(Re)konstruowanie narracji – działanie w przestrzeni publicznej – edukacja
Postpamięć zagłady Żydów lubelskich: studium przypadku
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.03Słowa kluczowe:
postpamięć, trauma, Żydzi, Zagłada, LublinAbstrakt
(Re-)constructing Narrative – Acting in Public Space – Education. Post‑memory of the Holocaust of Lublin Jews: A Case Study
Although originally the term ‘post-memory’ referred to the experiences and memories of the survivors that influenced the biographies of their children, in the following years its meaning was extended and the concept started to be used to describe the processes of transmitting the memory of any traumatic experience within any group, not necessarily bound by blood. In the case of Lublin, where one third of the pre-war community consisted of Jews, most of whom were murdered during World War II, the position of non-Jewish vicarious witnesses seems to be particularly important. This article discusses some aspects of the Holocaust post-memory discourse referring to the cultural activities of the ‘Grodzka Gate – NN Theatre’ Centre. Research questions will concern the artistic language and means of expression of these projects as well as the aesthetic codes that are being used by vicarious witnesses.
Pobrania
Bibliografia
Ankersmit F., Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, przeł. A. Ajschtet i in., red. E. Domańska, Kraków 2004.
Banach K., Działalność wystawiennicza Państwowego Muzeum na Majdanku w latach 1944-2014, „Zeszyty Majdanka” 2014, nr 26.
Cyz T., Performance z pamięci (rozmowa z Tomaszem Pietrasiewiczem), „Konteksty” 2017, nr 3: Misterium Bramy. Antropologia pamięci.
Gaszyńska-Magiera M., Plichta P., Od redaktorów, „Politeja” 2017, t. 47, nr 2, https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.01. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.47.01
Grudzińska M., Elementarz, „Obyczaje” 2004, nr 16.
Grudzińska M., Elementarz z Majdanka, „Zeszyty Szkolne” 2003, nr 4.
Hirsch M., The Generation of Postmemory, „Poetics Today” 2008, vol. 29, nr 1, https://doi.org/10.1215/03335372-2007-019. DOI: https://doi.org/10.1215/03335372-2007-019
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Hoffman E., After Such Knowledge: Memory, History and the Legacy of the Holocaust, New York 2004.
Hölscher L., Pamiętać czy zapomnieć?, przeł. LIDEX, [w:] (Kon)teksty pamięci. Antologia, red. K. Kończal, Warszawa 2014.
Hudzik J.P., Tomasz Pietrasiewicz: sztuka i pamięć Zagłady, [w:] Teatr pamięci Teatru NN. Flesze, red. P. Próchniak, Lublin 2018.
Jarniewicz J., Niemy pokój, [w:] Reprezentacje Holokaustu, wybór i oprac. J. Jarniewicz, M. Szuster, Kraków–Warszawa 2014.
Kaniowska K., Postpamięć, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa 2014.
Krzyżanowska N., (Anty)pomniki jako przedstawienia (nie)pamięci w mieście, [w:] Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce, red. M. Fabisiak, A.W. Brzezińska, M. Owsiński, Kraków 2016.
Kubiszyn M., Dzielenie się pamięcią – (re-)konstruowanie narracji – świadkowie zastępczy: oral history w projektach na rzecz upamiętniania lubelskich Żydów, „Pedagogika Społeczna” 2018, nr 2.
Kubiszyn M., Edukacja wielokulturowa w środowisku lokalnym. Studium teoretyczno-empiryczne na przykładzie Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Toruń 2007.
Kubiszyn M., Kontrmonumenty pamięci. Edukacja o Zagładzie w misteriach pamięci Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, [w:] Auschwitz i Holokaust. Dylematy i wyzwania polskiej edukacji, red. P. Trojański, Oświęcim 2008.
Kubiszyn M., Upamiętnianie lubelskich Żydów oraz ich zagłady: pomniki i kontrpomniki. „Teka Komisji Historycznej OL PAN” 2017, nr 14.
Marszałek M., Świadectwo, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa 2014. Pietrasiewicz T., Kręgi Pamięci, Lublin 2013.
Pietrasiewicz T., Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” 1990-2010. Artystyczne i animatorskie działania w przestrzeni miasta związane z pamięcią, t. 2, Lublin 2010.
Pietrasiewicz T., Szlak Pamięci „Lublin. Pamięć Zagłady”, Lublin 2017.
Próchniak P., Teatr nocy (rozmowa z Tomaszem Pietrasiewiczem), „Konteksty” 2017, nr 3: Misterium Bramy. Antropologia pamięci.
Skórzyńska I., Historyk w świecie widowisk przeszłości, „Rocznik Antropologii Historii” 2013, nr 1.
Skórzyńska I., Widowiska przeszłości. Alternatywne polityki pamięci (1989-2009), Poznań 2010.
Skórzyńska I., Wyjścia nie ma… Rzecz o Szlaku Pamięci Zagłady Żydów Lubelskich. „Lublin. Pamięć Zagłady”, „Konteksty” 2017, nr 3: Misterium Bramy. Antropologia pamięci.
Skrzypek M., Przypadek zamierzony (rozmowa z Tomaszem Pietrasiewiczem), „Konteksty” 2017, nr 3: Misterium Bramy. Antropologia pamięci.
Stefańska M., Problem pomnika na Umschlagplatzu w Lublinie w świetle współczesnych koncepcji i teorii upamiętniania przeszłości, praca licencjacka napisana w Zakładzie Kultury i Historii Żydów UMCS, Lublin 2014 [maszynopis].
Taborska H., Współczesna sztuka publiczna. Dzieła i problemy, Warszawa 1996.
Wolff-Powęska A., Pamięć wyzwolona pamięć zniewolona, „Politeja” 2017, t. 47, nr 2.
Young J.E., Pamięć i kontrpamięć. W poszukiwaniu społecznej estetyki pomników Holokaustu, przeł. G. Dąbkowski, [w:] Reprezentacje Holokaustu, wybór i oprac. J. Jarniewicz, M. Szuster, Kraków–Warszawa 2014.
Young J.E., The Counter-Monument: Memory against Itself in Germany Today, „Critical Inquiry” 1992, vol. 18, nr 2, https://doi.org/10.1086/448632. DOI: https://doi.org/10.1086/448632
Young J.E., The Texture of Memory. Holocaust Memorial and Meaning, New Haven–London 1993.
Ziębińska-Witek A., Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu, Lublin 2011.
Ziębińska-Witek A., W stronę kontr-monumentu. Upamiętnienie „Lublin. Pamięć Zagłady”, „Konteksty” 2017, nr 3: Misterium Bramy. Antropologia pamięci.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
