(Nie)zbędność zmian – serialowe adaptacje komiksów w perspektywie przekładu kulturowego (na przykładzie Sandmana i Wednesday)
DOI:
https://doi.org/10.12797/MOaP.29.2023.62.08Abstract
A (NON-)NECESSITY OF CHANGE – SERIAL COMIC BOOK ADAPTATIONS FROM THE PERSPECTIVE OF CULTURAL TRANSLATION (USING SANDMAN AND WEDNESDAY AS EXAMPLES)
The article analyses the changes made in adaptations of comic books compared to the original, using the examples of the Netflix TV shows: Sandman and Wednesday. These reflections have their origin in cultural translation and are related to issues important to contemporary (pop) culture, such as: character creation, representation of sexual and ethnic minorities, and the role and position of women in American society. The author examines the types of modifications introduced in intersemiotic and intralingual translations and indicates their possible sources (social need and/or pressure from external institutions).
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Adamska-Staroń, M. (2015), „Kultura popularna jako przestrzeń edukacyjna”, [w:] Justyna Hanna Budzik, Ilona Copik, red. Edukacja przez słowo – obraz – dźwięk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
View in Google Scholar
Baker, M. (2006), Translation and Conflict. A Narrative Account, Routledge, London–New York.
View in Google Scholar
Balcerzan, E. (2009), Tłumaczenie jako „wojna światów”. W kręgu translatoryki i komparatystyki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
View in Google Scholar
Barker, M. (reż.), (2022-), The Sandman.
View in Google Scholar
Bassnett, S., Lefevere, A. (red.) (1990), Translation, History and Culture, Pinter, London.
View in Google Scholar
Bauman, Z. (1995), Wieloznaczność nowoczesna, nowoczesność wieloznaczna (tłum. Janina Bauman), Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
View in Google Scholar
Bauman, Z. (2011), Kultura w płynnej nowoczesności, Wydawnictwo Agora, Warszawa.
View in Google Scholar
Burton, T., Marshall, J. et al. (reż.) (2022-), Wednesday.
View in Google Scholar
Cronin, M. (2006), Translation and Identity, Routledge, London, https://doi.org/10.4324/9780203015698.
View in Google Scholar
Czarnecka, B. (2018), „O adaptacjach i badaniach nad adaptacjami”, Niderlandystyka Interdyscyplinarnie. 3(1): 8-14.
View in Google Scholar
Daszkiewicz, W. (2018), „Dole i niedole współczesnej kultury, czyli wobec postmodernizmu”, Summarium. 47(67): 75-87.
View in Google Scholar
Gaiman, N. (2018), The Sandman, vol. 1, Preludes & Nocturnes, DC Comics, Burbank.
View in Google Scholar
Gaiman, N. (2018), The Sandman, vol. 2, The Doll’s House, DC Comics, Burbank.
View in Google Scholar
Gaiman, N. (2021), Sandman, t. 1, Preludia i nokturny (tłum. Paulina Braiter), Egmont Polska, Warszawa.
View in Google Scholar
Gaiman, N. (2021), Sandman, t. 2, Dom lalki (tłum. Paulina Braiter), Egmont Polska, Warszawa.
View in Google Scholar
Gellner, E. (1984), Słowa i rzeczy (tłum. Teresa Hołówka), Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa.
View in Google Scholar
Hejwowski, K. (2012), „Widoczność tłumacza a iluzja przekładu”, [w:] Małgorzata Guławska-Gawkowska, Krzysztof Hejwowski et al., red. Tłumacz: sługa, pośrednik, twórca?, Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar
Hendrykowski, M. (2013), „Adaptacja jako przekład intersemiotyczny”, Przestrzenie Teorii. 20: 175-184, https://doi.org/10.14746/pt.2013.20.12.
View in Google Scholar
Heydel, M. (2009), „Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem”, Teksty Drugie. 6: 21-33.
View in Google Scholar
Heydel, M. (2013), Gorliwość tłumacza. Przekład poetycki w twórczości Czesława Miłosza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
View in Google Scholar
Jakobson, R. (2009), „O językoznawczych aspektach przekładu” (tłum. Lucylla Pszczołowska), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków.
View in Google Scholar
Jaroszyński, P. (2006), „Filozofia kultury: między metafizyką i teologią”, [w:] Zofia Rosińska, Joanna Michalik, red. Co to jest filozofia kultury?, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar
Lefevere, A. (1992), Translation, Rewriting and the Manipulation of Literary Fame, Routledge, London–New York.
View in Google Scholar
Lefevere, A. (2009), „Ogórki Matki Courage” (tłum. Agata Sadza), [w:] Piotr Bukowski, Magda Heydel, red. Współczesne teorie przekładu. Antologia, Wydawnictwo Znak, Kraków.
View in Google Scholar
Lichański, J.Z., Kajtoch, W. et al. (2015), Literatura i kultura popularna. Metody: propozycje i dyskusje, Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów, Wrocław.
View in Google Scholar
Luboń, A. (2021), „Język przekładu jako probierz trendów popkultury – przypadek amerykańskich komiksów „Seed of Destruction” i „Wake the Devil” Michaela Mignoli w polskich tłumaczeniach”, [w:] Agnieszka Myszka, Ewa Oronowicz-Kida et al., red. Silva rerum. Rzecz o współczesnej i dawnej polszczyźnie, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
View in Google Scholar
Maryniarczyk, A. (red.) (2005), Powszechna encyklopedia filozofii, t. 6, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin.
View in Google Scholar
Mathews, G. (2005), Supermarket kultury. Kultura globalna a tożsamość jednostki (tłum. Ewa Klekot), Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
View in Google Scholar
McLaren, P. (1994), „White Terror and Oppositional Agency: Towards a Critical Multiculturalism”, [w:] David Theo Goldberg, red. Multiculturalism: A Critical Reader, Blackwell, Oxford.
View in Google Scholar
Melosik, Z., Szkudlarek, T. (1998), Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
View in Google Scholar
Nowak, S. (2012), „Kultura popularna, czyli twórcza niesubordynacja”, MOCAK Forum. 1(3): 1-5.
View in Google Scholar
Opie, I., Opie, P. (1997), The Oxford Dictionary of Nursery Rhymes, Oxford University Press, Oxford.
View in Google Scholar
Putnam, H. (1992), Realism with a Human Face, Harvard University Press, Cambridge–London.
View in Google Scholar
Rorty, R. (1994), Filozofia a zwierciadło natury (tłum. Michał Szczubiałka), Fundacja Aletheia, Warszawa.
View in Google Scholar
Rorty, R. (1998), Konsekwencje pragmatyzmu (tłum. Czesław Karkowski), Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
View in Google Scholar
Salem, M., Netflix Wasn’t Queerbaiting With ‘Stranger Things’, But They Are With ‘Wednesday’, [online] https://junkee.com/netflix-wednesday-queerbaiting/345892, 4.01.2023.
View in Google Scholar
Sonnenfeld, B. (reż.) (1993), The Addams Family Values.
View in Google Scholar
Szahaj, A. (1996), „Co to jest postmodernizm?”, Ethos. 33-34: 63-78.
View in Google Scholar
Szahaj, A. (2004), „Ponowoczesność i postmodernizm a religia”, [w:] Andrzej Szahaj, Zniewalająca moc kultury. Artykuły i szkice z filozofii kultury, poznania i polityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
View in Google Scholar
Szahaj, A. (2010), E Pluribus Unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Wydawnictwo Universitas, Kraków.
View in Google Scholar
Tabakowska, E. (2018), „O obecności tłumacza”, [w:] Aleksandra R. Knapik, Piotr P. Chruszczewski, red. Między tekstem a kulturą. Z zagadnień przekładoznawstwa, Æ Academic Publishing, San Diego.
View in Google Scholar
theyar, Original Addams Family comic, [online] https://imgur.io/gallery/bJC9z, 2.01.2023.
View in Google Scholar
Tymoczko, M., Gentzler, E. (2002), Translation and Power, University of Massachusetts Press, Amherst.
View in Google Scholar
Urbanek, D. (2012), „Tłumacz i paradoks przekładu”, [w:] Małgorzata Guławska-Gawkowska, Krzysztof Hejwowski et al., red. Tłumacz: sługa, pośrednik, twórca?, Instytut Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
View in Google Scholar
Zybertowicz, A. (1995), Przemoc i poznanie. Studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
View in Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
