Rola języka w uwalnianiu się z dziedzicznych traum
Negocjowanie pozycji społecznej śląskiej mniejszości etnicznej w serbskim Banacie
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.14Keywords:
social memory, post-memory, identity, ethnic minorityAbstract
The Role of Language in Releasing from Inherited Traumas. Negotiations of the Social Position of the Silesian Minority in Serbian Banat
The aim of the paper is to show the dependence between language, collective memory (also post-memory) and sense of identity. This issue is analysed using the example of an ethnic minority living in the village of Ostojićevo (Banat, Serbia) called ‘Toutowie.’ Their ancestors came in the 19th century from Wisła (Silesian Cieszyn, Poland); they left their homes because of great hunger and were looking for jobs in Banat. Narratives about the past contain traumatic experiences of the past generations transmitted in the Silesian dialect and constituting communicative memory. At the same time, a new Polish national identity is being constructed, supported by institutions and authorities; it carries a new image of the world and creates a new cultural memory. This new identity – shaped on the basis of national categories – leads to changes of its self-identification and gives the opportunity to raise its social position in the multi-ethnic Banat community.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Assmann A., Między historią a pamięcią. Antologia, red. i posłowie M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2013.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514497
Google Scholar
Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2016.
Google Scholar
Barth F., Grupy i granice etniczne: społeczna organizacja różnic kulturowych, przeł. M. Głowacka-Grajper, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny, E. Nowicka, Warszawa 2006.
Google Scholar
Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2007.
Google Scholar
Chlebda W., Pamięć ujęzykowiona, [w:] Tradycja dla współczesności, t. 6: Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej, red. J. Adamowski, M. Wójcicka, Lublin 2012.
Google Scholar
Drljača D., Od odrębności etnicznej ku tożsamości narodowej (polskiej): Wiślanie w Ostojićevie (Banat, Serbia), [w:] Polacy poza granicami kraju u progu XXI wieku. Różne oblicza polskiej tożsamości, red. M. Michalska, Wrocław 2011.
Google Scholar
Eriksen T.H., Etniczność i nacjonalizm. Ujęcie antropologiczne, przeł. B. Gutowska-Nowak, Kraków 2013.
Google Scholar
Golka M., Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa 2009.
Google Scholar
Grzegorczykowa R, Pojęcie językowego obrazu świata, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.
Google Scholar
Hajduk-Nijakowska J., Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych, Opole 2016.
Google Scholar
Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative, and Postmemory, Cambridge 1997.
Google Scholar
Kajfosz J., Wiślanie w Ostojićevie a historia autoidentyfikacji na Śląsku Cieszyńskim, „Literatura Ludowa” 2012, nr 6.
Google Scholar
Malewska-Szałygin A., Zarys tradycji stosowania pojęcia „wiedza potoczna”, „Etnografia Polska” 1995, t. 39, z. 1-2.
Google Scholar
Marcol K., Wielojęzyczność i dynamika tożsamości wiślan w Wojwodinie (Serbia), [w:] Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. 2: Tożsamość wobec wielojęzyczności, red. E. Golachowska, A. Zielińska, Warszawa 2012.
Google Scholar
Marcol K., Konteksty życia „na pograniczu”. Wpływ relacji interetnicznych na język i kulturę Wiślan w Ostojićevie, „Literatura Ludowa” 2012, nr 6.
Google Scholar
Marcol K., Kształtowanie wyznaczników etniczności i redefinicja tożsamości w grupie etnicznej Wiślan z Ostojićeva (Banat, Serbia), „Łódzkie Studia Etnograficzne” 2017, t. 56: Na Bałkanach / O Bałkanach, https://doi.org/10.12775/LSE.2017.56.09.
DOI: https://doi.org/10.12775/LSE.2017.56.09
Google Scholar
Niedźwiedzki D., Migracje i tożsamość. Od teorii do analizy przypadku, Kraków 2010.
Google Scholar
Schuetz A., The Stranger: An Essay in Social Psychology, „American Journal of Sociology” 1944, vol. 49, nr 6, https://doi.org/10.1086/219472.
DOI: https://doi.org/10.1086/219472
Google Scholar
Spyra J., Wisła. Dzieje beskidzkiej wsi do 1918 roku, Wisła 2007, Monografia Wisły, t. 2.
Google Scholar
Spyra J., Historiografia a tożsamość regionalna w czasach nowożytnych na przykładzie Śląska Cieszyńskiego w okresie od XVI do początku XX wieku, Częstochowa 2015.
Google Scholar
Szczypka D., Emigracja wiślan i ich dzieje w Tisza Szent Miklós (Ostojićevo) do 1918 roku, [w:] Wiślanie we wsi Ostojićevo (Banat, Serbia). Historia – język – kultura, red. R. Czyż, D. Szczypka, Wisła 2010.
Google Scholar
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. M. Gruszczyński i in., Warszawa 2001.
Google Scholar
Traba R., Pamięć kulturowa – pamięć komunikatywna. Teoria i praktyka badawcza Jana Assmanna.
Google Scholar
Wstęp do wydania polskiego, [w:] J. Assmann, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przekł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2016.
Google Scholar
Wójcicka M., Język pamięci zbiorowej (w kontekście kultury oralności, piśmienności i elektralności). Prolegomena, [w:] Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, red. W. Czachur, Warszawa 2018.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.68-93
Google Scholar
Zatora A., Saga rodzinna – próba uporządkowania i konceptualizacji gatunku, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2017, t. 60, nr 2, https://doi.org/10.26485/ZRL/2017/60.2/2.
DOI: https://doi.org/10.26485/ZRL/2017/60.2/2
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.