Імаґолоґія: О застосуваню етнічности до надаваня світу сенсу
DOI:
https://doi.org/10.12797/RRB.20.2024.20.12Słowa kluczowe:
imagologia, stereotypy, naród, nacjonalizm, etnicznośćAbstrakt
IMAGOLOGIA: O ZASTOSOWANIU ETNICZNOŚCI DO NADAWANIA ŚWIATU SENSU
Artykuł przedstawia teorię i metodę imagologii, dyskursywnego studium etnotypów (stereotypowych atrybucji charakteru narodowego). Imagologia posiada znaczącą renomę historyczną i akademicką, ale w świetle ostatnich ustaleń konieczne są przeformułowania, które obejmują: (a) zamianę kategoryzacji tradycji literackich z narodowo-modułowej na podejście polisystemowe; (b) upadek fikcji drukowanej jako przodującego medium narracyjnego na rzecz filmu, telewizji i innych mediów; (c) uświadomienie sobie, że etnotypy często funkcjonują w przysłoniętej formie (wykorzystane ironicznie lub jako „meta-obrazy”, lub ich obecność jest „banalna” albo znajduje się w tle, jako chwilowo zapomniana rama); (d) nowe „krzyżujące się” ujęcie kształtowania się tożsamości; (e) upadek eurocentryzmu i powstanie postnacjonalizmu. Te nowe wyzwania wymagają dopasowania do analizy imagologicznej, a obecny klimat polityki tożsamościowej także zdradza ciągłą, pilną potrzebę, by zwrócić uwagę na to, co pozostaje samym sednem zainteresowania imagologii: dekonstruowanie dyskursu esencjalizmu narodowego i etnicznego.
Bibliografia
Arbonés Aran, Núria. 2015. «Capturing the Imaginary: Students and Other Tribes in Amsterdam», докторска праца [doktorska praca], Universiteit van Amsterdam.
Beller, Manfred, Leerssen, Joep, ред [red]. 2007. Imagology: The Cultural Construction and Literary Representation of National Characters. A Critical Survey. Amsterdam: Rodopi.
Blažević, Zrinka. 2014. «Global Challenge: The (Im)possibility of Transcultural Imagology». Umjetnost riječi 58, ч [č]. 3–4: 354–367.
van Doorslaer, Luc. 2012. «Translating, Narrating and Constructing Images in Journalism: With a Test Case on Representation in Flemish TV News». Meta: Journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal 57, ч [č]. 4: 1046–1059. https://doi.org/10.7202/1021232ar.
van Doorslaer, Luc, Flynn, Peter, Leerssen, Joep, ред. 2016. Interconnecting Translation Studies and Imagology. Amsterdam: Benjamins. https://doi.org/10.1075/btl.119
Dyserinck, Hugo. 1991. Komparatistik: Eine Einführung. Bonn: Bouvier.
Dyserinck, Hugo. 2015. Ausgewählte Schriften zur Vergleichenden Literaturwissenschaft. Berlin: Frank & Timme.
Fanon, Frantz. 1959. L’an V de la révolution algérienne. Paris: Maspero.
Florack, Ruth. 2007. Bekannte Fremde: Zu Herkunft und Funktion nationaler Stereotype in der Literatur. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Guyard, Marius-François. 1951. La littérature comparée. Paris: Presses Universitaires de France.
Leerssen, Joep. 2000. «The Rhetoric of National Character: A Programmatic Survey». Poetics Today 21, ч. 2: 267–292. https://doi.org/10.1215/03335372-21-2-267.
Leerssen, Joep. 2011. «Postmoderne belgitude, meta-images en de actualiteit van de imagologie». В: Literaire belgitude littéraire. Bruggen en beelden. Vues du Nord. Hommage aan Sonja Vanderlinden. Ред [Red]. Stéphanie Vanasten, Matthieu Sergier, 153–164. Louvain-la-Neuve: Presses universitaires de Louvain.
Leerssen, Joep. 2015. Spiegelpaleis Europa: Europese cultuur als mythe en beeldvorming. Nijmegen: Vantilt.
Leerssen, Joep. 2016. «Imagology: On Using Ethnicity to Make Sense of the World». Iberic@l. Revue d’études ibériques et ibéro-américaines, ч [č]. 10: 87–105.
Millas, Hercules. 2009. «Perceptions of Conflict: Greeks and Turks in Each Other’s Mirrors». В: The Long Shadow of Europe: Greeks and Turks in the Era of Postnationalism. Ред [Red]. Othon Anastasakis, Kalypso A. Nicolaidis, Kerem Öktem, 95–114. Leiden: Brill.
Pageaux, Daniel-Henri. 1988. «Image/imaginaire». В: Europa und das nationale Selbstverständnis: Imagologische Probleme in Literatur, Kunst und Kultur des 19. und 20. Jahrhunderts. Ред [Red]. Hugo Dyserinck, Karl U. Syndram, 367–380. Bonn: Bouvier.
Perner, Claudia. 2013. «Dislocating Imagology – And: How Much of It Can (or Should) Be Retrieved?». В: Postcolonial Translocations: Cultural Representation and Critical Spatial Thinking. Ред. Marga Munkelt, Markus Schmitz, Mark Stein, Silke Stroh, 29–44. Amsterdam: Rodopi. https://doi.org/10.1163/9789401209014_003.
Ricoeur, Paul. 1990. Soi-même comme un autre. Paris: Seuil.
Stanzel, Franz Karl. 1974. «Der literarische Aspekt unserer Vorstellungen vom Charakter fremder Völker». Anzeiger der phi.-hist. Klasse der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, ч. 111: 63–82.
