Rozmowa o współczesnej tożsamości polskich Żydów
Wokół postpamięciowych narracji w filmie Dowód tożsamości Mikołaja Grynberga
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.06Keywords:
Mikołaj Grynberg, postmemory, Polish-Jewish identity, documentary, interviewAbstract
DIALOG ABOUT THE MODERN IDENTITY OF POLISH JEWS: AROUND THE POSTMEMORY NARRATIONS IN DOCUMENTARY BY MIKOŁAJ GRYNBERG THE PROOF OF IDENTITY
The 2021 documentary The Proof of Identity marked the directorial debut of Mikołaj Grynberg. In this film, the director attempts to depict the unique experience of being a Polish Jew, while also exploring the intricate nature of an essentially dual (Polish-Jewish or Jewish-Polish) identity. The aim of this article is to elucidate the framework employed by both the director and his characters in recounting their search for a proof of identity, which entails coming to terms with personal (and familial) memory. The article delves into the “conflicts” and “negotiations” that arise in the interviewed individuals’ considerations of identity within the context of postmemory. Central to the film is the director’s fundamental question: What does it mean to be a Jew in present-time Poland? An integral aspect of these considerations is the examination of the fact that the author, who is primarily known as a writer, chose the form of documentary, with the interview as its special type.
Downloads
References
Auge M., Formy zapomnienia, Kraków 2009.
Dąbrowski M., Fantazmat żydowski w literaturze polskiej, [w:] Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Przybliżenia, red. M. Dąbrowski, A. Molisak, Warszawa 2006.
Dowód tożsamości, reż. M. Grynberg, Muzeum POLIN 2021.
Engelking B., Zagłada i pamięć. Doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych, Warszawa 1994.
Goffman E., Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk 2005.
Golik M., Dojrzewanie do własnego głosu, czyli „Rejwach” Mikołaja Grynberga, „Politeja” 2020, nr 17 (2/65), https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.04. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.04
Grynberg M., Ocaleni z XX wieku, Wołowiec 2012.
Grynberg M., Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne, ze wstępem A. Grupińskiej, Wołowiec 2014.
Haltof M., Kino polskie, przeł. M. Przylipiak, Gdańsk 2002.
Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge 1997.
Hirsch M., Past Lives: Postmemories in Exile, „Poetics Today” 1996, no. 17, https://doi.org/10.2307/1773218. DOI: https://doi.org/10.2307/1773218
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105.
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010, s. 247-280.
Iniewicz G., Stres mniejszościowy u osób biseksualnych i homoseksualnych. W poszukiwaniu czynników ryzyka i czynników chroniących, Kraków 2015.
Kaniowska K., „Memoria” i „postpamięć” a antropologiczne badanie wspólnoty, [w:] Codzienne i niecodzienne. O wspólnotowości w realiach dzisiejszej Łodzi, red. G.E. Karpińska, Łódź 2004.
Kędzielawska G., Przewodnik dokumentalisty. Podstawy warsztatu. Skrypt, Łódź 2016.
Krajewski S., Nasza żydowskość, Kraków–Budapeszt 2010.
Krajobraz po szoku, red. A. Mieszczanek, Warszawa 1989.
Kuchta A., Zawłaszczone narracje. Obrazy postpamięci w zbiorze „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne” Mikołaja Grynberga, „Konteksty Kultury” 2015, nr 12, z. 2.
Markusz K., Film „Dowód tożsamości” – głos polskich Żydów, [online] https://jewish.pl/pl/2021/11/17/film-dowod-tozsamosci-glos-polskich-zydow/.
Mąka-Malatyńska K., Obrazy Holocaustu w etiudach filmowych PWSFTviT w Łodzi, „Images” 2011, vol. 8, no. 15-16, https://doi.org/10.14746/i.2011.15.16.08. DOI: https://doi.org/10.14746/i.2011.15.16.08
Mąka-Malatyńska K., Widok z tej strony. Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie, Poznań 2012.
Metody dokumentalne w filmie, red. D. Rode, M. Pieńkowski, Łódź 2013.
Preizner J., Kamienie na macewie. Obrazy Holokaustu w polskim kinie, Kraków–Budapeszt 2012.
Przylipiak M., Poetyka filmu dokumentalnego, Gdańsk–Słupsk 2004.
Rembierz M., Odkrywanie tożsamości żydowskiej w cieniu Holokaustu a dziedzictwo polskiej wielokulturowości – wyzwania dla edukacji i dialogu międzykulturowego, „Edukacja Międzykulturowa” 2014, nr 3, https://doi.org/10.15804/em.2014.02. DOI: https://doi.org/10.15804/em.2014.02
Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939-2019), t. 1: Problematyka Zagłady w filmie i teatrze, red. S. Buryła, D. Krawczyńska, J. Leociak, Warszawa 2021.
Salska-Kaca M., Człowiek, słowo, świat w filmie dokumentalnym, Łódź 1995.
Sendyka R., Poświadek, przeciw-postronny i (niczyja) trauma, „Widok” 2017, nr 18, https://doi.org/10.36854/widok/2017.18.596. DOI: https://doi.org/10.36854/widok/2017.18.596
Skarga B., List o edukacji, [w:] Listy o edukacji, red. L. Witkowski, „Forum Oświatowe” 1998, nr 2.
Ubertowska A., Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu, Kraków 2007.
Waligóra J., Od „Oskarżam Auschwitz” do „Rejwachu”. Spotkania i rozmowy Mikołaja Grynberga, [w:] Deformacja – brzydota – odmienność: literatura, język, kultura, dydaktyka, red. G. Różańska, Słupsk 2020.
Woleński J., Szkice o kwestiach żydowskich, Kraków–Budapeszt 2011.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
