„Człowiek szalony powiedział sobie, w swym sercu, że nie ma takiej rzeczy, jak sprawiedliwość…”
W stronę państwa transcendentalnego. Kilka kolejnych uwag w sporze z Hobbesem
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.23.14Keywords:
theory of contract, liberal State, rational choice theory, game theory, Hobbes, natural law, state of natureAbstract
“The fool hath said in his heart, there is no such thing as justice…” In Favor of Transcendental State. Several other Arguments in Dispute with Hobbes
This paper is one of several articles focused on the theory of contract and the foundations of the modern liberal society. It is a continuation of the pervious paper: Why the Anglosaxon do not like Foucault? The text consists of two major parts. First is an analysis of a modern attempt to defend contractarianism by such authors as D. Gauthier, G. Kavka, J. Hampton, K. Hoekstra, M. Oakeschott, S.M. Brown and their argumentation, especially an attempt to interpret Hobbes in game theory categories. It is discredited as full of logical errors. In the second part, two new arguments against the theory of contract are introduced: (I) historical one – reality proved that human act rather conversely than Hobbes wanted them to, and (II) logical – based on the priority of mutuality rule as fundamental in human cognition.
Downloads
References
Agamben G., Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, posł. P. Nowak, Warszawa 2008.
Agamben G., Stan wyjątkowy, przeł. M. Surma‑Gawłowska, posł. G. Jankowicz, P. Mościcki, Kraków 2008, Linia Krytyczna, 2.
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, t. 1‑2, przeł. D. Grinberg, M. Szawiel, Warszawa 2008.
Baumgold D., Hobbes’s Political Theory, Cambridge 1988.
Brown S.M. Jr., Hobbes. The Taylor Thesis, „The Philosophical Review” 1959, Vol. 68, nr 3, s. 303‑323, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2182565. DOI: https://doi.org/10.2307/2182565
Czernyszewski Z., Rorty’ego wizja nowej filozofii a relatywizm i imperializm kulturowy, [w:] Oblicza postmoderny. Teoria i praktyka uczestnictwa w kulturze współczesnej, red. A. Zeidler‑Janiszewska, Warszawa 1992, Wokół Przedmiotu Postmodernistycznego.
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989‑2005, Kraków 2007, Arkana Historii.
Foucault M., Foucault Reader, ed. P. Rabinow, New York 1984.
Foucault M., Power/Knowledge. Selected Interviews and Other Writings 1971‑1977, ed. C. Gordon, New York 1980.
Foucault M., Rządomyślność, [w:] L. Rasiński, D. Leszczyński, Historia, władza, polityka, Warszawa–Wrocław 2002, s. 163‑185.
Gauthier D., David Hume, Contractarian, „The Philosophical Review” 1979, Vol. 88, nr 1, s. 3‑38, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2184777. DOI: https://doi.org/10.2307/2184777
Gauthier D., Morality and Advantage, „The Philosophical Rewiev” 1967, t. 76, nr 4, s. 460‑475, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2183283. DOI: https://doi.org/10.2307/2183283
Gauthier D., Symposium Papers, Comments and an Abstract. Hobbes’s Social Contract, „Noûs” 1988, Vol. 22, nr 1, s. 71‑82, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2215553. DOI: https://doi.org/10.2307/2215553
Gauthier D., The Logic of Leviathan. The Moral and Political Thought of Thomas Hobbes, Oxford 1969.
Gauthier D., Thomas Hobbes. Moral Theorist, „The Journal of Philosophy” 1979, Vol. 76, nr 10, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2025550. DOI: https://doi.org/10.2307/2025550
Goldsmith M.M., Hobbes’s „Mortal God”. Is There Fallacy in Hobbes’s Theory of Sovereignty?, [w:] The Social Contract Theorist. Critical Essays on Hobbes, Locke and Rousseau, ed. Ch.W. Morris, Maryland 1999, s. 24‑40.
Hampton J., Hobbes and Ethical Naturalism, „Philosophical Perspectives” 1992, Vol. 6, s. 333‑353, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2214251. DOI: https://doi.org/10.2307/2214251
Hampton J., Hobbes and Social Contract Tradition, Cambridge 1986. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511625060
Hampton J., The Failure of Hobbes’s Social Contract Argument [w:] The Social Contract Theorists.
Critical Essays on Hobbes, Locke and Rousseau, ed. Ch.W. Morris, Maryland 1999, s. 41‑59.
Hindess B., Filozofie władzy: od Hobbesa do Foucaulta, przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński, Warszawa–Wrocław 1999.
Hobbes T., Elementy filozofii, t. 1‑2, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 1956, Biblioteka Klasyków Filozofii.
Hobbes T., Lewiatan, czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 1954, Biblioteka Klasyki Filozofów.
Hoekstra K., Hobbes and the Foole, „Political Theory” 1997, Vol. 25, nr 5, s. 620‑654, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0090591797025005002. DOI: https://doi.org/10.1177/0090591797025005002
Kavka G.S., Hobbsian Moral and Political Theory, Princeton 1986.
Kavka G.S., The Rationality of Rule‑Following.
Hobbes’s Dispute with the Fool, „Law and Philosophy” 1995, Vol. 14, nr 1, s. 5‑34, [online] http://dx.doi.org/10.2307/3504931. DOI: https://doi.org/10.1007/BF01000523
Krasnodębski Z., Już nie przeszkadza. Szkice polityczne III, Kraków 2010, Biblioteka Myśli Politycznej, 73.
Nozick R., Anarchy, State, and Utopia, New York 1974.
Oakeshott M., Introduction to Leviathan, Oxford 1949.
Panichas G.E., Hobbes, Prudence and Basic Rights, „Noûs” 1988, Vol. 22, nr 4, s. 555‑571, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2215457. DOI: https://doi.org/10.2307/2215457
Piotrowicz R., Od materii Świata do materii Państwa. Z filozofii Tomasza Hobbesa, Kraków 2000.
Podniesiński M., Dlaczego Anglosasi nie lubią Foucaulta?, „Civitas. Studia z filozofii polityki” 2010, nr 13. DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2010.12.07
Podniesiński M., Symulacja społeczeństwa europejskiego, [w:] Politikon III. Kto jest suwerenem?, red. M. Rysiewicz, M. Podniesiński, Kraków 2011.
Putnam H., Why Reason Can’t Be Naturalized, [w:] tenże, Realism and Reason, Cambridge 1983. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511625275
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa 1994, Biblioteka Współczesnych Filozofów.
Rorty R., Filozofia a zwierciadło natury, przeł. M. Szczubiałka, Warszawa 1994, Biblioteka Aletheia.
Rorty R., Pierwszeństwo demokracji wobec filozofii, [w:] tegoż, Obiektywność, relatywizm, prawda, przeł. J. Margański, Warszawa 1999, Pisma filozoficzne, t. 1.
Skinner Q., Conquest and Consent. Thomas Hobbes and the Engagement Controversy, [w:] The Interregnum. The Quest for Settlement, 1646‑1660, ed. G.E. Aylmer, London 1972. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-02419-3_4
Strauss L., O tyranii, red. V. Gourevitch, M.S. Roth, przeł. P. Armada, A. Górnisiewicz, Kraków 2009, Politika.
Strauss L., The Philosophy of Hobbes, Chicago 1963.
Świat 2025. Scenariusze Narodowej Rady wywiadu USA, przeł. A. Krzynówek, M. Modrzejewska, wstęp J. Staniszkis, Kraków 2009.
Taylor A.E., Ethical Doctrine of Hobbes, „Philosophy” 1938, Vol. 13, nr 52, s. 406‑424, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S0031819100014194. DOI: https://doi.org/10.1017/S0031819100014194
Warrender H., The Political Philosophy of Hobbes, Oxford 1959.
Wudel W., Filozofia strachu i nadziei. Teoria społeczna Tomasza Hobbesa, Warszawa 1971.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
