Cierpienie i pamięć - o transmisji doświadczeń w narracji
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.02Keywords:
experience, narration, suffering, trajectory, identity, post-memoryAbstract
Suffering and Memory – on the Experience Transmission in the Narrative
The traumatic experience of war and the Holocaust not only left its mark on the psyche of the people affected by it, it also left a deep imprint on the consciousness of the next generation. The aim of this article is to present the phenomenon of generational transmission of post-war trauma in relation to the concept of trajectory, developed in sociology. The concept of trajectory allows for better examination and understanding of the biographical processes of suffering that arises and grows in the situation of social disorder and the breakdown of moral norms. Tragic experiences from the parents’ past are a significant conditioning of the way children perceive their stories and themselves. Post-memory, as the second generation’s memory created by family narratives, is a form of remembering what has happened, which determines the process of constructing the self.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Acts of Memory. Cultural Recall in the Present, red. M. Bal, J. Crewe, L. Spitzer, Lebanon 1998.
Google Scholar
Alexander J.C., Trauma. A Social Theory, Cambridge 2012.
Google Scholar
Ankersmit F., Język a doświadczenie historyczne, przeł. S. Sikora, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1997, nr 1-2.
Google Scholar
Ankersmit F., Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, red. i wstęp E. Domańska, Kraków 2004.
Google Scholar
Ankersmit F., Pamiętając Holocaust: żałoba i melancholia, przeł. A. Ajschtet, A. Kubis, J. Regulska, [w:] Pamięć, etyka i historia, red. E. Domańska, Poznań 2002.
Google Scholar
Archer M., Człowieczeństwo. Problem sprawstwa, przeł. A. Dziuban, Kraków 2013.
Google Scholar
Badura G., O obiektywności poznania socjologicznego raz jeszcze, Kraków 2015.
Google Scholar
Bojarska K., Teoria traumy jako siła lektury (rozm. z C. Caruth), „Teksty Drugie” 2010, nr 6.
Google Scholar
Caruth C., Doświadczenie niczyje: trauma i możliwości historii (Freud, Mojżesz i monoteizm, przeł. K. Bojarska, „Teksty Drugie” 2010, nr 6.
Google Scholar
Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012, https://doi.org/10.31338/uw.9788323520023.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323520023
Google Scholar
Doświadczenie, red. T. Buksiński, Poznań 2001.
Google Scholar
Glaser B.G., Strauss A.L., Time for Dying, Chicago 1968, https://doi.org/10.1097/00000446196812000-00048.
Google Scholar
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, przeł. M. Król, Warszawa 1969, https://doi.org/10.31338/uw.9788323533627
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323533627
Google Scholar
Hastrup K., Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, przeł. E. Klekot, Kraków 2008.
Google Scholar
Hirsch M., Family Frames: Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge 1999.
Google Scholar
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Google Scholar
Koselleck R., Semantyka historyczna, przeł. W. Kunicki, Poznań 2001.
Google Scholar
Kuchta A., Zawłaszczone narracje. Obrazy postpamięci w zbiorze „Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne” Mikołaja Grynberga, „Konteksty Kultury” 2015, t. 12, nr 2, https://doi.org/10.4467/23531991KK.15.016.3712.
Google Scholar
Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości, red. E. Hałas, Kraków 2012.
Google Scholar
LaCapra D., Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł. K. Bojarska, Kraków 2009.
Google Scholar
Maksimowska A., Kryzys reprezentacji. O niemożliwym przedstawieniu rzeczywistości i urzeczywistnionych przedstawieniach, [w:] Antropolog wobec współczesności, red. A. Malewska-Szałygin, M. Radkowska-Walkowicz, Warszawa 2010.
Google Scholar
Memory. Histories, Theories, Debates, red. S. Radstone, B. Schwarz, New York 2010, https://doi.org/10.26530/oapen_626982.
DOI: https://doi.org/10.26530/OAPEN_626982
Google Scholar
Nora P., Les lieux de mémoire, Paris 1984-1992.
Google Scholar
Nycz R., Jak opisać doświadczenie, którego nie ma?, „Teksty Drugie” 2004, nr 5.
Google Scholar
Ricoeur P., Drogi rozpoznania, przeł. J. Margański, Kraków 2004.
Google Scholar
Ricoeur P., O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, Warszawa 2003.
Google Scholar
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2007.
Google Scholar
Riemann G., Schütze F., „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, przeł. Z. Bokszański, A. Piotrowski, „Kultura i Społeczeństwo” 1992, t. 36, nr 2.
Google Scholar
Rokuszewska-Pawełek A., Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna, Łódź 2002.
Google Scholar
Rokuszewska-Pawełek A., Druga wojna światowa – pamięć i tożsamość, „Kultura i Społeczeństwo” 2001, nr 3-4.
Google Scholar
Rosner K., Narracja, tożsamość i czas, Kraków 2003.
Google Scholar
Schütze F., Prozessstrukturen des Lebensablaufs, [w:] Biographie in handlungswissenschaftlicher Perspektive, red. J. Matthes, A. Pfeifenberger, M. Stosberg, Nürnberg 1981.
Google Scholar
Schütze F., Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, przeł. M. Czyżewski, „Studia Socjologiczne” 1997, nr 1.
Google Scholar
Strauss A.L, Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości, przeł. A. Hałas, Kraków 2013.
Google Scholar
Strauss A.L., Glaser B.G., Anguish: The Case Study of a Dying Trajectory, Mill Valley 1970.
Google Scholar
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. M. Gruszczyński i in., Warszawa 2001.
Google Scholar
Turner V., Bruner E.M., Antropologia doświadczenia, przeł. E. Klekot, A. Szurek, Kraków 2011.
Google Scholar
Ubertowska A., Praktykowanie postpamięci. Marianne Hirsch i fotograficzne widma z Czernowitz, „Teksty Drugie” 2013, nr 4.
Google Scholar
Ubertowska A., Świadectwo, trauma, głos. Literackie reprezentacje Holokaustu, Kraków 2007.
Google Scholar
Wolska D., Odzyskać doświadczenie. Sporny temat humanistyki współczesnej, Kraków 2012.
Google Scholar
Zagłada. Współczesne problemy rozumienia i przedstawiania, red. P. Czapliński, E. Domańska, Poznań 2009.
Google Scholar
Zakrzewska-Manterys E., Down i zespół wątpliwości. Studium z socjologii cierpienia, Warszawa 1995.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
