Cenzura obyczajowa w PRL wobec przekładu literackiego: nieprzyzwoity Mario Vargas Llosa
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.29.2023.62.06Abstract
MORAL CENSORSHIP IN THE PEOPLE’S REPUBLIC OF POLAND TOWARDS LITERARY TRANSLATION: THE OBSCENE MARIO VARGAS LLOSA
This article deals with the problem of moral censorship in literary translations in the People’s Republic of Poland, which is rarely discussed as researchers usually focus on political censorship. The case study is the novel The Time of the Hero by Mario Vargas Llosa. Fragments of this work which contained graphic erotic descriptions were removed from the first Polish edition. They were identified by comparing the original text and the translation, as well as subsequent Polish editions. The author suggests that research on moral censorship in the second half of the 20th century should be continued and indicates possible areas of investigation.
Downloads
References
Aguirre, C. (2015), «La ciudad y los perros»: Biografía de una novela, Fondo Editorial de la Pontificia Universidad Católica del Perú, Lima, https://doi.org/10.18800/9786123170868. DOI: https://doi.org/10.18800/9786123170868
Bratkowski, P. (2000), „Balzak, który przeczytał Joyce’a”, Gazeta Wyborcza. 258: 14-16.
Budnik, M., Budrowska, K. et al. (red.) (2014), Kariera pisarza w PRL-u, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa.
Budrowska, K. (2012), „Cenzura, tabu i wstyd. Cenzura obyczajowa PRL-u (1948-1958)”, Napis. 18: 229-244, https://doi.org/10.18318/napis.2012.1.15. DOI: https://doi.org/10.18318/napis.2012.1.15
Budrowska, K. (2013), Zatrzymane przez cenzurę. Inedita z połowy XX wieku, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa.
Czapliński, P. (1997), Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Gardecki, W. (2019), Cenzura wobec literatury polskiej w latach osiemdziesiątych XX w., Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa.
Herrero-Olaizola, A. (2007), The Censorship Files: Latin American Writers and Franco’s Spain, State University of New York Press, Albany, https://doi.org/10.1353/book5159. DOI: https://doi.org/10.1353/book5159
Karczewska-Markiewicz, Z. (1971), „Literatura peruwiańska”, Rocznik Literacki: 442-444.
Karczewska-Markiewicz, Z. (1973), „Literatury iberoamerykańskie”, Rocznik Literacki: 443-452.
Karczewska-Markiewicz, Z. (1974), „Literatury iberoamerykańskie”, Rocznik Literacki. 468-470.
Kuhiwczak, P. (2011), „Translation and Censorship”, Translation Studies. 4(3): 358-373, https://doi.org/10.1080/14781700.2011.589657. DOI: https://doi.org/10.1080/14781700.2011.589657
Looby, R. (2015), Censorship, Translation and English Language Fiction in People’s Poland, Brill, Rodopi, Leiden–Boston, https://doi. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004293069
org/10.1163/9789004293069.
Łęcicki, G. (2015), „Cenzura w Polsce Ludowej: propaganda, manipulacja, destrukcja”, Kwartalnik Nauk o Mediach. 2, [online] http://knm.uksw.edu.pl/cenzura-w-polsce-ludowej-propaganda-manipulacja-destrukcja, 10.01.2023.
Mielczarek, T. (2010), „Uwarunkowania prawne funkcjonowania cenzury w PRL”, Rocznik Prasoznawczy. 4: 29-49.
Mojsak, K. (2016), Cenzura wobec prozy „nowoczesnej”. 1956-1965, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa.
Nowak, P. (2013), „Skuteczna czy nieskuteczna? Socjalistyczna cenzura w czasach terroru stalinowskiego. Studium przypadku poznańskiego wydawnictwa Albertinum (Księgarni św. Wojciecha)”, Toruńskie Studia Bibliologiczne. 2(11): 31-47, https://doi.org/10.12775/TSB.2013.020. DOI: https://doi.org/10.12775/TSB.2013.020
Osęka, P. (2011), „Gospodraka na froncie ideologicznym”, [w:] Agnieszka Radzikowska, red. Sekrety PRL-u, G+J książki, Warszawa.
Pluta, N. (2010), „Literatura hispanoamerykańska”, [w:] Nina Pluta, Ewa Łukaszyk, Historia literatur iberoamerykańskich, Ossolineum, Wrocław.
Recenzja cenzorska „Miasta i psów” Maria Vargasa Llosy (1971), Pion Publikacji Nieperiodycznych, Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
Steenmeijer, M. (2002), „How the West Was Won: Translations of Spanish American Fiction in Europe and the United States”, [w:] Daniel Balderston, Marcy E. Schwartz, red. Voice-Overs: Translation and Latin American Literature, State Univeristy of New York Press, Albany.
Szymańska, I. (2001), Miałam dar zachwytu. Wspomnienia wydawcy, Czytelnik, Warszawa.
Świstak, M. (2010), „Niepolityczne tabu, czyli o cenzurze obyczajowej lat 80.”, [w:] Ewa Skorupa, red. Przeskoczyć tę studnię strachu. Autor i dzieło a cenzura PRL, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Vilela Galván, S. (2003), El cadete Vargas Llosa. La historia oculta tras «La ciudad y los perros», Planeta, Santiago de Chile.
Wiśniewska-Grabarczyk, A. (2021), Książki z Mysiej. Literatura w świetle poufnych Biuletynów urzędu cenzury z lat 1945-1956, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, Warszawa.
Żukrowski, W. (1972), „Schodzenie na psy”, Nowe Książki. 2: 48-50. DOI: https://doi.org/10.1097/00152193-197211000-00012
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
