(Nie)zbędność zmian – serialowe adaptacje komiksów w perspektywie przekładu kulturowego (na przykładzie Sandmana i Wednesday)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12797/MOaP.29.2023.62.08

Abstract

A (NON-)NECESSITY OF CHANGE – SERIAL COMIC BOOK ADAPTATIONS FROM THE PERSPECTIVE OF CULTURAL TRANSLATION (USING SANDMAN AND WEDNESDAY AS EXAMPLES)

The article analyses the changes made in adaptations of comic books compared to the original, using the examples of the Netflix TV shows: Sandman and Wednesday. These reflections have their origin in cultural translation and are related to issues important to contemporary (pop) culture, such as: character creation, representation of sexual and ethnic minorities, and the role and position of women in American society. The author examines the types of modifications introduced in intersemiotic and intralingual translations and indicates their possible sources (social need and/or pressure from external institutions).

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

References

Adamska-Staroń, M. (2015), „Kultura popularna jako przestrzeń edukacyjna”, [w:] Justyna Hanna Budzik, Ilona Copik, red. Edukacja przez słowo – obraz – dźwięk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
View in Google Scholar

Baker, M. (2006), Translation and Conflict. A Narrative Account, Routledge, London–New York.
View in Google Scholar

Balcerzan, E. (2009), Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatoryki i komparatystyki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
View in Google Scholar

Barker, M. (reż.), (2022-), The Sandman.
View in Google Scholar

Bassnett, S., Lefevere, A. (red.) (1990), Translation, History and Culture, Pinter, London.
View in Google Scholar

Bauman, Z. (1995), Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna (tłum. Janina Bauman), Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar

Bauman, Z. (2011), Kultura w płynnej nowoczesności, Wydawnictwo Agora, Warszawa.
View in Google Scholar

Burton, T., Marshall, J. et al. (reż.) (2022-), Wednesday.
View in Google Scholar

Cronin, M. (2006), Translation and Identity, Routledge, London, https://doi.org/10.4324/9780203015698. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203015698
View in Google Scholar

Czarnecka, B. (2018), „O adaptacjach i badaniach nad adaptacjami”, Niderlandystyka Interdyscyplinarnie. 3(1): 8-14.
View in Google Scholar

Daszkiewicz, W. (2018), „Dole i niedole współczesnej kultury, czyli wobec postmodernizmu”, Summarium. 47(67): 75-87.
View in Google Scholar

Gaiman, N. (2018), The Sandman, vol. 1, Preludes & Nocturnes, DC Comics, Burbank.
View in Google Scholar

Gaiman, N. (2018), The Sandman, vol. 2, The Doll’s House, DC Comics, Burbank.
View in Google Scholar

Gaiman, N. (2021), Sandman, t. 1, Preludia i nokturny (tłum. Paulina Braiter), Egmont Polska, Warszawa.
View in Google Scholar

Gaiman, N. (2021), Sandman, t. 2, Dom lalki (tłum. Paulina Braiter), Egmont Polska, Warszawa.
View in Google Scholar

Gellner, E. (1984), Słowa i rzeczy (tłum. Teresa Hołówka), Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa.
View in Google Scholar

Hejwowski, K. (2012), „Widoczność tłumacza a iluzja przekładu”, [w:] Małgorzata Guławska-Gawkowska, Krzysztof Hejwowski et al., red. Tłumacz: sługa, pośrednik, twórca?, Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar

Hendrykowski, M. (2013), „Adaptacja jako przekład intersemiotyczny”, Przestrzenie Teorii. 20: 175-184, https://doi.org/10.14746/pt.2013.20.12. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2013.20.12
View in Google Scholar

Heydel, M. (2009), „Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem”, Teksty Drugie. 6: 21-33.
View in Google Scholar

Heydel, M. (2013), Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar

Jakobson, R. (2009), „O językoznawczych aspektach przekładu” (tłum. Lucylla Pszczołowska), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków.
View in Google Scholar

Jaroszyński, P. (2006), „Filozofia kultury: między metafizyką i teologią”, [w:] Zofia Rosińska, Joanna Michalik, red. Co to jest filozofia kultury?, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar

Lefevere, A. (1992), Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame, Routledge, London–New York.
View in Google Scholar

Lefevere, A. (2009), „Ogórki Matki Courage” (tłum. Agata Sadza), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków.
View in Google Scholar

Lichański, J.Z., Kajtoch, W. et al. (2015), Literatura i kultura popularna. Metody: propozycje i dyskusje, Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów, Wrocław.
View in Google Scholar

Luboń, A. (2021), „Język przekładu jako probierz trendów popkultury – przypadek amerykańskich komiksów „Seed of Destruction” i „Wake the Devil” Michaela Mignoli w polskich tłumaczeniach”, [w:] Agnieszka Myszka, Ewa Oronowicz-Kida et al., red. Silva rerum. Rzecz o współczesnej i dawnej polszczyźnie, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
View in Google Scholar

Maryniarczyk, A. (red.) (2005), Powszechna encyklopedia filozofii, t. 6, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin.
View in Google Scholar

Mathews, G. (2005), Supermarket kultury. Kultura globalna a tożsamość jednostki (tłum. Ewa Klekot), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
View in Google Scholar

McLaren, P. (1994), „White Terror and Oppositional Agency: Towards a Critical Multiculturalism”, [w:] David Theo Goldberg, red. Multiculturalism: A Critical Reader, Blackwell, Oxford.
View in Google Scholar

Melosik, Z., Szkudlarek, T. (1998), Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
View in Google Scholar

Nowak, S. (2012), „Kultura popularna, czyli twórcza niesubordynacja”, MOCAK Forum. 1(3): 1-5.
View in Google Scholar

Opie, I., Opie, P. (1997), The Oxford Dictionary of Nursery Rhymes, Oxford University Press, Oxford.
View in Google Scholar

Putnam, H. (1992), Realism with a Human Face, Harvard University Press, Cambridge–London.
View in Google Scholar

Rorty, R. (1994), Filozofia a zwierciadło natury (tłum. Michał Szczubiałka), Fundacja Aletheia, Warszawa.
View in Google Scholar

Rorty, R. (1998), Konsekwencje pragmatyzmu (tłum. Czesław Karkowski), Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
View in Google Scholar

Salem, M., Netflix Wasn’t Queerbaiting With ‘Stranger Things’, But They Are With ‘Wednesday’, [online] https://junkee.com/netflix-wednesday-queerbaiting/345892, 4.01.2023.
View in Google Scholar

Sonnenfeld, B. (reż.) (1993), The Addams Family Values.
View in Google Scholar

Szahaj, A. (1996), „Co to jest postmodernizm?”, Ethos. 33-34: 63-78.
View in Google Scholar

Szahaj, A. (2004), „Ponowoczesność i postmodernizm a religia”, [w:] Andrzej Szahaj, Zniewalająca moc kultury. Artykuły i szkice z filozofii kultury, poznania i polityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
View in Google Scholar

Szahaj, A. (2010), E Pluribus Unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
View in Google Scholar

Tabakowska, E. (2018), „O obecności tłumacza”, [w:] Aleksandra R. Knapik, Piotr P. Chruszczewski, red. Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa, Æ Academic Publishing, San Diego. DOI: https://doi.org/10.52769/BL1.0014.etab
View in Google Scholar

theyar, Original Addams Family comic, [online] https://imgur.io/gallery/bJC9z, 2.01.2023.
View in Google Scholar

Tymoczko, M., Gentzler, E. (2002), Translation and Power, University of Massachusetts Press, Amherst.
View in Google Scholar

Urbanek, D. (2012), „Tłumacz i paradoks przekładu”, [w:] Małgorzata Guławska-Gawkowska, Krzysztof Hejwowski et al., red. Tłumacz: sługa, pośrednik, twórca?, Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar

Zybertowicz, A. (1995), Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
View in Google Scholar

Downloads

Published

2023-12-20

How to Cite

Matuszko, K. (2023). (Nie)zbędność zmian – serialowe adaptacje komiksów w perspektywie przekładu kulturowego (na przykładzie Sandmana i Wednesday). Między Oryginałem a Przekładem, 29(4/62), 145–161. https://doi.org/10.12797/MOaP.29.2023.62.08

Issue

Vol. 29 No. 4/62 (2023): Inter-, multi-, transdyscyplinarność translatoryki – 50 lat Instytutu Lingwistyki Stosowanej UW. Część 1

Section

Articles

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.