Thémis jako kategoria graniczna

Authors

  • Aleksandra Gruszczyk Uniwersytet Jagielloński, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.58.04

Keywords:

thémis, liminality, war, PTSD, morality/ethics

Abstract

Thémis as a Liminal Category

Thémis is a concept deeply rooted in the culture of ancient Greece. As a category delineating the limits of “what’s right” as well as a personification of this very concept in Themis, the Titaness ruling the sphere of eternal order, justice, laws and mores in the Greek religion, thémis in ancient Greece was the ultimate boundary of the social reality. Situated on the crossroads between two spheres: the sacrum and the profane, this concept also served as the foundation of an impassable axio‑normative barrier between that which is human and which is other‑than‑human: either god‑like or beast‑like. Thémis as a philosophical and axio‑normative notion still remains a valid scientific category, which can be successfully used in the explication and analysis of the processes of emergence and transformation of contemporary social and individual boundaries. The examination of the socio‑cultural aspects of thémis facilitates the analysis of the communal factors influencing the individual world‑views, as well as those forming the limits and content of the prevailing ethics.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Aleksandra Gruszczyk, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

absolwentka studiów socjologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, wykładowca UJ. Autorka książek: Bezpieczeństwo za cenę wolności, analizującej zachowania wyborcze Polaków po 1989 roku, i Czarne światło. Analiza zjawiska powojennej traumy społecznej w kulturze Stanów Zjednoczonych Ameryki, a także wielu artykułów poświęconych m.in. zagadnieniom powojennej traumy społecznej, dylematom wolności i bezpieczeństwa oraz kwestii bezpieczeństwa państwa.

References

Ajschylos, Agamemnon, przeł. H.W. Smyth, Cambridge, MA 1926.
Google Scholar

Ajschylos, Prometeusz w okowach, przeł. S. Srebrny, Warszawa 1954.
Google Scholar

Bauman Z., Szanse etyki w zglobalizowanym świecie, przeł. J. Konieczny, Kraków 2007.
Google Scholar

Blumer H., Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda, przeł. G. Woroniecka, Kraków 2008.
Google Scholar

Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata, przeł. I. Lewandowska, W. Dąbrowski, Kraków 2004.
Google Scholar

Conway G., Romita J. Sr., Andru R., The Punisher, Marvel, 1974 – dziś.
Google Scholar

Douglas M., Czystość i zmaza, przeł. B. Biały, Warszawa 2007.
Google Scholar

Durkheim É., Samobójstwo. Studium z socjologii, przeł. K. Wakar, Warszawa 2011.
Google Scholar

Finley M., The World of Odysseus, New York 2002.
Google Scholar

Gaiman N., Mitologia nordycka, przeł. P. Braiter, Warszawa 2017.
Google Scholar

Goethe J.W., Faust, przeł. F. Konopka, Warszawa 1977.
Google Scholar

Gruszczyk A., Czarne światło. Analiza zjawiska powojennej traumy społecznej w kulturze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Kraków 2017.
Google Scholar

Hance J., Are Plants Intelligent? New Book Says Yes, „The Guardian”, 4 VIII 2015, [online] https://www.theguardian.com/environment/radical‑conservation/2015/aug/04/plants‑intelligent‑sentient‑book‑brilliant‑green‑internet, 12 I 2017.
Google Scholar

Hersh S.M., Torture at Abu Ghraib. „The New Yorker”, 10 V 2004, [online] https://www.newyorker.com/magazine/2004/05/10/torture‑at‑abu‑ghraib, 4 XII 2017.
Google Scholar

Hezjod, Teogonia, przeł. K. Kaszewski, Warszawa 2005.
Google Scholar

Homer, Iliada, przeł. F.K. Dmochowski, [online] https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/homer‑iliada.html, 27 XI 2017.
Google Scholar

Homer, Iliada, przeł. K. Jeżewska, Warszawa 2005.
Google Scholar

Homer, Odyseja, przeł. L. Siemieński, [online] https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/homer‑odyseja.html, 09 I 2018.
Google Scholar

Hyde L., Trickster Makes This World: How Disruptive Imagination Creates Culture, Edinburgh 2017.
Google Scholar

Jacórzyński W., Krysińska‑Kałużna M., Spór o Innego w XVI wieku: Indianie i konkwistadorzy, „Etyka”, 2001, nr 34. DOI: https://doi.org/10.14394/etyka.660
Google Scholar

Kołakowski L., Obecność mitu, Warszawa 2009.
Google Scholar

Kotcheff T., First Blood. Rambo: Pierwsza krew, 1982.
Google Scholar

Lee Harvey Oswald, https://en.wikipedia.org/wiki/Lee_Harvey_Oswald, 1 XII 2017.
Google Scholar

Lévi‑Strauss C., Trójkąt kulinarny, przeł. S. Ciechowicz, „Twórczość” 1972, nr 2.
Google Scholar

Lightfoot S., Marvel’s The Punisher, Netflix, 2017.
Google Scholar

Lovett I., Veteran Charged in Slayings of Four Homeless Men. „The New York Times”, 17 I 2012, [online] http://www.nytimes.com/2012/01/18/us/veteran‑charged‑in‑slayings‑of‑california‑homeless.html, 04 XII 2017.
Google Scholar

Mancuso S., Viola A., Brilliant Green: The Surprising History and Science of Plant Intelligence, Washington 2015.
Google Scholar

Mead G.H., Umysł, osobowość, społeczeństwo, przeł. Z. Wolińska, Warszawa 1975.
Google Scholar

Morrell D., First Blood, New York 2000.
Google Scholar

Muellner L., The Anger of Achilles. Mênis in Greek Epic, Ithaca 1996.
Google Scholar

Myers L.R., Benjamin Colton Barnes, Mount Rainier Gunman, Died Of Drowning, Hypothermia, „Huffington Post”, 4 I 2012, [online] https://www.huffingtonpost.com/2012/01/04/benjamin‑colton‑barnes_n_1182636.html, 1 XII 2017.
Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, red. A. Jankowski, L. Stachowiak, K. Romaniuk, przeł. W. Borowski i in., Poznań 1980.
Google Scholar

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Organizacja Narodów Zjednoczonych, [online] http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php, 4 XII 2017, http://www.unic.un.org.pl/dokumenty/deklaracja.php, 19 V 2019.
Google Scholar

Radwan‑Pragłowski J., Kobieta i mężczyzna. Człowiek rozdwojony, Kraków 2009.
Google Scholar

Schütz A., O wielości światów, przeł. B. Jabłońska, Kraków 2008.
Google Scholar

Shay J., Achilles in Vietnam. Combat Trauma and the Undoing of Character, New York 2003.
Google Scholar

Słownik języka polskiego, red. M. Bańko, Warszawa 2007.
Google Scholar

Sofokles, Elektra, przeł. K. Morawski, [online] http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/elektra.html, 27 XI 2017.
Google Scholar

Downloads

Published

2019-02-28

How to Cite

Gruszczyk, Aleksandra. 2019. “Thémis Jako Kategoria Graniczna”. Politeja 16 (1(58):47-63. https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.58.04.