Niezrealizowane projekty Jana Henryka Rosena dla katedry ormiańskiej w Nowym Jorku
Keywords:
J. H. De Rosen, St Vartan Armenian Cathedral in New York City, Aleksander Janta- Połczyński, Sirarpie Der Nersessian, The Miracle of St Gregory the Illuminator, Vision of Holy Etchmiadzin, Battle of AvarayrAbstract
J. H. De Rosen’s Unexecuted Designs for the Interior of the Armenian Cathedral in New York City
In 1967, when the construction of the Armenian Cathedral in New York City was nearing completion, Jan Henryk (John Henry) De Rosen, a Polish painter living in the USA since 1938, offered to decorate the interior of the new church with the scenes from Armenian history. He rose to fame as a mural painter in Poland in the 1920s, after he had decorated the Armenian Cathedral in Lvov (now in Ukraine), and apparently thought he was privileged to paint the New York cathedral as well. The negotiations with Armenians were conducted by Aleksander Janta-Połczyński, another Polish émigré and De Rosen’s friend. Although the designs were not executed, the surviving correspondence reveals interesting information about De Rosen’s social circle in America, including his acquaintance (or even friendship) with Sirarpie Der Nersessian, an eminent scholar of medieval Armenian art. An attempt was made to tentatively reconstruct the iconographic programme of the planned decoration.
References
Agathangelos, History of the Armenians, transl. and commentary by R. W. Thomson, Albany, NY, 1976.
Akinian N., Das Skevra-Evangeliar vom Jahre 1197, aufbewahrt im Archive des Armenischen Erzbistums Lemberg, Wien 1930 (= Materialien zur Geschichte der armenischen Kunst, Paläographie und Miniaturmalerei, II).
Allen J. S., Sirarpie Der Nersessian (b. 1896): Educator and Scholar in Byzantine and Armenian Art [w:] Women Interpreters of the Visual Arts: 1820–1979, ed. C. Richter Sherman, A. M. Holcomb, Westport–London 1981 (=Contributions in Women’s Studies, 18), s. 329-356.
Allen J., N. Garsoïan, I. Ševčenko, R. W. Thomson, Sirarpie Der Nersessian: 1896–1989, „Dumbarton Oaks Papers”, 43, 1989, s. viii–xi.
Armenia. Imprints of a Civilization, ed. G. Uluhogian, B. L. Zekiyan, V. Karapetian, kat. wyst. 500 Years of Armenian Printing, Venice, Museo Correr, 14 Dec. – 10 April 2012, Milan 2011.
The Artistry of St. Vartan Cathedral, http://www.armenianchurch-ed.net/eastern-diocese/st-vartan-cathedral/the-art/ (27 IV 2014).
Cathedral Timeline, http://www.armenianchurch-ed.net/eastern-diocese/st-vartan-cathedral/cathedraltimeline/#null (6 IX 2014).
De Rosen J. H., Summary of Reports and Remarks of the Art Consultant on the Work Accomplished by the Iconography Committee of the National Shrine, Submitted to His Excellency the Most Reverend Patrick A. O’Boyle, Archbishop of Washington, 1954–1955, July 1955, mszps.
Der Nersessian S., Armenian Manuscripts in the Freer Gallery of Art, Washington, DC, 1963.
Der Nersessian S., Manuscrits arméniens illustrés des XIIe, XIIIe et XIVe siècles de la Bibliothèque des Pères Mékhitaristes de Venise, 2 vol., Paris 1937.
Der Nersessian S., Miniature Painting in the Armenian Kingdom of Cilicia from the Twelfth to the Fourteenth Century, Washington, DC 1993 (Dumbarton Oaks Studies, 31).
Der Nersessian S., Miniatures de la bataille des Vardaniens, in eadem, Etudes byzantines et armeniennes, Louvain 1973, 1, s. 701-704.
Dłuska M., Światowid. (O Aleksandrze Janta-Połczyńskim), „Więź”, 1976, nr 1 (213), s. 60-76.
Dorosz B., Nowojorski pasjans. Polski Instytut Naukowy w Ameryce – Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński: studia o wybranych zagadnieniach działalności 1939–1969, Warszawa 2013 (Biblioteka „Więzi”, 281).
Dreaming the Impossible. An Armenian Cathedral Rises in New York City, http://www.armenianchurch-ed.net/eastern-diocese/st-vartan-cathedral/history-of-st-vartan-cathedral/ (23 IV 2014).
Garsoïan N. G., Sirarpie Der Nersessian (1896–1989), w: Medieval Scholarship: Biographical Studies on the Formation of a Discipline, 3: Philosophy and the Arts, ed. H. Damico, New York 2000 (Garland Reference Library of the Humanities, 2110), s. 287-305.
Garsoïan N., De vita sua, Costa Mesa (CA) 2011 Grom, Bogdan (nota biograficzna artysty na stronie RoGallery.com: http://rogallery.com/grom_bogdan/grom-bio.html (6 IX 2014).
Hewsen R., Avarayr, [w:] Encyclopædia Iranica, ed. E. Yarshater, t. III/1, London–Boston 1989, s. 32, http://www.iranicaonline.org/articles/avarayr-a-village-in-armeniain-the-principality-of-artaz-southeast-of-the-iranian-town-of-maku (6 IX 2014).
Janta: człowiek i pisarz, red. J. R. Krzyżanowski, Londyn 1982.
Janta A., Losy i ludzie. Spotkania – Przygody – Studia, 1931–1960, Londyn–Nowy Jork 1961.
Janta A., Wracam z Polski 1948 (Warszawa – Wrocław – Kraków – Poznań – Szczecin – Życie — Polityka — Gospodarka – Sztuka – Ludzie i zagadnienia), Paryż 1949.
Jerzy Giedroyc, Aleksander Janta-Połczyński, Korespondencja 1947–1974, oprac., przedmową i przypisami opatrzył P. Kądziela, Warszawa 2009.
Jan H. Wszelaki, Ex-Diplomat And American U. Professor, „The Washingon Post”, 3 VII 1965, s. C5.
Knoben U., Gregor der Erleuchter, w: Lexikon der christlichen Ikonographie, Bd. 6, szp. 430-432.
Kouymjian D., Sirarpie Der Nersessian (1896–1989): Pioneer of Armenian Art History, w: Women Medievalists and the Academy, ed. J. Chance, Madison 2005, s. 483-493.
Kuncewiczowa M., Natura, Warszawa 1975.
Księga Gości Jana Lechonia, oprac. B. Dorosz, Toruń 1999.
Lang D. M., Armenia – kolebka cywilizacji, tłum. T. Szafar, Warszawa 1975.
Levin J., Bogdan Grom, versatile Englewood artist, at 95, 21 XI 2013, nekrolog artysty, http://www.northjersey.com/obituaries/bogdan-grom-versatile-englewood-artist-at-95-1.698682?page=all (6 IX 2014).
Macler F., Arménie et Crimée. Note d’histoire, notice de manuscrits, w: L’Art byzantin chez les Slaves: Les Balkans. Premier récueil dédié à la mémoire de Théodore Uspenskij, 2e partie, Paris 1930 (= Orient et Byzance, dir. G. Millet, IV), s. 347-376.
Macler F., Rapport sur une mission scientifique en Galicie et en Bukovine (juillet–août 1925), „Revue des Études Arméniennes”, VII, 1927, fasc. 1, s. 97-107, il. 1-15.
Mahé J.-P., N. G. Garsoïan, Sirarpie Der Nersessian (1896–1989), „Revue des Études Arméniennes”, XXI, 1988-1989, s. 5-11.
Matthew of Tokat (?) [Mateusz z Tokatu (?)], The Life and Times of S. Gregory the Illuminator: The Founder and Patron Saint of the Armenian Church [Życie i czasy św. Grzegorza Oświeciciela: założyciela i świętego patrona kościoła ormiańskiego], transl. S. C. Malan, London–Oxford–Cambridge 1868.
Molè W., Z zagadnień miniatorstwa bizantyńskiego i ormiańskiego (na marginesie prac pani Sirarpie Der Nersessian), Lwów 1939 (nadbitka z: „Dawna Sztuka”, 2, 1939, z. 2), s. 3-27.
Ormanian M., Kościół Ormiański: historia, doktryna, zarząd, reguły kanoniczne, liturgia, literatura, stan współczesny, z jęz. fr. przeł. i koment. opatrzył K. Stopka, Kraków 2004.
Ormianie polscy. Odrębność i asymilacja, katalog wystawy Muzeum Narodowe w Krakowie, listopad 1999–luty 2000, Kraków 1999.
Palowski F., Aleksander Janta-Połczyński: ballada o wiecznym szukaniu, Warszawa–Kraków 1990.
Pisowicz A., Najwybitniejsze dzieła literatury ormiańskiej, „Biuletyn Ormiańskiego Towarzystwa Kulturalnego”, 2000, nr 21/22, s. 33-43.
Próchniak D., Historia Armenii Agathangelosa jako źródło poznania chrześcijanskich dziejów Armenii, „Vox Patrum”, 1983, z. 4, s. 160-185.
Sorenson, L., Der Nersessian, Sirarpie [Veronique], w: Dictionary of Art Historians http://www.dictionaryofarthistorians.org/dernersessians.htm (20 IV 2014).
St. Vartan Armenian Cathedral, Diocese of the Armenian Church of America, His Eminence Archbishop Khajag Barsamian, Primate, [New York] b.d. (ulotka informacyjna o katedrze, 4 s.).
Stern M., First U.S. Armenian Cathedral Nears Completion, East Side Edifice to Serve 300,000, „New York Times”, 23 VI 1967.
Stopka K., Armenia christiana. Unionistyczna polityka Konstantynopola i Rzymu a tożsamość chrześcijaństwa ormiańskiego (IV–XV w.), Kraków 2002 (= Polska Akademia Umiejętności, Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego, 96).
Tatarkiewiczowie, T. i W., Wspomnienia, Poznań 2011.
Treasures from the Ark. 1700 Years of Armenian Christian Art, ed. by V. Nersessian, kat. wyst. British Library, London, 2 March – 28 May 2001, London 2001.
Wilson T. R., St. Bernard Church, Mount Lebanon, Pennsylvania, [Pittsburgh] 1995.
Wolańska J., Jan Henryk Rosen (1891–1982). Wstępne rozpoznanie dorobku artystycznego [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, V, red. W. Walczak, K. Łopatecki, Białystok 2013, s. 249-266.
Wolańska J., Jana Henryka Rosena podróż do Ameryki A.D. 1937. Pytania o tożsamość malarza kościelnego, w: Wyjazdy „za sztuką”. Nadzieje, zyski i straty artystów XIX i XX wieku, materiały konferencji w Kazimierzu nad Wisłą, zorganizowanej przez Katedrę Komparatystyki Artystycznej IHS KUL, 21-23 III 2013 (w druku) Wolańska J., Katedra ormiańska we Lwowie w latach 1902–1938. Przemiany architektoniczne i dekoracja wnętrza, Warszawa 2010, http://archiv.ub.uni-heidelberg.de/artdok/volltexte/2012/1975.
Wszelaki Jan, w: K. Smolana, Słownik biograficzny polskiej służby zagranicznej: 1918–1945, IV, Warszawa 2012, s. 103-105.
Zakrzewska-Dubasowa M., Historia Armenii, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Funding data
-
Narodowym Centrum Nauki
Grant numbers DEC-2012/05/B/ HS2/04005
