Bolzano: miasto dwóch narodów, dwóch dyktatur i wspólnego, trudnego dziedzictwa
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.74.08Keywords:
Bolzano, border city, difficult history, difficult heritage, Italian cultural heritageAbstract
Bolzano: A City of Two Nations, Two Dictatorships and a Common, Difficult Heritage
This paper analyses the case of Bolzano as a border city situated between Italy and Austria that had to deal with the unresolved issue of “difficult history” and “difficult heritage” after World War II. A particular emphasis is placed on the fascist Victory Monument as a symbol of the antagonism between the Italian and German-speaking population of the city, and the exhibition “BZ ‘18-’45: One Monument, One City, Two Dictatorships” as an example of dealing with “difficult heritage”.
Downloads
References
Angelucci M., Kerschbamer S., One Monument, One Town, Two Ideologies: The Monument to the Victory of Bolzano-Bozen, „Public History Review” 2017, vol. 24, s. 54-75, https://doi.org/10.5130/phrj.v24i0.5776.
Ashworth G.J., From History to Heritage, From Heritage to Identity, in Search of Concepts Andmodels, [w:] Building a New Heritage: Tourism, Cultureand Identity in the New Europe, red. G.J. Ashworth, P.J. Larkham, London 1994.
Autonomiczny Region Trydentu-Górnej Adygi, [online] http://www.regione.taa.it/.
Baldini G., Un monito contro il fascismo. „Rielaborato” a Bolzano il monumento alla Vittoria, [online] https://anpi.it/media/uploads/patria/2015/27-28_BALDINI_n.9-10_2014.pdf.
Banaszkiewicz M., Owsianowska S., Trudne dziedzictwo a turystyka. O dysonansie dziedzictwa kulturowego, „Turystyka Kulturowa” 2015, nr 11, s. 6-24.
Banaszkiewicz M., Semik Z., Schrony w Nowej Hucie jako kłopotliwe dziedzictwo: pomiędzy edukacją a rozrywką, „Turyzm” 2019, t. 29, nr 1, s. 7-15, https://doi.org/10.18778/0867-5856.29.1.01.
Bartolini F., Fascism on Display: The Afterlife of Material Legacies of the Dictatorship, „Ex Novo: Journal of Archaeology” 2020, vol. 5, s. 19-32.
Belford R., Woolfrey C., Dunford M., Włochy. Część północna, przeł. A. Binek, W. Głąbiński, Bielsko-Biała 2001.
Bolzano, vincono i „si” per Piazza della Vittoria, „Corriere della Sera” 2002, 7 X, [online] https://www.corriere.it/Primo_Piano/Cronache/2002/10_Ottobre/07/bolzano.shtml.
BZ ‘18-‘45: Un monumento, una città, due dittature, [online] https://www.tripadvisor.it/Attraction_Review-g187857-d12539239-Reviews-BZ_18_45_Un_monumento_una_citta_due_dittature-Bolzano_Province_of_South_Tyrol_Tr.html.
BZ ‘18-‘45 Un monumento Una citta Due dittature: Un percorso espositivo nel Monumento alla Vittoria, Bolzano 2014, [online] https://www.monumentoallavittoria.com.
Calì V., Il monumento alla vittoria di Bolzano. Un caso di continuità fra fascismo e post-fascismo, [w:] La Grande Guerra. Esperienza, memoria, immagini, red. D. Leoni, C. Zadra, Bologna 1986.
Carter N., Martin S., Dealing with Difficult Heritage: Italy and the Material Legacies of Fascism, „Modern Italy” 2019, vol. 24, no. 2: Special Issue: The Difficult Heritage of Italian Fascism, s. 117-122, https://doi.org/10.1017/mit.2019.16.
Fałowski J., Charakterystyka aktywności politycznej mniejszości niemieckojęzycznej we Włoszech, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2006, nr 2, s. 253-262.
Focardi F., Il cattivo tedesco e il bravo italiano. La rimozione delle colpe della seconda guerra mondial, Roma–Bari 2014.
Foot J., Italy’s Divided Memory, Basingstoke 2011.
Golemo K., Trydent-Górna Adyga − alpejski świat na styku kultury łacińskiej i germańskiej, [w:] Włochy wielokulturowe. Regionalizmy − mniejszości − migracje, red. K. Golemo, Kraków 2013.
Golemo K., Trydent-Górna Adyga. Problemy i wyzwania pogranicza włosko-germańskiego, [w:] K. Golemo, A. Małek, Włochy. Mozaika kultur, Kraków 2019, https://doi.org/10.12797/9788381380454.04.
Hökerberg H., The Monument to Victory in Bolzano: Desacralisation of a Fascist Relic, „International Journal of Heritage Studies” 2017, vol. 23, nr 8, s. 759-774, https://doi.org/10.1080/13527258.2017.1321572.
Istituto provinciale di statistica ASTAT, [online] https://astat.provincia.bz.it/it/.
Kirk T., The Architecture of Modern Italy. Volume II: Visions of Utopia, 1900 − Present, New York 2005.
Leogrande A., La redenzione elettronica di un relitto fascista, „pagina 99we” 2014, 6 XII, [online] https://www.gemeinde.bozen.it/UploadDocs/15768_Pagina99_dec_2014.pdf.
Lo Statuto, Amministrazione Provincia Bolzano, [online] https://www.provincia.bz.it/politica-diritto-relazioni-estere/autonomia/statuto.asp.
Machcewicz A., Rodacy, w czasie narciarskich wypraw w Alpy odwiedźcie Bolzano. Faszyzm rywalizował tu z nazizmem, [online] https://wyborcza.pl/alehistoria/7,162654,25342314,rodacy-w-czasie-narciarskich-wypraw-w-alpy-odwiedzcie.html?disableRedirects=true.
Macdonald S., Difficult Heritage: Negotiating the Nazi Past in Nuremberg and Beyond, Abingdon 2009.
Macdonald S., Is „Difficult Heritage” Still „Difficult”? Why Public Acknowledgement of Past Perpetration May No Longer Be So Unsettling to Collective Identities, „Museum International” 2015, nr 67, s. 6-22, https://doi.org/10.1111/muse.12078.
Michele A. Di, Una sorta di cavallo di Troia, „ff – Das Südtiroler Wochenmagazin”2014, 24 VII, nr 30.
Misiuda-Rewera W., Włochy. Republika autonomii, Lublin 2005.
Monumento Alla Vittoria, [online] https://www.tripadvisor.it/Attraction_Review-g187857-d3206727-Reviews-or10-Monumento_alla_Vittoria-Bolzano_Province_of_South_Tyrol_Trentino_Alto_Adige.html.
Nicoloso P., Architetture per un’identità italiana. Progetti e opere per fare gli italiani fascisti, Udine 2012.
Pasquali D., L’appello degli storici italiani e tedeschi „Il passato va spiegato senza rimozioni”, [online] https://www.altoadige.it/cronaca/bolzano/l-appello-degli-storici-italiani-e-tedeschiil-passato-va-spiegato-senza-rimozioni-1.461953.
Piovene G., Podróż po Włoszech, przeł. Z. Ernstowa, Warszawa 1977.
Premio europeo per il Monumento, „Alto Adige” 2016, 13 IV, [online] https://www.altoadige.it/cultura-e-spettacoli/premio-europeo-per-il-monumento-1.222042.
Premio Museo Europeo 2016. Menzione speciale della giuria al percorso espositivo nel Monumento alla Vittoria, [online] http://www.comune.bolzano.it/stampa_context.jsp?ID_LINK=426&area=295&id_context=28885&COL0008=36.
Przykłady architektury epoki faszyzmu. „Włoskie Bolzano” w południowotyrolskiej stolicy, [online] https://www.suedtirol.info/pl/regiony/bolzano-bozen-i-okolice/bolzano-bozen/przyklady-architektury-epoki-faszyzmu.
Reiter E., Un abbecedario in marmo del fascismo, „Il Manifesto” 2014, 9 VIII, [online] http://ilmanifesto.info/un-abbecedarioin-marmo-del-fascismo/.
Risolviamo insieme il problema della monumentalistica fascista, [online] https://storiaeregione.eu/it/news-eventi/leggi/risolviamo-insieme-il-problema-della-monumentalistica-fascista.
Ruchniewicz K., Historyzacja, kontekstualizacja i muzealizacja „trudnej historii”, [online] https://krzysztofruchniewicz.eu/historyzacja-kontekstualizacja-i-muzealizacja-trudnejhistorii/.
Sadowski A., Pogranicze − pograniczność – tożsamość pograniczna, [w:] „Pogranicze. Studia Społeczne”, vol. 14, numer specjalny, red. H. Bojar, D. Wojakowski, A. Sadowski, Białystok 2008, s. 17-30.
Schnapp J., About a Monument and a Ring, 23 VII 2014, [online] http://jeffreyschnapp.com/about-a-monument-and-a-ring.
Siena P.L., Il monumento nazionale alla vittoria, „Il Cristallo” 1979, nr 1, s. 110-118.
Sondel-Cedarmas J., Nacjonalizm włoski. Geneza i ewolucja doktryny politycznej (1896-1923), Kraków 2013.
Statuto speciale per il Trentino-Alto Adige/Sonderstatut für Trentino-Südtirol, [online] http://www.regione.taa.it/Moduli/933_STATUTO%202018.pdf.
Sternalski P., Monokulturowość Włoch w okresie faszyzmu. Italianizacja mniejszości narodowych i ustawodawstwo rasowe, [w:] Włochy wielokulturowe. Regionalizmy − mniejszości − migracje, red. K. Golemo, Kraków 2013.
Ventresca R., Debating the Meaning of Fascism in Contemporary Italy, „Modern Italy” 2006, vol. 11, no. 2, s. 189-209.
Downloads
Published
Versions
- 25-02-2022 (2)
- 15-12-2021 (1)
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
