński A., Zaangażowanie Polski w realizację Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony Unii Europejskiej. Bilans pierwszej dekady członkostwa w UE, [w:] Dziesięć lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Próba bilansu i nowe otwarcie, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2015.
Czachór Z., Polska w Unii Europejskiej. Między uniwersalizmem a partykularyzmem, [w:] Polska w procesie integracji europejskiej. Dekada doświadczeń (2004‑2014), red. K.A. Wojtaszczyk, M. Mizerska‑Wrotkowska, W. Jakubowski, Warszawa 2014.
Czaputowicz J., Suwerenność, Warszawa 2013.
Czarnecki M., Rębała M., Europejczycy zawieszeni między strachem a współczuciem, „Gazeta Wyborcza” 2015, 10 IX.
Czerny I., Korpus na wielbłądzie, „Polityka” 2010, 30 X.
Demokratyzacja i wzmocnienie legitymacji Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2005.
Duszczyk M., Od Strategii Lizbońskiej do Europa 2020 – lekcja dla Unii Europejskiej, [w:] Strategia rozwoju Unii Europejskiej, red. J. Adamowski, K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 2010.
Dziamski G., Rola kultury w procesie integracji europejskiej, „Europa Wschodu i Zachodu” 1999, nr 3.
Dziesięć lat polskich doświadczeń w Unii Europejskiej. Problemy prawnoadministracyjne, red. J. Sługocki, Wrocław 2014.
Efektywność reprezentacji interesów Polski w Unii Europejskiej, red. K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 2011.
Eijk C. van der, Franklin M., Potential for Contestation on European Matters at National Elections in Europe, [w:] European Integration and Political Conflict, red. G. Marks, M.R. Steenbergen, Cambridge 2004.
Erler G., Mit einer neuen Ostpolitik aus der Krise?, „Neue Gesellschaft‑Frankfurter Hefte” 2015, nr 7/8.
Europejska Polityka Sąsiedztwa. Geneza, doświadczenia, perspektywy, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2012.
Fiszer J.M., Czy państwo demokratyczne może być wzorem dla przyszłej Unii Europejskiej?, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2014, nr 1(44).
Fiszer J.M., Korzyści i zagrożenia oraz koszty przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, „Przegląd Europejski” 2001, nr 1.
Fiszer J.M., Modernizacja Unii Europejskiej – istota, przesłanki i perspektywy, [w:] Modernizacja procesów integracji europejskiej, red. K. A. Wojtaszczyk, Warszawa 2011.
Fiszer J.M., Pozytywne i negatywne doświadczenia Polski po dziesięciu latach członkostwa w Unii Europejskiej. Próba bilansu i nowe otwarcie, Warszawa 2015.
Fiszer J.M., Pozytywne i negatywne przesłanki polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oraz jej bilans, [w:] Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, red. tenże, Warszawa 2012.
Fiszer J.M., Suwerenność Polski i tożsamość narodowa w świetle Konstytucji RP i Konstytucji Europejskiej, „Politeja” 2005, nr 2.
Fiszer J.M., Suwerenność Polski po dziesięciu latach członkostwa w Unii Europejskiej, [w:] Polska w procesie integracji europejskiej. Dekada doświadczeń (2004‑2014), red. K.A. Wojtaszczyk, M. Mizerska‑Wrotkowska, W. Jakubowski, Warszawa 2014. DOI: https://doi.org/10.14746/pp.2014.19.4.1
Fiszer J.M., System euroatlantycki przed i po zakończeniu zimnej wojny. Istota, cele i zadania oraz rola w budowie nowego ładu globalnego, Warszawa 2013.
Fiszer J.M., Szanse i zagrożenia dla modernizacji Unii Europejskiej w dobie kryzysu i kształtowania się nowego ładu globalnego, [w:] Zarządzanie procesem integracji i modernizacja Unii Europejskiej, red. tenże, M.J. Tomaszyk, Warszawa 2013. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.26.07
Fiszer J.M., Unia Europejska a Polska – dziś i jutro, Toruń 2002.
Fiszer J.M., Unia Europejska jedenaście lat od rozszerzenia na Wschód i jej perspektywy w XXI wieku, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2015, nr 1(48).
Fiszer J.M., Wspólnota euroatlantycka i jej perspektywy w nowym systemie międzynarodowym, cz. 2, „Studia Polityczne” 2015, nr 2.
Fiszer J.M. i in., System euroatlantycki w wielobiegunowym świecie. Próba prognozy, Warszawa 2014.
Fücks R., Koniec z wygodnictwem, Warszawa, 11 VII 2014, [online] http://boell.org/pl/2014/07//02/koniec‑z‑wygodnictwem.
Gańczyk F., Trudna gościnność, „Polityka” 2015, 9‑15 IX.
Graczyk R., Od uwikłania do autentyczności. Biografia polityczna Tadeusza Mazowieckiego, Warszawa 2015.
Gravier M., Empire vs. Federation. Which Path for Europe?, „Journal of Political Power” 2011, nr 7. DOI: https://doi.org/10.1080/2158379X.2011.628854
Greiner J., Rechtspopulismus als sozialdemokratische Herausforderung – Das Beispiel Skandinavien, „Neue Gesellschaft‑Frankfurter Hefte” 2015, nr 7/8.
Grochalski M., Wykorzystanie form demokracji bezpośredniej w procesach integracyjnych Unii Europejskiej, [w:] Wybrane zagadnienia polskiej i europejskiej demokracji, red. S. Wróbel, Toruń 2008.
Grosse T.G., W objęciach europeizacji, Warszawa 2012.
Grosse T.G., W oczekiwaniu na rewolucję, „Rzeczpospolita” 2014, 22 VII.
Grzeszczak R., Legitymizacja demokratyczna Unii Europejskiej (ewolucja procesu legislacyjnego i rola parlamentów narodowych), [w:] Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Warszawa 2006.
Habermas J., The Crisis of the European Union in the Light of a Constitutionalization of International Law, „European Journal of International Law” 2012, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1093/ejil/chs019
Hypki T., Nowy wyścig zbrojeń w Europie?, „RAPORT. Wojsko. Technika. Obronność” 2015, nr 9.
Janicki M., Ucieczka na Zachód, „Polityka” 2014, 26 III‑1 IV.
Ja po prostu mam szczęście. Donald Tusk o wyborach, Polsce na tle Europy, drugorzędności ideologii, siedmiu latach rządzenia i bilansie osobistym, „Polityka” 2014, 3‑9 XII.
Jaskiernia J., Pozycja Parlamentu Europejskiego w systemie instytucjonalnym Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony, [w:] Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2011.
Jaskiernia J., Traktat z Lizbony a problem legitymizacji demokratycznej Unii Europejskiej, [w:] Prawowitość czy zgodność z prawem. Legitymacja władzy w państwach demokratycznych, red. A. Preisner, Wrocław 2010.
Juncker J.C., Raport o stanie Unii Europejskiej. Pora na uczciwość, jedność i solidarność, „Gazeta Wyborcza” 2015, 12‑13 IX.
Kabat-Rudnicka D., Zasada federalna a integracja ponadnarodowa. Unia Europejska między federalizmem dualistycznym a kooperatywnym, Kraków 2010.
Kopka A., Populizm lewicowy w Europie na przykładzie partii „Die Linke” w Republice Federalnej Niemiec, „Przegląd Politologiczny” 2010, nr 4.
Koziej S., Potrzeba nowelizacji strategii bezpieczeństwa Unii Europejskiej, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2011, nr 4(20).
Kranz J., Wyrozumska A., Powierzenie Unii Europejskiej niektórych kompetencji a Traktat fiskalny, „Państwo i Prawo” 2012, nr 7.
Kranz J., Deficyt demokracji w Unii Europejskiej?, „Sprawy Międzynarodowe” 2012, nr 3.
Kranz J., Jak rozumieć suwerenność? Próba opisu, [w:] Suwerenność państwa i jej granice, red. S. Sowiński, J. Węgrzecki, Warszawa 2010.
Krasowski R., Imperium świętego spokoju, „Polityka” 2014, 7‑13 V.
Krastew I., Najpierw farsa, potem rozpacz, „Gazeta Wyborcza” 2015, 18‑19 VII.
Krzemiński A., Car jest nagi, „Polityka” 2014, 10‑16 XII.
Krzemiński A., China dream, „Polityka” 2015, 9‑15 IX. DOI: https://doi.org/10.15804/npw2015201
Krzemiński A., Gule i bóle, „Polityka” 2014, 16‑22 VII.
Krzemiński A., Martin Schulz i jego pomysły na Europę, „Polityka” 2013‑2014, 27 XII ‑ 7 I.
Krzemiński A., Niemcy na huśtawce, „Polityka” 2014, 30 VII‑5 VIII.
Kułakowski J., Jesień L., Przebieg negocjacji akcesyjnych Polski w 2001 roku, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” (Warszawa) 2002.
Kupiecki R., Unia Europejska i problemy strategii bezpieczeństwa podmiotów zbiorowych, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, nr 4.
Kuźniar R., Droga do wolności. Polityka zagraniczna III Rzeczypospolitej, Warszawa 2008.
Kuźniar R., Europa i porządek międzynarodowy, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, t. 50, nr 2.
Lewandowski J., Unia Europejska – to ostatni dzwonek…, „Puls Biznesu” 2013, 31 I.
Leuffen D., Rittberger B., Schimmelfennig F., Differential Integration. Explaining Variation in the European Union, Basingstoke 2013. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-137-28501-0
Lutkowski L., Rozpad strefy euro – ponura wizja czy realna możliwość?, [w:] Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, red. L. Oręziak, D.K. Rosati, Warszawa 2013.
Łastawski K., Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej, Warszawa 2009.
Łoś‑Nowak T., Polska – cele, aspiracje, kierunki, [w:] Polityka zagraniczna. Aktorzy, potencjały, strategie, red. taż, Warszawa 2011.
Madej M., Wpływ udziału w Wspólnej Polityce Bezpieczeństwa i Obrony na polską politykę bezpieczeństwa, [w:] Polska w Unii Europejskiej. Bilans dekady, red. F. Tereszkiewicz, Warszawa 2013.
Majewski P., Europy nie zdziwią nasi eurosceptycy, „Rzeczpospolita” 2014, 30 V.
Malendowski W., Suwerenność państw w procesie integracji europejskiej, „Przegląd Politologiczny” 2010, nr 4.
Maziarski W., PiS straszy Niemcami – że szantażują Europę uchodźcami, „Gazeta Wyborcza” 2015, 10 IX.
Michałowska G., Polska w międzynarodowych stosunkach kulturalnych, [w:] Polska w stosunkach międzynarodowych, red. S. Bieleń, Warszawa 2007.
Miszczak K., The Polish Security and Defence Policy, „European Security & Defence” 2015, nr 5.
Miszczak K., Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, „Sprawy Międzynarodowe” 2007, nr 4.
Mniej Europy, więcej Europy. Z Iwanem Krastewem rozmawia Adam Leszczyński, „Gazeta Wyborcza” 2014, 31 V‑1 VI.
Moroska A., Prawicowy populizm a eurosceptycyzm (na przykładzie Listy Pima Fortuyna w Holandii i Ligi Polskich Rodzin w Polsce), Wrocław 2010.
Multi‑Level Governance w Unii Europejskiej, red. J. Ruszkowski, L. Wojnowicz, Szczecin–Warszawa 2013.
Nowak A., Putin. Źródła imperialnej agresji, Warszawa 2014.
Nowak B., Ostatnia prezydencja dużych oczekiwań – refleksje po prezydencji Polski w Radzie UE, Warszawa 2012, Raporty i Analizy, nr 2.
Orzelska‑Stączek A., Rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa w ocenie głównych sił politycznych, [w:] System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2013.
Osiem lat gospodarki pod rządami Platformy i ludowców, „Gazeta Wyborcza” 2015, 5‑6 IX.
Ostrowski M., Koniec marzeń, „Polityka” 2014, 4‑10 VI.
Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2011.
Piskorska B., Adaptacja Unii Europejskiej i Polski do nowych uwarunkowań bezpieczeństwa w Europie Wschodniej. Kazus Ukrainy, [w:] Dziesięć lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Próba bilansu i nowe otwarcie, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2015.
Polska w Unii Europejskiej. Bilans dekady, red. F. Tereszkiewicz, Warszawa 2013.
Polska w procesie integracji europejskiej. Dekada doświadczeń (2004‑2014), red. K.A. Wojtaszczyk, M. Mizerska‑Wrotkowska, W. Jakubowski, Warszawa 2014.
Polska w stosunkach międzynarodowych, red. S. Bieleń, Warszawa 2007.
Polskie 10 lat w Unii. Raport, red. Kałużyńska M. i in., Warszawa 2014.
Przemówienie Jana Pawła II w Parlamencie RP w dniu 11 czerwca 1999 roku, „Rzeczpospolita” 1999, 12 VI.
Rolnicy wyszli na swoje, [w:] 10 lat w Unii, dodatek specjalny „Polityki” 2014, 28 IV‑5 V.
Rosati D.K., Czy strefa euro przetrwa kryzys?, [w:] Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizmy, drogi wyjścia, red. L. Oręziak, D.K. Rosati, Warszawa 2013.
Rotfeld A.D., Porządek międzynarodowy. Parametry zmiany, „Sprawy Międzynarodowe” 2014, nr 4.
Roubini N., Mihm S., Ekonomia kryzysu, przeł. R. Mitoraj, Warszawa 2011.
Schimmelfennig F., EU Enlargement and Differentiation. Discrimination or Equal Treatment?, „Journal of European Public Policy” 2014, Vol. 21, nr 5. DOI: https://doi.org/10.1080/13501763.2014.897744
Schimmelfenning F., The Normative Origins of Democracy in the European Union. Towards a Transformationist Theory of Democratization, „European Political Science Review” 2010, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1017/S1755773910000068
Schulz M., Skrępowany olbrzym. Ostatnia szansa Europy, Warszawa 2014.
Sługocki W., Polityka regionalna Unii Europejskiej a rozwój polskich regionów – studium przypadku, Zielona Góra 2013.
Słowikowski M., Rosja wobec Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej, „Rocznik Instytutu Europy Środkowo‑Wschodniej” (Lublin) 2008.
Smoczyński W., Europa się chwieje, „Polityka” 2011, 29 VI‑5 VII.
Suwerenność i ponadnarodowość a integracja europejska, red. J. Kranz, Warszawa 2006.
System euroatlantycki i bezpieczeństwo międzynarodowe w multipolarnym świecie. Miejsce i rola Polski w euroatlantyckim systemie bezpieczeństwa, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2013.
Szczerski K., Dynamika systemu europejskiego. Rozważania o nowym kształcie polityki Unii Europejskiej, Kraków 2008.
Szymczyński T.R., Horyzonty sporu wokół zjawiska deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej, Warszawa 2013.
Tatham A.F., Enlargement of the European Union, London 2009.
Unia Europejska jako aktor na scenie globalnej. Razem czy osobno?, red. B. Góralczyk, Warszawa 2014.
Unia Europejska jako współczesny aktor stosunków międzynarodowych, red. J. Knopek, Toruń 2009.
Wedel‑Domaradzka A., Parlament Europejski a prawa człowieka – uwagi na tle postępującej integracji, demokratyzacji i norm prawa międzynarodowego, [w:] Parlament Europejski po Traktacie z Lizbony. Doświadczenia i nowe wyzwania, red. J.M. Fiszer, Warszawa 2011.
Wessels W., An Ever Closer Fusion? A Dynamic Macropolitical View on Integration Process, „Journal of Common Market Studies” 1997, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1111/1468-5965.00060
Węc J.J., Spór o kształt ustrojowy Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej w latach 1955‑2010. Między ideą ponadnarodowości a współpracą międzyrządową. Analiza politologiczna, Kraków 2012.
Wielowiejski A., Tadeusz Skuteczny, „Gazeta Wyborcza” 2015, 12‑13 IX.
Willa R., Deficyt demokratyczny w Unii Europejskiej, „Athenaeum – Polski Przegląd Politologiczny” 2010, t. 23.
Wojciechowski M., Suwerenność tkwi w portfelu, „Gazeta Wyborcza” 2011, 21 XII.
Wódka J., Polityka zagraniczna „nowej” Turcji. Implikacje dla partnerstwa transatlantyckiego, Warszawa 2013.
Wójcik Ł, Strefa bólu, „Polityka” 2015, 1‑7 VII.
Wójcik Ł., Więzień Kremla, „Polityka” 2015, 1‑6 I.
Wpływ członkostwa Polski w Unii Europejskiej i realizowanej polityki spójności na rozwój kraju, Warszawa 2014.
Zając J., Role międzynarodowe państwa średniego, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2013, nr 4.
Zielonka J., Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską, Warszawa 2006.
Zięba R., Międzynarodowe implikacje kryzysu ukraińskiego, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations” 2014, t. 50, nr 2.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
