Przekład jako praktyka postpamięci i forma oporu wobec marginalizacji
Przypadek Litwinów nad Morzem Łaptiewów Dalii Grinkevičiūtė
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.10Keywords:
translation, postmemory, Lithuanian literature, Dalia GrinkevičiūtėAbstract
Translation as a Postmemorial Practice and a Form of Resistance against Marginalization. The Case of „Lithuanians by the Laptev Sea” by Dalia Grinkevičiūtė
In my text I focus on the problem of translation as one of the postmemorial practices and as a form of resistance. My argument is that the translation (as a process and as a text) may be seen not only as an act of resistance against totalitarian regime and occupation but also as an act of multi-faceted “ratification” of the original text. „Lithuanians by the Laptev Sea” by Dalia Grinkevičiūtė was an act of resistance. Translations reinforced this aspect of the book, becoming acts of resistance itself. Translated text impacts not only the receiving culture (in Poland it provides new context for similar Polish documents), but also the culture that the translated text originates from. Translation “ratifies” the subject of translated book, it’s credibility, prestige and influence in original culture. Sometimes it may also lead to editorial and scientific reaproach in original culture.
Downloads
References
Amžino įšalo žemėje, red. A. Žemaitytė, Vilnius 1989.
Apie – Misija Sibiras, [online] https://misijasibiras.lt/apie/.
Ashes in the Snow, reż. M.A. Markevicius, 2018.
Assmann A., History, Memory, and the Genre of Testimony, „Poetics Today” 2006, vol. 27, nr 2, https://doi.org/10.1215/03335372-2005-003. DOI: https://doi.org/10.1215/03335372-2005-003
Baliutytė E., Formy samoświadomości w litewskiej literaturze dokumentu osobistego, tłum. I. Korybut-Daszkiewicz, [w:] Zranieni przez czas. Współczesna literatura litewska, oprac. D. Mitaitė, J. Sprindytė, przeł. I. Korybut-Daszkiewicz, J. Tabor, Warszawa 2011.
Brownlie S., Mapping memory and translation, London 2016. DOI: https://doi.org/10.1057/9781137408952
Czapski J., Na nieludzkiej ziemi, Warszawa 1990.
Daujotytė V., Amžino ledo veidrodžiai, [online] https://literaturairmenas.lt/literatura/viktorija-daujotyte-amzino-ledo-veidrodziai.
Deane-Cox S., The translator as secondary witness.: Mediating memory in Antelme’s L’espèce humaine, „Translation studies” 2013, vol. 6, nr 3, https://doi.org/10.1080/14781700.2013.795267. DOI: https://doi.org/10.1080/14781700.2013.795267
Ešelonų broliai, red. A. Venskevičienė, Vilnius 1991.
Ešelonų sesės, red. A. Venskevičienė, Vilnius 1994.
Gaszyńska-Magiera M., Przekład literacki jako medium podróży postpamięci, „Przekładaniec” 2019, nr 39 Przekład i pamięć 2, https://doi.org/10.4467/16891864PC.19.011.11685. DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.19.011.11685
Grigoravičienė E., Sovietmečio atminimo erdvės: menas ir memuarai, [w:] Ars memoriae: atmintis – dailės funkcija ir tema (XVIII-XXI a.), red. L. Balaišytė, A. Kaladžinskaitė, Vilnius 2008.
Grinkevičiūtė D., Litwini nad Morzem Łaptiewów, przeł. K. Pecela, Wojnowice 2019.
Gustaitienė A., Lithuanian Stories about Siberia. Between Memoir and Autobiography, „Comparative studies” 2010, vol. 3(2).
Herling-Grudziński G., Inny świat. Zapiski sowieckie, Warszawa 1996.
Kryžius šiaurėje, red. E. Ignatavičius, Vilnius 1992.
Lapteviečiai, [online] http://www.laptevieciai.lt/apie-mus/laptevieciai.
Ledo vaikai, reż. J. Lingys, 2011.
Lukas K., Translacja i pamięć jako metafory kulturowe. Analogie, punkty styczne, interakcje, „Przekładaniec” 2019, nr 39 Przekład i pamięć 2, https://doi.org/10.4467/16891864PC.19.010.11684. DOI: https://doi.org/10.4467/16891864PC.19.010.11684
Łossowski P., Litwa, Warszawa 2001.
Norilsko vyčiai, red. B. Zlatkus, Vilnius 1992.
Olechnowicz F., 7 lat w szponach GPU, Warszawa 1990.
Pecela K., Łagier nie ma w sobie nic z człowieka. O litewskim świadectwie zesłania, „Nowy Napis” 2020, nr 40.
Pecela K., Od tłumacza, [w:] D. Grinkevičiūtė D., Litwini nad Morzem Łaptiewów, przeł. K. Pecela, Wojnowice 2019.
Raškauskienė A., Composing Self through Narrative in Dalia Grinkevičiūtė’s Memoirs A Stolen Youth, A Stolen Homeland and Lithuanians by the Laptev Sea, „Acta litteraria comparativa”, 2013, vol. 6. DOI: https://doi.org/10.5463/ejlw.3.17
Sepetys R., Szare śniegi Syberii, przeł. J. Bogunia, D. Juraszek, Warszawa 2011.
Sołżenicyn A., Archipelag Gułag 1918–1956, przeł. J. Pomianowski, Warszawa 1990.
Stanisławski W., Piąty żywioł: wszy, „Sieci” 2019, nr 36(351).
Stanisławski W., Penkta stichija: utėlės, „Literatūra ir menas” 2019, nr 22(3693).
Surwiło J., Rachunki nie zamknięte. Wileńskie ślady na drogach cierpień, Wilno 1992.
Szałamow W., Opowiadania kołymskie, przeł. J. Baczyński, Poznań 2019.
Tremties keliais, red. L. Stanevičius, Vilnius 1992.
„W czterdziestym nas matko na Sybir zesłali...”. Polska a Rosja 1939–1942, wybór i oprac. J.T. Gross, I. Grudzińska-Gross I., Wrocław 1989.
Przekłady wspomnień Dalii Grinkevičiūtė na języki obce:
Lithuanians by the Laptev Sea, tłum. L. Sruoginytė, „Lituanus” 1990, vol. 36, nr 4 [jęz. angielski].
Litwini nad Morzem Łaptiewych, (fragment), tłum. A. Piotrowska, „Znad Wilii” 2012, nr 2(50) [jęz. polski].
Aber der Himmel – grandios, tłum. V. Muschick, Berlin 2014 [jęz. niemiecki].
Dalian kirja: Siperiaan karkotetun liettualaistytön tarin, tłum. R. Tuoresmäki, Helsinki 2016 [jęz. fiński].
Prisonnière de l’île glacée de Trofimovsk. Mémoires d’une déportée dans l’enfer du goulag, tłum. J. Terleckaitė, Monaco 2017 [jęz. francuski].
Shadows on the Tundra, tłum. D. Valiukenas, London 2018 [jęz. angielski].
Litwini nad Morzem Łaptiewów, tłum. K. Pecela, Wojnowice 2019 [jęz. polski].
Schaduwen over de toendra, tłum. J.B. Kanon, Amsterdam 2019 [tłum. na jęz. holenderski z jęz. niemieckiego].
Lituanos junto al mar de Láptev, tłum. C. Caro Dugo, M. Santos Cuesta, Madrid 2020 [jęz. hiszpański].
Litvanci kraj Laptevskog mora, tłum. Mirjana Bračko, Beograd 2020 [jęz. serbski].
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
