Rękopiśmienny śpiewnik benedyktynki ormiańskiej Antoniny Grzegorzowiczówny z 1757 roku jako przykład alografii ormiańsko-polskiej
DOI:
https://doi.org/10.12797/LH.09.2022.09.02Słowa kluczowe:
Ormianie polscy, Lwów, Jerozolima, benedyktynki, alografia, muzyka sakralna, St. Toros Manuscript LibraryAbstrakt
W zbiorach biblioteki ormiańskiego patriarchatu w Jerozolimie (St. Toros Manuscript Library) znajduje się cenna pamiątka dziedzictwa kulturowego polskich Ormian – rękopiśmienny modlitewnik Antoniny Grzegorzowiczówny, benedyktynki lwowskiej (sygn. 3856). Jest to najstarszy zbiór pieśni z klasztoru ormiańskich benedyktynek we Lwowie, jaki zachował się do naszych czasów. Pochodzi z 1757 roku. Zawiera kolofon autorstwa Aswadzadura, syna Owanesa. Dowiadujemy się z niego, że śpiewnik miał być darem dla jego siostry, której nazwisko zostało wpisane pod kolofonem kopisty polskimi literami. Powodem daru była konsekracja Antoniny, która miała miejsce miesiąc później, 13 listopada, w katedrze lwowskiej. Artykuł przybliża sylwetkę właścicielki, analizuje treść śpiewnika, jego przydatność do badań nad stosunkami kulturowymi (językowymi i religijnymi) we Lwowie w XVIII wieku, oraz ustala losy rękopisu.
Bibliografia
Źródła drukowane
Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388-1783, 1-2, wyd. A. Janeczek, Poznań–Warszawa 2005
Laterna M., Harfa duchowna, to iest dziesięć rozdziałow modlitw katholickich, Kraków 1604
Metryka katedry ormiańskiej we Lwowie za lata 1635-1732, oprac. K. Stopka, M. Ł. Majewski, Kraków 2020
Mojzesowicz M., „Urach leruk dzynyntiamp” (kolęda kucka), „Posłaniec św. Grzegorza”, 6, 1932, 12 (67), s. 183-184
Msza święta Kościoła ormiańskokatolickiego w transkrypcji z alfabetu ormiańskiego na łaciński i w tłumaczeniu na język polski, Warszawa 2019, publikacja Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich Opracowania
[Ałeksandrowycz W. S.] Александрович В. С., Епілог львівського середовища малярів вірменського походження: майстри середини 17 – першої третини 18 ст., w: Україна в минулому, Київ–Львів 1996, s. 136-150
[Antabian P.] Անտապեան Փ., Հայերեն նորայայտ ձեռագիր [Nieznany rękopis ormiański], „Սիոն” [Sion], 53, 1979, 9-10, s. 216-222
Augustynowicz-Ciecierska H., Sczaniecki P., Kronika benedyktynek ormiańskich, „Nasza Przeszłość”, 62, 1984, s. 97-146 DOI: https://doi.org/10.52204/np.1984.62.97-150
Barącz S., Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów 1856
Benko M., Kilka uwag o zabytkowych domach podcieniowych w Stanisławowie i Latowiczu na tle założeń przestrzennych tych osiedli, „Ochrona Zabytków”, 8, 1955, 4 (31), s. 252-261
Danmarks industrielle udvikling, red. E. Wolfson, København 1943
Nordisk bokkalender: en översikt över bokutgivningen i Norden, red. B. Åhlén, Stockholm 1947
Słownik polszczyzny XVII wieku, 21, red. R. M. Mayenowa, F. Pepłowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992
Stopka K., Języki oswajane pismem. Alografia kipczacko-ormiańska i polsko-ormiańska w kulturze dawnej Polski, Kraków 2013
Svenskt författarlexikon: biobibliografisk handbok till Sveriges moderna litteratur, 2, 1941-1950, red. B. Åhlén, Stockholm 1953
Thing M., The Russian Revolution and the Danish Labour Movement, „Socialismo Storia”, 1991
Who’s Who Israel 1952, 1956, red. D. Peretz, Tel-Aviv 1952, 1956
Wolfson E., Sovjetunionens industrialisering, København 1945
Zsigmond B., A csíkszépvízi kéziratos örmény énekeskönyv-töredék, w: Örmény diaszpóra a Kárpát-medencében, 2, red. S. Őze, B. Kovács, Piliscsaba 2007, s. 258-277
Netografia
https://archiwum.ormianie.pl/archiwumk.php (Wirtualne Archiwum Polskich Ormian: księgi chrztów parafii katedralnej we Lwowie, Horodence, Kutach i Stanisławowie, księgi zmarłych parafii ormiańskokatolickiej w Horodence i Kutach, księga ślubów parafii ormiańskokatolickiej w Stanisławowie)
http://www.diplomacy.co.il/diplomatic-magazine/11-current-events/1570-kkl-jnf-marks70th-anniversary-of-the-rescue-of-danish-jewry (KKL-JNF Marks 70th Anniversary of the Rescue of Danish Jewry, 2013, Diplomacy.co.il. The Diplomatic Portal in Israel)
https://en.checkid.co.il/company/OJ7NEZx-511239618 (Check ID. Israeli Companies Index)
https://safe-haven.dk/P.M._Wolfson__Eugen.pdf (Dansk Jødisk Museum: raport szwedzkiego konstabla kryminalnego Olle Olssona, Hälsingborg, 13 listopada 1943)
https://wiki.ormianie.pl/index.php?title=Plik:Koledy_Ormianskie_rekopis_Anna_Mojzesowicz.jpg (WikiOrmianie. Wolna Encyklopedia Ormian w Polsce, A. Mojzesowicz, Kolędy ormiańskie, ze zbiorów M. Zeller)
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
