Vicent Andrés Estellés i Ovidi Montllor

Twórczy dialog poezji i muzyki

Resumen

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżyć polskiemu czytelnikowi postaci walenckiego poety Vicenta Andrésa Estellésa oraz pieśniarza Ovidiego Montllora. Obaj artyści wnieśli nową jakość do poezji katalońskiej i sztuki piosenki tworzonej w tym języku w XX wieku. Twórczość Estellésa i Montllora można z powodzeniem analizować z osobna i takie właśnie podejście dominuje w dyskursie historycznoliterackim. Autorka chce pokazać jednak, że w interpretacjach Montllora wiersze Estellésa i muzyka tworzą całość, którą można interpretować jako odrębne dzieło sztuki, niejako wyemancypowane z indywidualnej twórczości obu artystów. Skrótowo przedstawione biografie obu artystów służą umiejscowieniu ich dzieł w szerszym kontekście kulturowym i społecznym regionu Walencji w drugiej połowie XX wieku. Podobieństwa i różnice w życiorysach artystów okazują się interesującym punktem wyjścia do porównywania ich twórczości zarówno pod względem podejmowanej tematyki, jak i reakcji na otaczające twórców realia. Autorka podejmuje próbę opisania miejsca, które Estellés zajmuje w panoramie intelektualnej Walencji połowy ubiegłego wieku, obok takich postaci jak na przykład Joan Fuster. Wskazuje także najważniejsze wątki jego poezji: śmierć, miłość, opresja polityczna i społeczna. Poezja Estellésa była protestem przeciw kulturowej dyskryminacji społeczności walenckiej. Poeta nie godził się na usunięcie z dyskursu publicznego kultury i języka swojego regionu. Duch oporu przeciw reżimowi politycznemu sprawił, że najważniejszych pieśniarzy, którzy wykonywali wiersze poety, był Ovidi Montllor. Jako przedstawiciel katalońskiego ruchu muzycznego Nova Cançó współpracował on blisko z walenckim poetą. Jego niezrównane aktorsko i muzycznie interpretacje wierszy Estellésa sprawiły, że dorobek poety trafił do szerokiej publiczności i stał się synonimem walenckiej tożsamości. Owocem współpracy poety i muzyka są utwory gorzkie, ironiczne, a czasem też liryczne, które trwale zapisały się w kulturze Walencji, a także w świadomości mieszkańców regionu. Dzieła te pozostają inspiracją dla młodych twórców realizujących się w różnych dziedzinach sztuki.