Polski spór o in vitro
Próba charakterystyki dyskursu publicznego
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.14.2017.46.10Keywords:
in vitro, public discourse, sociological discourse analysisAbstract
The Polish dispute over in vitro. The character of public debate
The aim of the article is to present the polish discourse on in vitro fertilization (IVF) and law regulation related to this issue. This article investigates the discursive strategies presented in the political discourse as well as in the part of public discourse, where the positions of proponents and opponents of the IVF are articulated. The publication presents the arguments of the Catholic clergy as well as activists and journalists associated with the Church (mainly presented in the press and on the Internet). In addition, the article shows the views of those who are strongly engaged in the promotion of the in vitro fertilization in Poland (their arguments are mostly presented in the press, media as well as on the Internet websites that were established especially for this reason). The article analyses the question of the identity of those who are IVF children and who recently are also taking part in the public debate related to this issue. The method, that has been chosen for the investigation, is the sociological discourse analysis, which enables to understand the social world (and political as well) from within while focusing on sense and reference of communication acts. Consequently, it can be applied to studying N. Luhmann’s system theory that assumes the investigation of the social system from within its own functioning.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Borowik I., Religia jako element tożsamości w warunkach transformacji w Europie Środkowo‑Wschodniej, [w:] Państwo – społeczeństwo – religia we współczesnej Europie, red. M. Mróz, T. Dębowski, Toruń 2009.
Google Scholar
Bratkowska M., Wilgocki M., Coś w nich pękło. Dzieci z in vitro wychodzą z szafy, „Gazeta Wyborcza” 2015, 18 VII, [online] http://wyborcza.pl/magazyn/1,146875,18384282,cos‑w‑nich‑peklo‑dzieci‑z‑in‑vitro‑wychodza‑z‑szafy.html.
Google Scholar
Burgoński P., Kościół wobec pluralizmu sfery publicznej, „Chrześcijaństwo – Świat – Polityka” 2014, nr 1/2 (15/16).
Google Scholar
Butkiewicz‑Brożek J., Obłęd Edwardsa, „Gość Niedzielny” 2015, 2 VII, [online] http://gosc.pl/doc/2569238.Obled‑Edwardsa.
Google Scholar
Chiouliaraki L., Discourse Analysis, [w:] The SAGE Handbook of Cultural Analysis, eds. T. Bennett, J. Frow, Los Angeles 2008.
Google Scholar
Chore dzieci z probówki, 24 III 2009, [online] http://www.fronda.pl/a/chore‑dzieci‑z‑probowki,1288.html.
Google Scholar
Czyżewski M., Dunin K., Piotrowski A. (red.), Cudze problemy. O ważności tego, co nieważne, Warszawa 1991.
Google Scholar
Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Kraków 1997.
Google Scholar
Dzięga A., Kazanie podczas mszy na XXIV Pielgrzymce Rodziny Radia Maryja na Jasną Górę 12 VII 2015, [online] http://www.radiomaryja.pl/kosciol/ks‑abp‑a‑dziega‑narod‑polski‑stac‑na‑to‑by‑powiedziec‑nie.
Google Scholar
Dziuban A., System religijny w dobie globalizacji. Inkluzja i fundamentalizm z perspektywy teorii systemowej Niklasa Luhmanna, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2008, Vol. 22.
DOI: https://doi.org/10.14746/pst.2008.22.20
Google Scholar
Głos Prezydium Konferencji Episkopatu Polski w kontekście przygotowywanej ustawy o leczeniu niepłodności, 4 III 2015, [online] http://episkopat.pl/struktura_kep/prezydium_kep/6504.1,Glos_Prezydium_Konferencji_Episkopatu_Polski_w_kontekscie_przygotowywanej_ustawy_o_leczeniu_nieplodnosci.html.
Google Scholar
Grekokatolicy i prawosławni o in vitro, [online] http://www.grekokatolicy.pl/aktualnosci/grekokatolicy‑i‑prawoslawni‑wobec‑in‑vitro.html.
Google Scholar
Habermas J., Religion in the Public Sphere, „European Journal of Philosophy” 2006, Vol. 14, nr 1.
DOI: https://doi.org/10.1111/j.1468-0378.2006.00241.x
Google Scholar
Habermas J., Wierzyć i wiedzieć, przeł. M. Łukasiewicz, „Znak” 2002, nr 568 (9).
Google Scholar
Hamida F.B., Moralność muzułmańska wobec medycyny i biotechnologii, [w:] Medycyna a prawa człowieka. Normy i zasady prawa międzynarodowego, etyki oraz moralności katolickiej, protestanckiej, żydowskiej muzułmańskiej i buddyjskiej, przeł. I. Kaczyńska, Warszawa 1996.
Google Scholar
Hlebowicz J., Ideologiczne tsunami. Rozmowa z ks. D. Oko, „Gość Niedzielny” 2015, 26 IV.
Google Scholar
In vitro znów w Sejmie. „To jest spór światopoglądowy”, [online] http://www.polskieradio.pl/7/473/Artykul/1416858,In‑vitro‑znow‑w‑Sejmie‑To‑jest‑spor‑swiatopogladowy.
Google Scholar
Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. Odpowiedzi na niektóre aktualne zagadnienia, 12 II 1987, [online] http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_19870222_respect‑for‑human‑life_pl.html.
Google Scholar
Kołodziej M., Apel do mediów, 10 VII 2015, [online] http://www.nasz‑bocian.pl/node/52333.
Google Scholar
Korolczuk E., Niepłodność, tożsamość, obywatelstwo. Analiza społecznej mobilizacji wokół dostępu do in vitro w Polsce, [w:] Etnografie biomedycyny, red. M. Radkowska‑Walkowicz, H. Wierciński, Warszawa 2014.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515890.pp.67-90
Google Scholar
Kozub‑Karkut M., Głuszek‑Szafraniec D., Miejsce krzyża w przestrzeni publicznej – analiza wybranych debat, „Studia Religiologica” 2016, z. 1, [online] http://www.ejournals.eu/Studia‑Religiologica/Tom‑49‑2016/Numer‑49‑1‑2016/art/7281, https://doi.org/10.4467/20844077SR.16.004.4904.
Google Scholar
Ksiądz tłumaczy się ze słów o bruzdach na twarzach dzieci z in vitro, [online] http://www.tvn24.pl/wiadomosci‑z‑kraju,3/ksiadz‑tlumaczy‑sie‑ze‑slow‑o‑bruzdach‑na‑twarzach‑dzieci‑z‑in‑vitro,308217.html.
Google Scholar
Longchamps de Bérier F., In vitro niczego nie załatwia, rozmowa z T. Krzyżakiem, „Uważam Rze” 2014, 28 II.
Google Scholar
Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, przeł. M. Kaczmarczyk, Kraków 2007, Współczesne Teorie Socjologiczne, 1.
Google Scholar
Łoziński B., Argument przeciwko in vitro, „Gość Niedzielny” 2015, 22 II.
Google Scholar
Mój ojciec nazywa się Dawca, czyli co trapi dzieci z próbówki?, 14 VI 2010, [online] http://www.fronda.pl/a/moj‑ojciec‑nazywa‑sie‑dawca‑czyli‑co‑trapi‑dzieci‑z‑probowki,6939.html.
Google Scholar
Pawliszak P., Rancew‑Sikora D., Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskursu, „Studia Socjologiczne” 2012, Vol. 1, nr 204.
Google Scholar
Pieronek T., Pierwowzorem in vitro jest Frankeinstein, w rozmowie z W. Harpulą, 15 I 2009, [online] http://wiadomosci.onet.pl/pierwowzorem‑in‑vitro‑jest‑frankenstein/x4d6q.
Google Scholar
Radkowska‑Walkowicz M., Doświadczenie in vitro. Niepłodność i nowe technologie reprodukcyjne w perspektywie antropologicznej, Warszawa 2013.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323513032
Google Scholar
Radkowska‑Walkowicz M., Frozen children and despairing embryos in the new post‑communist state. Debate on IVF in the context of Poland’s transition, „European Journal of Women’s Studies” 2014, Vol. 21, nr 4, [online] https://doi.org/10.1177/1350506814542881.
DOI: https://doi.org/10.1177/1350506814542881
Google Scholar
Reisigl M., Analiza retoryki politycznej, [w:] Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, red. nauk. R. Wodak, M. Krzyżanowski, przeł. D. Przepiórkowska, Warszawa 2011, Biblioteka Dyskursu Publicznego.
Google Scholar
Sadurska M., wypowiedź dla Programu Pierwszego Polskiego Radia.
Google Scholar
Salij J., O zapłodnieniu in vitro porozmawiajmy spokojnie, 12 V 2008, [online] http://www.stronaoinvitro.pl/salij‑in‑vitro.
Google Scholar
Sejm uchwalił ustawę o in vitro. Premier Ewa Kopacz: „Dotrzymałam słowa”, [online] https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/sejm‑uchwalil‑ustawe‑o‑in‑vitro‑premier‑ewa‑kopacz‑dotrzymalam‑slowa.html.
Google Scholar
Skąpska G., Niklas Luhmann i teoria systemów społecznych. Wstęp do wydania polskiego, [w:] Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, przeł. M. Kaczmarczyk, Kraków 2012, Współczesne Teorie Socjologiczne, 1.
Google Scholar
Skąpska G., Wstęp, [w:] N. Luhmann, Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, przeł. G. Skąpska, Warszawa 1994.
Google Scholar
Skrzypulec B., Dyskurs na temat legalnych substancji psychoaktywnych w perspektywie teorii systemowej Niklasa Luhmanna, „Studia Socjologiczne” 2004, Vol. 1, nr 204.
Google Scholar
Staszewski W., Czy Bóg lubi seks? Wywiad z prof. Andrzejem Jaczewskim, „Newsweek” 2015, 27 VII.
Google Scholar
Stenogram Sejmowy, 90. Posiedzenie Sejmu, 9 IV 2015.
Google Scholar
Stępień M., Dlaczego nienawidzę dzieci z probówki, 2 VII 2012, [online] http://www.fronda.pl/blogi/gloria‑tibi‑domine/dlaczego‑nienawidze‑dzieci‑z‑probowki,28590.html.
Google Scholar
Synod o dopuszczalności in vitro, 19 IV 2009, [online] http://old.luteranie.pl/pl/?D=2676.
Google Scholar
Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2006.
Google Scholar
Terlikowska M., „Ludzie tworzyli dzieci jak lalki”, czyli ciemna strona in vitro, 22 III 2015, [online] http://www.fronda.pl/a/terlikowska‑ludzie‑tworzyli‑dzieci‑jak‑lalki‑czyli‑ciemna‑strona‑in_vitro,48956.html?part=2.
Google Scholar
Terlikowski T., Wstrząsające świadectwo dziecka z in vitro: Chciałabym się nie narodzić, 1 VII 2014, [online] http://www.fronda.pl/a/wstrzasajace‑swiadectwo‑dziecka‑z‑in‑vitro‑chcialabym‑sie‑nie‑narodzic,39049.html.
Google Scholar
Van Dijk T.A., Badania nad dyskursem, [w:] Dyskurs jako struktura i proces, red. T.A. van Dijk, przeł. G. Grochowski, Warszawa 2001.
Google Scholar
Wodak R., Wstęp: Badania nad dyskursem – ważne pojęcia i terminy, [w:] Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych, red. nauk. R. Wodak, M. Krzyżanowski, przeł. D. Przepiórkowska, Warszawa 2011, Biblioteka Dyskursu Publicznego.
Google Scholar
Zawała M., Agnieszka Ziółkowska to najstarsze w Polsce dziecko poczęte metodą in vitro, [online] http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/793914,agnieszka‑ziolkowska‑to‑najstarsze‑w‑polsce‑dziecko‑poczete‑metoda‑in‑vitro,id,t.html.
Google Scholar
Zelnik: rodzą się z tego in vitro dzieci koszmarnie chore, połamane. Ekspert: gruba przesada, [online] http://www.tvn24.pl/wiadomosci‑z‑kraju,3/jerzy‑zelnik‑i‑maciej‑malenczuk‑w‑tak‑jest‑spor‑o‑in‑vitro,546318.html.
Google Scholar
Ziółkowska A., My, dzieci Frankensteina. Żyjemy, pracujemy, kochamy oraz GŁOSUJEMY. Nie zapomnimy Wam tej dyskusji [list o in vitro], „Gazeta Wyborcza” 2015, 9 VII, [online] http://wyborcza.pl/1,95892,18331376,my‑dzieci‑frankensteina‑zyjemy‑pracujemy‑kochamy‑oraz‑glosujemy.html.
Google Scholar
Ziółkowska A., Niepokalanie poczęta. Agnieszka, najstarsze w Polsce dziecko z in vitro, „Gazeta Wyborcza” 2012, 30 VI, [online] http://wyborcza.pl/energiakobiet/1,118219,12200284,Niepokalanie_poczeta__Agnieszka__najstarsze_w_Polsce.html.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Funding data
-
Narodowe Centrum Nauki
Grant numbers UMO -2013/09/B/HS6/03076
