Thémis jako kategoria graniczna

Authors

  • Aleksandra Gruszczyk Uniwersytet Jagielloński, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.58.04

Keywords:

thémis, liminality, war, PTSD, morality/ethics

Abstract

Thémis as a Liminal Category

Thémis is a concept deeply rooted in the culture of ancient Greece. As a category delineating the limits of “what’s right” as well as a personification of this very concept in Themis, the Titaness ruling the sphere of eternal order, justice, laws and mores in the Greek religion, thémis in ancient Greece was the ultimate boundary of the social reality. Situated on the crossroads between two spheres: the sacrum and the profane, this concept also served as the foundation of an impassable axio‑normative barrier between that which is human and which is other‑than‑human: either god‑like or beast‑like. Thémis as a philosophical and axio‑normative notion still remains a valid scientific category, which can be successfully used in the explication and analysis of the processes of emergence and transformation of contemporary social and individual boundaries. The examination of the socio‑cultural aspects of thémis facilitates the analysis of the communal factors influencing the individual world‑views, as well as those forming the limits and content of the prevailing ethics.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

  • Aleksandra Gruszczyk, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

    absolwentka studiów socjologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, wykładowca UJ. Autorka książek: Bezpieczeństwo za cenę wolności, analizującej zachowania wyborcze Polaków po 1989 roku, i Czarne światło. Analiza zjawiska powojennej traumy społecznej w kulturze Stanów Zjednoczonych Ameryki, a także wielu artykułów poświęconych m.in. zagadnieniom powojennej traumy społecznej, dylematom wolności i bezpieczeństwa oraz kwestii bezpieczeństwa państwa.

References

Ajschylos, Agamemnon, przeł. H.W. Smyth, Cambridge, MA 1926.

Ajschylos, Prometeusz w okowach, przeł. S. Srebrny, Warszawa 1954.

Bauman Z., Szanse etyki w zglobalizowanym świecie, przeł. J. Konieczny, Kraków 2007.

Blumer H., Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda, przeł. G. Woroniecka, Kraków 2008.

Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata, przeł. I. Lewandowska, W. Dąbrowski, Kraków 2004.

Conway G., Romita J. Sr., Andru R., The Punisher, Marvel, 1974 – dziś.

Douglas M., Czystość i zmaza, przeł. B. Biały, Warszawa 2007.

Durkheim É., Samobójstwo. Studium z socjologii, przeł. K. Wakar, Warszawa 2011.

Finley M., The World of Odysseus, New York 2002.

Gaiman N., Mitologia nordycka, przeł. P. Braiter, Warszawa 2017.

Goethe J.W., Faust, przeł. F. Konopka, Warszawa 1977.

Gruszczyk A., Czarne światło. Analiza zjawiska powojennej traumy społecznej w kulturze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kraków 2017.

Hance J., Are Plants Intelligent? New Book Says Yes, „The Guardian”, 4 VIII 2015, [online] https://www.theguardian.com/environment/radical‑conservation/2015/aug/04/plants‑intelligent‑sentient‑book‑brilliant‑green‑internet, 12 I 2017.

Hersh S.M., Torture at Abu Ghraib. „The New Yorker”, 10 V 2004, [online] https://www.newyorker.com/magazine/2004/05/10/torture‑at‑abu‑ghraib, 4 XII 2017.

Hezjod, Teogonia, przeł. K. Kaszewski, Warszawa 2005.

Homer, Iliada, przeł. F.K. Dmochowski, [online] https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/homer‑iliada.html, 27 XI 2017.

Homer, Iliada, przeł. K. Jeżewska, Warszawa 2005.

Homer, Odyseja, przeł. L. Siemieński, [online] https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/homer‑odyseja.html, 09 I 2018.

Hyde L., Trickster Makes This World: How Disruptive Imagination Creates Culture, Edinburgh 2017.

Jacórzyński W., Krysińska‑Kałużna M., Spór o Innego w XVI wieku: Indianie i konkwistadorzy, „Etyka”, 2001, nr 34. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.660

Kołakowski L., Obecność mitu, Warszawa 2009.

Kotcheff T., First Blood. Rambo: Pierwsza krew, 1982.

Lee Harvey Oswald, https://en.wikipedia.org/wiki/Lee_Harvey_Oswald, 1 XII 2017.

Lévi‑Strauss C., Trójkąt kulinarny, przeł. S. Ciechowicz, „Twórczość” 1972, nr 2.

Lightfoot S., Marvel’s The Punisher, Netflix, 2017.

Lovett I., Veteran Charged in Slayings of Four Homeless Men. „The New York Times”, 17 I 2012, [online] http://www.nytimes.com/2012/01/18/us/veteran‑charged‑in‑slayings‑of‑california‑homeless.html, 04 XII 2017.

Mancuso S., Viola A., Brilliant Green: The Surprising History and Science of Plant Intelligence, Washington 2015.

Mead G.H., Umysł, osobowość, społeczeństwo, przeł. Z. Wolińska, Warszawa 1975.

Morrell D., First Blood, New York 2000.

Muellner L., The Anger of Achilles. Mênis in Greek Epic, Ithaca 1996.

Myers L.R., Benjamin Colton Barnes, Mount Rainier Gunman, Died Of Drowning, Hypothermia, „Huffington Post”, 4 I 2012, [online] https://www.huffingtonpost.com/2012/01/04/benjamin‑colton‑barnes_n_1182636.html, 1 XII 2017.

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, red. A. Jankowski, L. Stachowiak, K. Romaniuk, przeł. W. Borowski i in., Poznań 1980.

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Organizacja Narodów Zjednoczonych, [online] http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php, 4 XII 2017, http://www.unic.un.org.pl/dokumenty/deklaracja.php, 19 V 2019.

Radwan‑Pragłowski J., Kobieta i mężczyzna. Człowiek rozdwojony, Kraków 2009.

Schütz A., O wielości światów, przeł. B. Jabłońska, Kraków 2008.

Shay J., Achilles in Vietnam. Combat Trauma and the Undoing of Character, New York 2003.

Słownik języka polskiego, red. M. Bańko, Warszawa 2007.

Sofokles, Elektra, przeł. K. Morawski, [online] http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/elektra.html, 27 XI 2017.

Downloads

Published

28-02-2019

How to Cite

“Thémis Jako Kategoria Graniczna”. 2019. Politeja 16 (1(58): 47-63. https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.58.04.