Posługa miłosierdzia na przykładzie medycznej działalności kamilianów i oratorianów na ziemiach polskich w XX wieku

Autor

  • Edyta Chomentowska Ośrodek Badań nad Geografią Historyczną Kościoła w Polsce, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II image/svg+xml
  • Agnieszka Polak Katedra i Zakład Nauk Humanistycznych i Medycyny Społecznej, Uniwersytet Medyczny w Lublinie image/svg+xml

DOI:

https://doi.org/10.12797/AHiFM.83.2020.83.07

Słowa kluczowe:

medycyna klasztorna, zasada miłosierdzia, posługa chorym, kamilianie, orioniści

Abstrakt

Posługa miłosierdzia jest podstawą działalności Kościoła katolickiego, która realizuje się w niesieniu pomocy i udzielaniu wsparcia osobom potrzebującym. Rozwój chrześcijaństwa w Europie Zachodniej doprowadził do powstania pielęgniarstwa i wynalezienie szpitala jako instytucji opieki zdrowotnej. Szczególną rolę w kwestii realizacji posługi w szpitalach, domach opieki, a także w domach chorych osób, odegrały zakony męskie i żeńskie. Na przestrzeni dziejów zmieniał się zakres pełnionych przez nie obowiązków. Niesiona pomoc miała na celu, tak jak w przypowieści o miłosiernym Samarytaninie, przynieść ukojenie w cierpieniu w wymiarze duchowym i fizycznym. W zależności od okresu akcent był kładziony albo na wymiar duchowy, albo na fizyczny. W XX wieku ważną rolę w organizowaniu czynnej opieki medycznej w Polsce odegrały wspólnoty zakonne: kamilianów i orionistów. Ich działalność na ziemiach polskich w czasie odbudowy państwowości, wojny i funkcjonowania przez kilka dziesięcioleci w państwie komunistycznym zasługuje na szczególną uwagę, zwłaszcza że trwa do czasów współczesnych.

Bibliografia

Bartkowiak E., Z tradycji szpitalnictwa w dawnej Polsce, „Colloquia Theologica Ottoniana” 2009, nr 1, s. 103-121.

Historia medycyny, red. T. Brzeziński, Warszawa 2000.

Górecki P., Parafie i kościoły diecezji gliwickiej, Gliwice-Opole 2017.

Gryczyński M., Poczet papieży, Poznań 2006, s. 153-154.

Kuk J., Kamil Lellis, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, kol. 501-502.

Kuk J., Kamilianie, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, Lublin 2000, kol. 501-502.

Kumor B., Historia Kościoła, t. 7: Czasy najnowsze 1814-1914, Lublin 2001.

Łoziński B., Leksykon zakonów w Polsce, Warszawa 1998.

Majdak B. K., Orioniści, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 14, Lublin 2010, kol. 791-792.

Manteuffel T., Historia powszechna. Średniowiecze, Warszawa 1998.

Marecki J., Kamilianie, [w:] Zakony męskie w Polsce. Słownik, Kraków 1997.

Marecki J., Orioniści, [w:] Zakony męskie w Polsce. Słownik, Kraków 1997.

Nowak J., Kronika miasta i powiatu Tarnowskie Góry. Najstarsze dzieje Śląska i ziemi Bytomsko-Tarnogórskiej. Dzieje pierwszego górnictwa w Polsce, Tarnowskie Góry 1927.

Skalski J., Początki lecznictwa na ziemiach polskich, [w:] Dzieje medycyny w Polsce, red. W. Noszczyk, Warszawa 2015.

Surdacki M., Szpitalnictwo zakonne w średniowiecznej Polsce, „Roczniki Humanistyczne” 2015, t. 63, z. 2, s. 49-98. DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2015.63.2-3

Wachholz L., Szpitale krakowskie 1220-1920, t. 1, Kraków 1921.

Wojtkowiak S., Talar J., Majewski W., Piotrowski F., Zarys dziejów wojskowej służby zdrowia, Warszawa 1974, s. 38-41.

Źródła internetowe

A short history of the Order, [on-line:] https://www.camilliani.org/en/a-short-history-of-the-order/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Alfabetycznie. Tarnowskie Góry, [on-line:] Matki Boskiej Uzdrowienia Chorych, https://kuria.gliwice.pl/parafie/alfabetycznie/tarnowskie-gory-matkiboskiej-uzdrowienia-chor ych-dekanat -tarnowskie-gory/, (dostęp 16.02.2021).

Bogusław Paleczny, [on-line] https://pl.wikipedia.org/wiki/Bogus%C5%82aw_Paleczny, (dostęp 16.02.2021 r.).

Dzieła opiekuńcze i wychowawcze, [on-line:] https://kaliszcentrum.orione.pl/dziela-opiekuncze-i-wychowawcze/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Historia Domu w Łaźniewie, [on-line:] http://zol-lazniew.orione.pl/historia-domu/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Historia Kamiliańskiej Misji Pomocy Społecznej, [on-line:] https://misja.com.pl, (dostęp 16.02.2021 r.).

Historia polskiej prowincji, [on-line:] https://kuria.kamilianie.eu/historia-polskiej-prowincji/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Historia zgromadzenia, [on-line:] https://orione.pl/historia-zgromadzenia/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Hospicjum Opatrzności Bożej. Roczne sprawozdanie merytoryczne z działalności organizacji pożytku publicznego za rok 2019, s. 4, http://hospicjumopatrznosci.org/images/sprawozdania/Sprawozdanie_merytoryczne2019.pdf, (dostęp 16.02.2021 r.).

http://hospicjumopatrznosci.org/, (dostęp 16.02.2021 r.).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bonifratrzy, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kamil de Lellis, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamil_de_Lellis, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kamilianie, https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamilianie, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kamilianie, https://silesia.edu.pl/index.php/Kamilianie, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kamiliańskie Centrum Opieki Paliatywnej, https://www.podmiot.kamilianie.eu/index.php?id=155, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kamiliańskie Centrum Opiekuńczo-Lecznicze (Hutki), https://www.podmiot.kamilianie.eu/index.php?id=156, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kamiliańskie Centrum Opiekuńczo-Lecznicze (Zabrze), https://www.podmiot.kamilianie.eu/index.php?id=157, (dostęp 16.02.2021 r.).

Kowalik A., Alojzy od Jezusa i papieża, https://www.przymierzezmaryja.pl/alojzy-od-jezusa-i-papieza-,10875,¬a.html, (dostęp 16.02.2021 r.).

Misja Kamiliańska w Gruzji, http://kamilianie-gruzja.com/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Inspirazione, http://www.donorione.org/Public/ContentPage/content.asp?hdnIdContent=35, (dostęp 16.02.2021 r.).

Oferta ZOL, http://zol-lazniew.orione.pl/oferta/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Podgórska-Klawe Z., Od hospicjum do współczesnego szpitala, rozwój historyczny problematyki szpitalnej w Polsce do końca XIX w., Wrocław 1991.

Polak A., Ciało ludzkie jako obiekt kultu i badań. Ujęcie transcedentalne, [w:] Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej – historia, red. Pawlikowski J., Warszawa 2019, s. 295-309.

Poświęcenie bez granic, http://www.naszaarka.pl/2004/rozdzial.php?numer=2&rozdzial=5, (dostęp 16.02.2021 r.).

Rodzina Oriońska, http://www.orionistki.pl/pl,page,rodzina_orionska,5,27.html, (dostęp 16.02.2021 r.).

Święty Alojzy Orione, prezbiter, https://www.brewiarz.katolik.pl/czytelnia/swieci/03-12b.php3, (dostęp 16.02.2021 r.).

Wspólnoty kamiliańskie, https://kuria.kamilianie.eu/wspolnoty-kamilianskie/, (dostęp 16.02.2021 r.).

Życiorys Świętego Alojzego Orione, https://www.orionistki.pl/pl,page,zyciorys_swietego_alojzego_orione,5,14.html, (dostęp 16.02.2021 r.).

Pobrania

Opublikowane

2020-05-01

Numer

Dział

Artykuły

Jak cytować

Posługa miłosierdzia na przykładzie medycznej działalności kamilianów i oratorianów na ziemiach polskich w XX wieku. (2020). Archiwum Historii I Filozofii Medycyny, 83, 75-84. https://doi.org/10.12797/AHiFM.83.2020.83.07