Zasady etyki publikacji

 

Czasopismo jest członkiem Komitetu ds. Etyki Publikacji – COPE

 

Celem „Zasad etyki publikacyjnej” jest zapobieganie przejawom nieuczciwych praktyk publikacyjnych i nierzetelności naukowej oraz zachowanie jak najwyższych standardów etycznych przy wydawaniu czasopisma naukowego „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, zwanego dalej „czasopismem naukowym”, którego wydawcą jest Wydawnictwo Księgarnia Akademicka (Kraków), zwany dalej „Wydawcą”.

Regulacje obejmują zasady etyczne dotyczące:

  • Wydawcy i organów czasopisma naukowego,
  • Autorów czasopisma naukowego, zwanych dalej „Autorami”, a odpowiednio także współautorów w przypadku tekstów wieloautorskich,
  • Recenzentów czasopisma naukowego, zwanych dalej „Recenzentami”.

„Zasady etyki publikacyjnej” powstały na podstawie Komitetu do spraw Etyki Publikacji (Committee on Publication Ethics – COPE) oraz na Kodeksie etyki pracownika naukowego, opracowanym przez Komisję do spraw etyki w nauce i uchwalonym przez Zgromadzenie Ogólne Polskiej Akademii Nauk.

I. ZASADY ETYCZNE DOTYCZĄCE WYDAWCY I OGRANÓW CZASOPISMA NAUKOWEGO

  1. Decyzja o publikacji poszczególnych tekstów jest podejmowana ze względu na cele i założenia programowe czasopisma naukowego oraz tematykę tekstu i jego przydatność dla nauki i praktyki, oryginalność, a także zastosowane metody badawcze, dobór źródeł oraz komunikatywność przekazu.
  2. Wydawca oraz organy czasopisma naukowego dbają o jak najwyższy poziom merytoryczny czasopisma naukowego oraz realizację przyjętych celów i założeń programowych. Działają w poszanowaniu wolności badań naukowych, dbając o uczciwość i niezależność od zewnętrznych wpływów na publikowane treści. Stosują wszelkie dostępne środki w celu zapobiegania plagiatom i publikacji nierzetelnych danych.
  3. W piśmie przewodnim przysyłanym podczas zgłaszania tekstu należy zamieścić oświadczenie, że nadesłana praca nie była dotąd nigdzie publikowana ani też nie została złożona do druku w innym czasopiśmie.
  4. Teksty podlegają recenzji, przy czym recenzenci nie znają nazwisk autorów ani też nazwy ośrodka, z którego praca pochodzi (tzw. double-blind review)
  5. Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania zmian dotyczących niezbędnych poprawek i skrótów bez uzgodnienia z autorem.
  6. Zrecenzowana praca może zostać zwrócona autorowi w celu wprowadzenia zasugerowanych przez recenzenta zmian.
  7. Prace niezaakceptowane zostają zwrócone autorom wraz z recenzjami.
  8. Redakcja wymaga od autorów publikacji ujawnienia wkładu poszczególnych autorów w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod, protokołu itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji), przy czym główną odpowiedzialność ponosi autor zgłaszający manuskrypt.
  9. Wymagania wobec Autorów oraz zasady recenzowania artykułów są jawne i publicznie dostępne.
  10. Wydawca stwarza możliwość dyskusji nad artykułem po jego opublikowaniu, w szczególności w formie artykułów dyskusyjnych, recenzji lub listów do redakcji.
  11. Do czasu publikacji Wydawca nie ujawnia żadnych informacji o przekazanym do publikacji tekście nikomu poza Autorami, Recenzentami oraz innymi osobami, których udział w procesie wydawniczym jest niezbędny.
  12. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub naruszenia zasad etycznych bądź dobrych praktyk przez Autora, Recenzenta, lub inne osoby związane z procesem wydawniczym, Wydawca i organa czasopisma naukowego obowiązany jest podjąć odpowiednie działania naprawcze, dyscyplinarne lub podjąć określone działania przewidziane prawem.
  13. Do czasu publikacji informacje pozyskane w procesie oceny publikacji, jak również odrzucone artykuły, bądź ich fragmenty, nie mogą być wykorzystane w badaniach własnych przez osoby związane z Wydawcą lub wchodzące w skład organów czasopisma, bez wyraźnej, pisemnej zgody Autora.
  14. Wydawca zapewnia poufność i bezpieczeństwo przetwarzania danych osobowych zgodnie z przepisami prawa na warunkach i zasadach określonych w klauzuli informacyjnej udostępnianej osobom, których dane są przetwarzane.

II. ZASADY ETYCZNE DOTYCZĄCE AUTORÓW

  1. Autor jest obowiązany przekazać do publikacji tekst oryginalny, który ani w całości, ani w żadnej części nie stanowi plagiatu lub tzw. autoplagiatu (powtórzenia całości lub fragmentów wcześniejszych publikacji Autora). Współczynnik podobieństwa dla całego tekstu nie powinien przekraczać 5% w przypadku tekstów w języku polskim i 10% w przypadku tekstów w języku angielskim. Teksty przekraczające te wartości, albo budzące wątpliwości co do oryginalności z innych względów, będą podlegały dodatkowej weryfikacji.
  2. Autor zapewnia, że w odniesieniu do przekazywanego tekstu nie zachodzi:
    1) tzw. ghostwriting – który ma miejsce wówczas, gdy ktoś, kto wniósł istotny wkład w powstanie publikacji, nie ujawnia swojego udziału jako jeden z Autorów ani nie wskazuje się jego roli w jakikolwiek inny sposób,
    2) tzw. guest authorship – który zachodzi, gdy udział danej osoby jest znikomy lub w ogóle nie miał miejsca, a mimo to jest ona wskazywana jako Autor.
  3. Autor zapewnia, że przekazywane Wydawcy prawa autorskie do utworu nie będą ograniczone jakimikolwiek prawami osób trzecich, korzystanie z utworu i rozporządzanie nim przez Wydawcę nie będzie naruszać dóbr osobistych ani praw osób trzecich. W przypadku gdy w opracowaniu wykorzystano inne prace naukowe lub materiały źródłowe, powinny one zostać odpowiednio przywołane lub zacytowane. Autor przekazujący do publikacji tekst wieloautorski (pracę zbiorową) powinien zapewnić, żeby wszyscy Współautorzy widzieli i zatwierdzili ostateczną wersję artykułu oraz zgodzili się na jego publikację. Brak zastosowania się do tych zaleceń będzie traktowany jako przejaw nierzetelności naukowej i uznawany za przekroczenie zasad etycznych.
  4. W przypadku prac zbiorowych Autorzy obowiązani są określić autorstwo poszczególnych fragmentów tekstu albo zadeklarować, że są Współautorami w częściach równych.
  5. Teksty przekazywane do publikacji zawierające wyniki badań winny spełniać standardy uczciwości i rzetelności naukowej, a same badania powinny być przeprowadzone z poszanowaniem przepisów prawa i zasad etyki naukowej, w uczciwy i rzetelny sposób, w szczególności bez fałszowania lub fabrykowania wyników.
  6. Autorzy powinni prezentować przede wszystkim wyniki własnych badań.
  7. Autorzy powinni dążyć do jasnego, zrozumiałego i jednoznacznego opisu stosowanych metod, aby wyniki ich badań mogły zostać zweryfikowane przez innych.
  8. Autor, a w przypadku prac zbiorowych każdy z Autorów, odpowiednio do udziału w przygotowaniu tekstu, ponosi odpowiedzialność za naruszenia prawa lub standardów etyki i rzetelności naukowej.
  9. Redakcja powinna uzyskać informację o źródłach finansowania publikacji, wkładzie instytucji naukowo-badawczych, stowarzyszeń i innych podmiotów („financial disclosure”).
  10. W przypadku gdy Autor dostrzeże znaczące błędy lub nieścisłości w opublikowanym tekście obowiązany jest niezwłocznie powiadomić Redakcję lub bezpośrednio Wydawcę oraz współpracować z nimi w celu opublikowania sprostowania lub innego sposobu ujawnienia błędu.

III. ZASADY ETYCZNE DOTYCZĄCE RECENZENTÓW

  1. Uwagi i opinie zawarte w recenzji winny być rzeczowe, odpowiednio uzasadnione i nie odnosić się do osoby Autora. Recenzent powinien, w miarę możliwości, wskazywać, w jaki sposób Autor może poprawić tekst w określonym aspekcie. Recenzent także powinien wskazywać poziom istotności zgłaszanych uwag lub zastrzeżeń. Recenzent powinien wskazać publikacje, na które nie powołał się Autor, a które są niezbędne dla zachowania rzetelności naukowej recenzowanego tekstu.
  2. Recenzent winien zawiadomić Redakcję lub bezpośrednio Wydawcę o każdej okoliczności, która może być podstawą do nieprzyjęcia artykułu do publikacji. Recenzent powinien poinformować o każdym znaczącym podobieństwie, częściowym pokrywaniu się treści recenzowanej pracy z jakąkolwiek inną opublikowaną i znaną mu pracą lub podejrzeniu plagiatu albo każdej innej formie nierzetelności naukowej.
  3. Recenzent, który z jakiegokolwiek powodu nie może zrecenzować danego tekstu, w szczególności w przypadku gdy uznaje, że nie posiada odpowiednich kompetencji naukowych lub wie, że sporządzenie recenzji w proponowanym albo uzgodnionym terminie nie będzie możliwe, powinien o tym niezwłocznie poinformować.
  4. Recenzje powinny być dokonane obiektywnie. Dokonując oceny tekstu, Recenzent winien zachować uczciwość, obiektywizm, rzetelność i skrupulatność. Recenzent powinien jasno wyrażać swoje poglądy, popierając je odpowiednimi argumentami. Powinnością Recenzenta jest powstrzymanie się od sporządzenia recenzji opracowania, jeśli zachodzi konflikt interesów.
  5. Recenzent obowiązany jest do utrzymania poufności w zakresie związanym z recenzowanym tekstem. Recenzentowi nie wolno okazywać recenzowanego tekstu ani dyskutować na jego temat z osobami trzecimi.
  6. Do czasu publikacji tekstu recenzentowi nie wolno wykorzystywać dla własnych korzyści lub potrzeb treści zawartych w recenzowanym tekście.