Grisza Aszwajanc i inni Ormianie w trylogii ukraińskiej Józefa Łobodowskiego

Autor

  • Grzegorz Pełczyński Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Wrocławski

DOI:

https://doi.org/10.12797/LH.08.2021.08.07

Słowa kluczowe:

Józef Łobodowski, Kubań, Ormianie, literatura polska

Abstrakt

Artykuł zawiera analizę obrazu Ormian i ich losów w cyklu powieściowym polskiego pisarza emigracyjnego – Józefa Łobodowskiego (1909-1988). Cykl ten, zwany trylogią ukraińską (Komysze, 1955; W stanicy, 1958; Droga powrotna, 1960), oparty jest na przeżyciach własnych autora, który młodość spędził na Kubaniu podczas pierwszej wojny światowej i tuż po rewolucji bolszewickiej. Ormianie nie stanowią w tej trylogii jedynie orientalnego ozdobnika. Łobodowski, pisząc o nich, realizował poważniejszy zamysł. Zdaje się sugerować, że przyjaźń między bohaterem powieści, Stasiem Majewskim, a ormiańskim chłopcem Griszą Aszwajancem to nie tylko nieprawdopodobne przygody, ale przede wszystkim skuteczny sojusz słabych wobec zagrażających im potęg. Sojusz wcale nie tylko indywidualny, ale taki, który łączyć może wręcz całe narody.

Biogram autora

  • Grzegorz Pełczyński - Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Wrocławski

    Etnolog i teolog (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu), profesor w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego; autor prac na temat kwestii etnicznych, antropologii filmu, literatury pięknej jako źródła w badaniach etnograficznych, w tym m.in.: Najmniejsza mniejszość. Rzecz o Karaimach polskich (1995), Ormianie polscy w wieku XX. Problem odrębności etnicznej (1997), Dziesiąta muza w stroju ludowym. Wizerunki kultury chłopskiej w kinie PRL (2002), Karaimi polscy (2004), Restauracja Kresowa (2011), Ewangelikalizm w Rosji (XIX-XX wiek) (2012, 2019), Mniejsze mniejszości i inne szkice (2017), Michał Kryspin Pawlikowski o narodach z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego (2020).

Bibliografia

Opracowania

Danilewicz-Zielińska M., Szkice o literaturze emigracyjnej, Wrocław 1999

[Druga] II Rzeczypospolita wobec ruchu prometejskiego, red. P. Libera, Warszawa 2013

Jakubowska-Ożóg A., Poezja emigracyjna Józefa Łobodowskiego, Rzeszów 2001

Kaliściak T., Pobratymstwo w świetle źródeł historyczno-etnograficznych z przełomu XVIII i XIX wieku, „Konteksty”, 4, 2020, s. 209-217

Kościów Z., Motyw ormiański w literaturze polskiej, „Opole”, 8, 1987

Libera P., Na marginesie „Dziejów Józefa Zakrzewskiego” (uwagi historyka), w: J. Łobodowski, Dzieje Józefa Zakrzewskiego, Część czwarta, Rzeka graniczna, b.m.w. 2018, s. 243-251

[Sielickij A.] Selickij A., Polâki na Kubani. istoričeskie očerki, Krasnodar 2008

Siryk L., Naznaczony Ukrainą. O twórczości Józefa Łobodowskiego, Lublin 2002

Szypowska I., Łobodowski. Od „atamana Łobody” do „seniora Lobo”, Warszawa 2001

Ursel M., Romantyzm, Wrocław 2000

Wyszczelski L., Polska mocarstwowa. Wizje i koncepcje obozów politycznych II Rzeczypospolitej, Warszawa 2015

Pobrania

Opublikowane

2021-12-19

Numer

Tom 8 (2021)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Grisza Aszwajanc i inni Ormianie w trylogii ukraińskiej Józefa Łobodowskiego. (2021). Lehahayer, 8, 191-204. https://doi.org/10.12797/LH.08.2021.08.07