Badania języka ormiańsko-kipczackiego w dorobku naukowym profesora Edwarda Tryjarskiego

Autor

  • Ewa Siemieniec-Gołaś Instytut Orientalistyki, Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12797/LH.09.2022.09.09

Słowa kluczowe:

Edward Tryjarski, język ormiańsko-kipczacki, Ormianie polscy, orientalistyka

Abstrakt

Język ormiańsko-kipczacki to język polskich Ormian, zamieszkujących tereny dawnych Kresów Wschodnich (głównie miasta: Lwów, Kamieniec Podolski, Zamość). Czas najszerszego użycia tego osobliwego fenomenu językowego to XVI i XVII wiek. Wybitnym polskim orientalistą, który prowadził badania nad językiem ormiańsko-kipczackim, nazywanym też dialektem lub etnolektem, był Edward Tryjarski (1923-2021). Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie badań naukowych profesora Tryjarskiego związanych z tym językiem.

Biogram autora

  • Ewa Siemieniec-Gołaś - Instytut Orientalistyki, Uniwersytet Jagielloński

    profesor zwyczajny w Katedrze Turkologii Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podejmowane przez nią badania naukowe dotyczą językoznawstwa tureckiego ze szczególnym uwzględnieniem tematyki leksykologicznej w aspekcie zarówno synchronicznym, jak i diachronicznym. Domenę jej badań stanowią przede wszystkim: język osmańsko-turecki, polsko-tureckie kontakty językowe, a także inne języki turkijskie. Autorka m.in. książek: The Formation of Substantives in XVIIth Century Ottoman-Turkish (1997), Karachay-Balkar Vocabulary of Proto-Turkic Origin (2000), Anonymous Italian-Turkish Dictionary from the Marsigli Collection in Bologna (2005), Obraz osiemnastowiecznej Turcji w „Obserwacjach politycznych państwa tureckiego” Józefa Mikoszy (1787) (2018).

Bibliografia

Dashian J., Katalog der armenischen Handschriften der Hofbibliothek zu Wien, Wien 1891

Dashian J., Katalog der armenischen Handschriften der Mechitaristenbibliothek zu Wien, Wien 1895

[Daszkewycz J. R.] Дашкевич Я. Р., Трыярски Э., Армяно-кыпчакские долговые обязательства из Эдирне (1609 г.) и Львова (1615 г.), „Rocznik Orientalistyczny”, 37, 1974, 1, s. 49-51, 59-60

[Daszkewycz J. R.] Дашкевич Я. Р., Трыярски Э., Армяно-кыпчакские предбрачные договоры из Львова (1598-1638 гг.), „Rocznik Orientalistyczny”, 33, 1970, 2, s. 67-105

[Daszkewycz J. R.] Дашкевич Я. Р., Трыярски Э., Армяно-кыпчакский документ из Константинополя 1618 г., „Folia Orientalia”, 11, 1970, s. 123-137

Emiroğlu Ö., Majda T., Polska bibliografia turkologiczna, Warszawa 2012

Hanusz J., O języku Ormian polskich, „Rozprawy i sprawozdania z posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności”, 11, 1886, s. 350-481

Kraelitz-Greifenhorst F. v., Sprachprobe eines armenisch-tatarischen Dialektes in Polen, „Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes”, 26, 1912, s. 307-324

Łątka J. S., Słownik Polaków w Imperium Osmańskim i Republice Turcji, Kraków 2005

Majewicz A. F., Języki świata i ich klasyfikacje, Warszawa 1989

Pisowicz A., Najnowsza edycja źródłowa profesora Edwarda Tryjarskiego, „Lehahayer”, 5, 2018, s. 283-285, https://doi.org/10.12797/LH.05.2018.05 DOI: https://doi.org/10.12797/LH.05.2018.05.14

Reychman J., Tłumacze języków wschodnich w Polsce XVIII wieku, mLingua, [on-line:] https://mlingua.pl/pl/pol.czytelnia”tlumacze_jezykow_wschodnich_w_polsce_xviii_wieku

Tryjarski E., A List of Armeno-Kipchak Verbs Including Their Basic Grammatical Forms, „Bulletin of the Institute for the Study of North Eurasian Cultures”, 16, 1984, s. 69-109

Tryjarski E., Arabic and Persian Loan Words in Armeno-Kipchak, „Hasan Eren Armağanı”, 2000, s. 301-326

Tryjarski E., Armeno-Kipchak Studies: Collected Papers, red. M. Mejor, A. Bareja-Starzyńska, Warszawa 2017

Tryjarski E., Armeno-Kipchak Texts in the Alchemical Treatise by Andrzej Torosowicz (17th Century), Warsaw 2005

Tryjarski E., Dictionnaire arméno-kiptchak d’après trois manuscrits des collections viennoises, Fascicule 1 (A-H), Fascicule 2 (I-K), Warszawa 1968; 2, Fascicule 3 (X-O), Warszawa 1969; 3, Fascicule 4 (P-Ž), Warszawa 1972

Tryjarski E., Ermeni-Kipçak dilinde yazılmış olan meteorolojik ve müneccimlikle ilgili tahminler [O słownictwie związanym z meteorologią i astrologią obecnym w j. ormiańsko-kipczackim], „Türk Dil Bilimsel Kurultayına Sunulan Bildiriler”, 1972 (1975), s. 309-315

Tryjarski E., Les noms de personnes dans les ecrits arméno-kiptchak: un essai de classification, w: Actes du XIe Congres International des Sciences Onomastiques, 2, 1975, s. 365-381

Tryjarski E., Монгольские заимствования в армяно-кыпчакском языке, „Известия Академии наук Казахской ССР”, 2, 1981, s. 41-52

Tryjarski E., On Dialectal Differentiation of Armeno-Kipchak, „Türk Dili Araştırmaları

Yıllığı Belleten”, 1987 (1992), s. 289-296

Tryjarski E., Religious Terminology in Armeno-Kipchak, „Journal of Turkology, International Periodical for Turkic Linguistics”, 1, 1993, 1, s. 59-111

Tryjarski E., Türkler ve Doğa, red. D. Ayan, Istanbul 2016

Tryjarski E., Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa za lata 1564-1608 w języku ormiańsko-kipczackim, Kraków 2017, https://doi.org/10.12797/9788376388977 DOI: https://doi.org/10.12797/9788376388977

Tryjarski E., Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa za lata 1625-1630 w języku ormiańsko-kipczackim, Kraków 2010

Tryjarski E., Ze studiów nad rękopisami i dialektem kipczackim Ormian polskich, „Rocznik Orientalistyczny”, 23, 1960, 2, s. 7-55, 24; 1960, 1, s. 43-87

Tryjarski E., Deny J., La littérature arméno-kiptchak, w: Philologiae Turcicae Fundamenta, 2, red. P. N. Boratav et al., Wiesbaden 1964, s. 801-808

[Zacharyasiewicz F. X.], Wiadomość o Ormianach w Polszcze, Lwów 1842

Zajączkowski A., Glosy tureckie w zabytkach staropolskich. I. Katechizacja turecka Jana Herbiniusa, Wrocław 1948

Zajączkowski A., Reychman J., Zarys dyplomatyki osmańsko-tureckiej, Warszawa 1955

Pobrania

Opublikowane

2022-12-19

Numer

Tom 9 (2022)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować

Badania języka ormiańsko-kipczackiego w dorobku naukowym profesora Edwarda Tryjarskiego. (2022). Lehahayer, 9, 215-225. https://doi.org/10.12797/LH.09.2022.09.09