Rozmowa o współczesnej tożsamości polskich Żydów
Wokół postpamięciowych narracji w filmie Dowód tożsamości Mikołaja Grynberga
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.06Keywords:
Mikołaj Grynberg, postmemory, Polish-Jewish identity, documentary, interviewAbstract
DIALOG ABOUT THE MODERN IDENTITY OF POLISH JEWS: AROUND THE POSTMEMORY NARRATIONS IN DOCUMENTARY BY MIKOŁAJ GRYNBERG THE PROOF OF IDENTITY
The 2021 documentary The Proof of Identity marked the directorial debut of Mikołaj Grynberg. In this film, the director attempts to depict the unique experience of being a Polish Jew, while also exploring the intricate nature of an essentially dual (Polish-Jewish or Jewish-Polish) identity. The aim of this article is to elucidate the framework employed by both the director and his characters in recounting their search for a proof of identity, which entails coming to terms with personal (and familial) memory. The article delves into the “conflicts” and “negotiations” that arise in the interviewed individuals’ considerations of identity within the context of postmemory. Central to the film is the director’s fundamental question: What does it mean to be a Jew in present-time Poland? An integral aspect of these considerations is the examination of the fact that the author, who is primarily known as a writer, chose the form of documentary, with the interview as its special type.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Auge M., Formy zapomnienia, Kraków 2009.
Google Scholar
Dąbrowski M., Fantazmat żydowski w literaturze polskiej, [w:] Pisarze polsko-żydowscy XX wieku. Przybliżenia, red. M. Dąbrowski, A. Molisak, Warszawa 2006.
Google Scholar
Dowód tożsamości, reż. M. Grynberg, Muzeum POLIN 2021.
Google Scholar
Engelking B., Zagłada i pamięć. Doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych, Warszawa 1994.
Google Scholar
Goffman E., Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk 2005.
Google Scholar
Golik M., Dojrzewanie do własnego głosu, czyli „Rejwach” Mikołaja Grynberga, „Politeja” 2020, nr 17 (2/65), https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.04.
Google Scholar
Grynberg M., Ocaleni z XX wieku, Wołowiec 2012.
Google Scholar
Grynberg M., Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne, ze wstępem A. Grupińskiej, Wołowiec 2014.
Google Scholar
Haltof M., Kino polskie, przeł. M. Przylipiak, Gdańsk 2002.
Google Scholar
Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge 1997.
Google Scholar
Hirsch M., Past Lives: Postmemories in Exile, „Poetics Today” 1996, no. 17, https://doi.org/10.2307/1773218.
Google Scholar
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105.
Google Scholar
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010, s. 247-280.
Google Scholar
Iniewicz G., Stres mniejszościowy u osób biseksualnych i homoseksualnych. W poszukiwaniu czynników ryzyka i czynników chroniących, Kraków 2015.
Google Scholar
Kaniowska K., „Memoria” i „postpamięć” a antropologiczne badanie wspólnoty, [w:] Codzienne i niecodzienne. O wspólnotowości w realiach dzisiejszej Łodzi, red. G.E. Karpińska, Łódź 2004.
Google Scholar
Kędzielawska G., Przewodnik dokumentalisty. Podstawy warsztatu. Skrypt, Łódź 2016.
Google Scholar
Krajewski S., Nasza żydowskość, Kraków–Budapeszt 2010.
Google Scholar
Krajobraz po szoku, red. A. Mieszczanek, Warszawa 1989.
Google Scholar
Kuchta A., Zawłaszczone narracje. Obrazy postpamięci w zbiorze „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne” Mikołaja Grynberga, „Konteksty Kultury” 2015, nr 12, z. 2.
Google Scholar
Markusz K., Film „Dowód tożsamości” – głos polskich Żydów, [online] https://jewish.pl/pl/2021/11/17/film-dowod-tozsamosci-glos-polskich-zydow/.
Google Scholar
Mąka-Malatyńska K., Obrazy Holocaustu w etiudach filmowych PWSFTviT w Łodzi, „Images” 2011, vol. 8, no. 15-16, https://doi.org/10.14746/i.2011.15.16.08.
Google Scholar
Mąka-Malatyńska K., Widok z tej strony. Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie, Poznań 2012.
Google Scholar
Metody dokumentalne w filmie, red. D. Rode, M. Pieńkowski, Łódź 2013.
Google Scholar
Preizner J., Kamienie na macewie. Obrazy Holokaustu w polskim kinie, Kraków–Budapeszt 2012.
Google Scholar
Przylipiak M., Poetyka filmu dokumentalnego, Gdańsk–Słupsk 2004.
Google Scholar
Rembierz M., Odkrywanie tożsamości żydowskiej w cieniu Holokaustu a dziedzictwo polskiej wielokulturowości – wyzwania dla edukacji i dialogu międzykulturowego, „Edukacja Międzykulturowa” 2014, nr 3, https://doi.org/10.15804/em.2014.02.
Google Scholar
Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939-2019), t. 1: Problematyka Zagłady w filmie i teatrze, red. S. Buryła, D. Krawczyńska, J. Leociak, Warszawa 2021.
Google Scholar
Salska-Kaca M., Człowiek, słowo, świat w filmie dokumentalnym, Łódź 1995.
Google Scholar
Sendyka R., Poświadek, przeciw-postronny i (niczyja) trauma, „Widok” 2017, nr 18, https://doi.org/10.36854/widok/2017.18.596.
Google Scholar
Skarga B., List o edukacji, [w:] Listy o edukacji, red. L. Witkowski, „Forum Oświatowe” 1998, nr 2.
Google Scholar
Ubertowska A., Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu, Kraków 2007.
Google Scholar
Waligóra J., Od „Oskarżam Auschwitz” do „Rejwachu”. Spotkania i rozmowy Mikołaja Grynberga, [w:] Deformacja – brzydota – odmienność: literatura, język, kultura, dydaktyka, red. G. Różańska, Słupsk 2020.
Google Scholar
Woleński J., Szkice o kwestiach żydowskich, Kraków–Budapeszt 2011.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
