„Człowiek szalony powiedział sobie, w swym sercu, że nie ma takiej rzeczy, jak sprawiedliwość…”
W stronę państwa transcendentalnego. Kilka kolejnych uwag w sporze z Hobbesem
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.23.14Keywords:
theory of contract, liberal State, rational choice theory, game theory, Hobbes, natural law, state of natureAbstract
“The fool hath said in his heart, there is no such thing as justice…” In Favor of Transcendental State. Several other Arguments in Dispute with Hobbes
This paper is one of several articles focused on the theory of contract and the foundations of the modern liberal society. It is a continuation of the pervious paper: Why the Anglosaxon do not like Foucault? The text consists of two major parts. First is an analysis of a modern attempt to defend contractarianism by such authors as D. Gauthier, G. Kavka, J. Hampton, K. Hoekstra, M. Oakeschott, S.M. Brown and their argumentation, especially an attempt to interpret Hobbes in game theory categories. It is discredited as full of logical errors. In the second part, two new arguments against the theory of contract are introduced: (I) historical one – reality proved that human act rather conversely than Hobbes wanted them to, and (II) logical – based on the priority of mutuality rule as fundamental in human cognition.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Agamben G., Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, przeł. M. Salwa, posł. P. Nowak, Warszawa 2008.
Google Scholar
Agamben G., Stan wyjątkowy, przeł. M. Surma‑Gawłowska, posł. G. Jankowicz, P. Mościcki, Kraków 2008, Linia Krytyczna, 2.
Google Scholar
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, t. 1‑2, przeł. D. Grinberg, M. Szawiel, Warszawa 2008.
Google Scholar
Baumgold D., Hobbes’s Political Theory, Cambridge 1988.
Google Scholar
Brown S.M. Jr., Hobbes. The Taylor Thesis, „The Philosophical Review” 1959, Vol. 68, nr 3, s. 303‑323, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2182565.
DOI: https://doi.org/10.2307/2182565
Google Scholar
Czernyszewski Z., Rorty’ego wizja nowej filozofii a relatywizm i imperializm kulturowy, [w:] Oblicza postmoderny. Teoria i praktyka uczestnictwa w kulturze współczesnej, red. A. Zeidler‑Janiszewska, Warszawa 1992, Wokół Przedmiotu Postmodernistycznego.
Google Scholar
Dudek A., Historia polityczna Polski 1989‑2005, Kraków 2007, Arkana Historii.
Google Scholar
Foucault M., Foucault Reader, ed. P. Rabinow, New York 1984.
Google Scholar
Foucault M., Power/Knowledge. Selected Interviews and Other Writings 1971‑1977, ed. C. Gordon, New York 1980.
Google Scholar
Foucault M., Rządomyślność, [w:] L. Rasiński, D. Leszczyński, Historia, władza, polityka, Warszawa–Wrocław 2002, s. 163‑185.
Google Scholar
Gauthier D., David Hume, Contractarian, „The Philosophical Review” 1979, Vol. 88, nr 1, s. 3‑38, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2184777.
DOI: https://doi.org/10.2307/2184777
Google Scholar
Gauthier D., Morality and Advantage, „The Philosophical Rewiev” 1967, t. 76, nr 4, s. 460‑475, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2183283.
DOI: https://doi.org/10.2307/2183283
Google Scholar
Gauthier D., Symposium Papers, Comments and an Abstract. Hobbes’s Social Contract, „Noûs” 1988, Vol. 22, nr 1, s. 71‑82, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2215553.
DOI: https://doi.org/10.2307/2215553
Google Scholar
Gauthier D., The Logic of Leviathan. The Moral and Political Thought of Thomas Hobbes, Oxford 1969.
Google Scholar
Gauthier D., Thomas Hobbes. Moral Theorist, „The Journal of Philosophy” 1979, Vol. 76, nr 10, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2025550.
DOI: https://doi.org/10.2307/2025550
Google Scholar
Goldsmith M.M., Hobbes’s „Mortal God”. Is There Fallacy in Hobbes’s Theory of Sovereignty?, [w:] The Social Contract Theorist. Critical Essays on Hobbes, Locke and Rousseau, ed. Ch.W. Morris, Maryland 1999, s. 24‑40.
Google Scholar
Hampton J., Hobbes and Ethical Naturalism, „Philosophical Perspectives” 1992, Vol. 6, s. 333‑353, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2214251.
DOI: https://doi.org/10.2307/2214251
Google Scholar
Hampton J., Hobbes and Social Contract Tradition, Cambridge 1986.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511625060
Google Scholar
Hampton J., The Failure of Hobbes’s Social Contract Argument [w:] The Social Contract Theorists.
Google Scholar
Critical Essays on Hobbes, Locke and Rousseau, ed. Ch.W. Morris, Maryland 1999, s. 41‑59.
Google Scholar
Hindess B., Filozofie władzy: od Hobbesa do Foucaulta, przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński, Warszawa–Wrocław 1999.
Google Scholar
Hobbes T., Elementy filozofii, t. 1‑2, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 1956, Biblioteka Klasyków Filozofii.
Google Scholar
Hobbes T., Lewiatan, czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, przeł. Cz. Znamierowski, Warszawa 1954, Biblioteka Klasyki Filozofów.
Google Scholar
Hoekstra K., Hobbes and the Foole, „Political Theory” 1997, Vol. 25, nr 5, s. 620‑654, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0090591797025005002.
DOI: https://doi.org/10.1177/0090591797025005002
Google Scholar
Kavka G.S., Hobbsian Moral and Political Theory, Princeton 1986.
Google Scholar
Kavka G.S., The Rationality of Rule‑Following.
Google Scholar
Hobbes’s Dispute with the Fool, „Law and Philosophy” 1995, Vol. 14, nr 1, s. 5‑34, [online] http://dx.doi.org/10.2307/3504931.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF01000523
Google Scholar
Krasnodębski Z., Już nie przeszkadza. Szkice polityczne III, Kraków 2010, Biblioteka Myśli Politycznej, 73.
Google Scholar
Nozick R., Anarchy, State, and Utopia, New York 1974.
Google Scholar
Oakeshott M., Introduction to Leviathan, Oxford 1949.
Google Scholar
Panichas G.E., Hobbes, Prudence and Basic Rights, „Noûs” 1988, Vol. 22, nr 4, s. 555‑571, [online] http://dx.doi.org/10.2307/2215457.
DOI: https://doi.org/10.2307/2215457
Google Scholar
Piotrowicz R., Od materii Świata do materii Państwa. Z filozofii Tomasza Hobbesa, Kraków 2000.
Google Scholar
Podniesiński M., Dlaczego Anglosasi nie lubią Foucaulta?, „Civitas. Studia z filozofii polityki” 2010, nr 13.
DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2010.12.07
Google Scholar
Podniesiński M., Symulacja społeczeństwa europejskiego, [w:] Politikon III. Kto jest suwerenem?, red. M. Rysiewicz, M. Podniesiński, Kraków 2011.
Google Scholar
Putnam H., Why Reason Can’t Be Naturalized, [w:] tenże, Realism and Reason, Cambridge 1983.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511625275
Google Scholar
Rawls J., Teoria sprawiedliwości, przeł. M. Panufnik, J. Pasek, A. Romaniuk, Warszawa 1994, Biblioteka Współczesnych Filozofów.
Google Scholar
Rorty R., Filozofia a zwierciadło natury, przeł. M. Szczubiałka, Warszawa 1994, Biblioteka Aletheia.
Google Scholar
Rorty R., Pierwszeństwo demokracji wobec filozofii, [w:] tegoż, Obiektywność, relatywizm, prawda, przeł. J. Margański, Warszawa 1999, Pisma filozoficzne, t. 1.
Google Scholar
Skinner Q., Conquest and Consent. Thomas Hobbes and the Engagement Controversy, [w:] The Interregnum. The Quest for Settlement, 1646‑1660, ed. G.E. Aylmer, London 1972.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-02419-3_4
Google Scholar
Strauss L., O tyranii, red. V. Gourevitch, M.S. Roth, przeł. P. Armada, A. Górnisiewicz, Kraków 2009, Politika.
Google Scholar
Strauss L., The Philosophy of Hobbes, Chicago 1963.
Google Scholar
Świat 2025. Scenariusze Narodowej Rady wywiadu USA, przeł. A. Krzynówek, M. Modrzejewska, wstęp J. Staniszkis, Kraków 2009.
Google Scholar
Taylor A.E., Ethical Doctrine of Hobbes, „Philosophy” 1938, Vol. 13, nr 52, s. 406‑424, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S0031819100014194.
DOI: https://doi.org/10.1017/S0031819100014194
Google Scholar
Warrender H., The Political Philosophy of Hobbes, Oxford 1959.
Google Scholar
Wudel W., Filozofia strachu i nadziei. Teoria społeczna Tomasza Hobbesa, Warszawa 1971.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
