Królestwo Niderlandów – trudne „przepraszam” za przeszłość kolonialną
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.87.03Keywords:
slavery, colonies, abolition, Netherlands Antilles, Suriname, Kingdom of the NetherlandsAbstract
THE KINGDOM OF THE NETHERLANDS – DIFFICULT “I AM SORRY” FOR THE COLONIALPAST
On 19 December 2022, Mark Rutte, as the first Prime Minister of the Kingdom of the Netherlands, officially apologized for the harm suffered by the descendants of slaves brought to work in colonies in the Caribbean, Suriname, Asia and the European Netherlands. The Prime Minister announced state celebrations on the occasion of the 150th anniversary of the abolition of slavery in the Kingdom’s colonies on 1 July 2023. The slave trade brought great profits. After World War II, only Suriname and the Netherlands Antilles remained within the colonial empire of the Netherlands (New Dutch Guinea was a dependent territory until 1962). As a result of the political reforms of 2010, the Netherlands Antilles were dissolved. Currently, the Kingdom of the Netherlands consist of four autonomous countries and special (overseas) municipalities that are part of the European Netherlands. The decision to apologize for the Kingdom’s colonial past will not end deep-seated disputes. In 2021, a report was issued stating that slavery was a crime against the population and calling for the creation of a Kingdom fund for the families of people affected by slavery. Its adoption will have far-reaching effects on Dutch society.
Downloads
References
|1863 of 1873? Wanneer werd de slavernij nou (echt) afgeschaft?, NOS, 3 VII 2020, [online]https://nos.nl/collectie/13918/artikel/2339475-1863-of-1873-wanneer-werd-de-slavernijnou-echt-afgeschaft.
Advies: Nederland moet excuses maken voor slavernij en herstel regelen, „De Volkskrant” 2021, 1 VII, [online] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/advies-nederlandmoet-excuses-maken-voor-slavernij-en-herstel-regelen~b2654278/.
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, przeł. S. Amsterdamski, Kraków–Warszawa 1997.
Balicki J., Bogucka M., Historia Holandii, Wrocław 1989.
Belgia przeprasza Kongo za przemoc w czasach kolonializmu, „Rzeczpospolita” 2020, 30 VI, [online] https://www.rp.pl/historia/art8891111-belgia-przeprasza-kongo-za-przemoc-w-czasach-kolonializmu.
Blussé L., de Moor J., Nederlanders over zee, Franeker 1983.
Bossenbroek M., Heen en terug oraz Familie uit Indië, [w:] M. Bossenbroek, De Meelstreep. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog, Amsterdam 2001.
Boxer Ch.R., The Dutch in Brazil, 1724-1654, Oxford 1957.
Boxer Ch.R., The Dutch Seaborn Empire 1600-1800, London 1973.
Czerep J., Pojednanie Francji i Rwandy 27 lat po ludobójstwie, „Biuletyn PISM” 2021, nr 106, [online] https://www.pism.pl/publikacje/Pojednanie_Francji_i_Rwandy_27_lat_po_ludobojstwie.
Davies N., Europa. Rozprawa historyka z historią, przeł. E. Tabakowska, Kraków 2010.
Davies N., Na krańce świata. Podróż historyka przez historię, przeł. E. Tabakowska, Kraków 2017.
De speech van Mark Rutte, met toelichtingen, NRC, 19 XII 2022, [online] https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/19/de-speech-van-mark-rutte-met-toelichtingen-a4151971.
Gawrycki M.F., Historia Małych Antyli, Warszawa 2019.
German President Frank-Walter Steinmeier Has Indefinitely Postponed a Visit to Mame a Personal Apology in the Parliament in Windhoek, „Africa Confidential” 2022, 18 I, [online] https://www.africa-confidential.com/profile/id/4640/Frank-Walter_Steinmeier.
Global Estimates of Modern Slavery, Walk Free, [online] https://www.walkfree.org/reports/global-estimates-of-modern-slavery-2022.
Gomes P.D., Afschaffing van de slavernij? In Suriname ging het nog tien jaar voort, „De Correspondent” 2017, 30 X, [online] https://decorrespondent.nl/7530/afschaffing-van-de-slavernij-in-suriname-ging-hetnog-tien-jaar-voort/2939316396390-e0e5cdf0.
Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2004.
Graves R., Patai R., Mity hebrajskie. Księga Rodzaju, przeł. R. Gromadzka, Warszawa 2003.
Grotius H., Trzy księgi o prawie wojny i pokoju, w których znajdują wyjaśnienie prawo natury i prawo narodów, a także zasady prawa publicznego, przeł. i oprac. R. Bierzanek, Warszawa 1957, t. 1.
Heijer H. den, De geschiedenis van de WIC, Zutphen 2002.
Indonesian War of Independence (in Numbers), NIOD (Institute for War, Holocaust and Genocide Studies), [online] https://www.niod.nl/en/frequently-asked-questions/indonesianwar-independence-numbers.
Israel J.I., The Dutch Republic and the Hispanic World, 1606-1661, Oxford 1982.
Jankowski Ł., Kolonie francuskie latach 1940-45, „Dialogi Polityczne” 2008, nr 7, https://doi.org/10.12775/DP.2007.021. DOI: https://doi.org/10.12775/DP.2007.021
Jendroszczyk P., Niemcy płacą za ludobójstwo w Namibii. „To nie reparacje”, „Rzeczpospolita” 2021, 3 VI, [online] https://www.rp.pl/kraj/art102821-niemcy-placa-za-ludobojstwo-w-namibii-to-nie-reparacje.
Kabinet onderzoekt wet over slavernijverleden, NOS, 30 VI 2020, [online] https://nos.nl/artikel/2339037-kabinet-onderzoekt-wet-over-slavernijverleden.
Kikkert J.G., De wereld volgens Luns, Utrecht 1992.
Knight F.W., The Caribbean. The Genesis of a Fragmented Nationalism, New York 1990.
Kom A. de, Ketenen van het verleden. Het Rapport van Bevindingen van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden, Amsterdam 2021, [online] https://open.overheid.nl/repository/ronl-27c6068b-1705-49b1-b125-643b8905fd13/1/pdf/Ketenen%20van%20het%20verleden%20_met%20bijlagen_-web-26%20juli.pdf.
Kom A. de, Ketenen van het verleden (met bijlagen), Amsterdam 2021, [online] https://open.overheid.nl/repository/ronl-27c6068b-1705-49b1-b125-643b8905fd13/1/pdf/Ketenenvanhetverleden _met bijlagen_-web-26juli.pdf.
Kroonprins: „Ik ben gek op Afrika”, NRC, 18 IV 2002; Summiere veroordeling slavernij door kroonprins, Zeeburg Nieuws, 15 IV 2002, [online] https://web.archive.org/web/20091215031450/http://www.zeeburgnieuws.nl/integratie/slavernij.html.
Laskowska N., Indonezja, Warszawa 2012.
Leśniewski M., Mocarstwa kolonialne w Afryce, „Polityka” 2020, 3 XI, [online] https://www.polityka.pl/pomocnikhistoryczny/1976882,1,mocarstwa-kolonialne-w-afryce.read.
Łepkowski T., Archipelagu dzieje niełatwe. Obrazy z przeszłości Antyli. XV-XX w., Warszawa 1964.
Macron jedzie do Algierii. Chce rozmawiać o dostawach gazu, oprac. A. Mężyński, Dziennik.pl, 25 VIII 2022, [online] https://gospodarka.dziennik.pl/news/artykuly/8524254,emmanuel-macron-gaz-algieria.html.
Non Self-Governing Territories, United Nations, [online] https://www.un.org/dppa/decolonization/en/nsgt.
Oostindie G., Klinkers I., Decolonising the Caribbean. Dutch Policies in a Comparative Perspective, Amsterdam–Chicago 2004, https://doi.org/10.5117/9789053566541. DOI: https://doi.org/10.5117/9789053566541
Orłowski T., Protokół dyplomatyczny. Ceremoniał & etykieta, Warszawa 2010.
The Oxford Encyclopedia of American Business, Labor, and Economic History, red. M. Dubofsky, New York 2013.
Papież Jan Paweł: przebaczcie winy Kościoła, 13 III 2000, [online] http://www.dialog.org/dialog_pl/kosciol-przebaczenie.htm.
Rudawski B., Ludobójstwo w Namibii. Niemiecki rozrachunek z kolonialną przeszłością, „Biuletyn Instytutu Zachodniego” 2017, nr 291.
Rudnicki J., Zawłaszczenie jako sposób nabycia terytorium państwowego. Ewolucja doktryny i praktyki, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014, t. 24, nr 4.
Rumoerige onthulling Nationaal Monument Slavernijverleden, Zeeburg Nieuws, 2 VII 2002, [online] https://web.archive.org/web/20091215031450/http://www.zeeburgnieuws.nl/integratie/slavernij.html.
Sadelhoff L. von, Premier Rutte kijkt nu anders naar Zwarte Piet: „Rijkelijk laat, maar welmooi”, RTL Nieuws, 5 VI 2020, [online] https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5144291/rutte-zwarte-piet-discussie-debat-zwarte-nederlanders.
Salij J., Stosunek Kościoła do niewolnictwa, Opoka, 27 I 2006, [online] https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TD/praca_nad_wiara/stosunek_do_niewolnictwa.html.
Sint Nicolaas E. [i in.], Tien verhalen, miljoenen levens. Slavernij. Het verhaal van João, Wally, Oopjen, Paulus, Van Bengalen, Surapati, Sapali, Tula, Dirk, Lohkay, Amsterdam 2021.
Słuczański E., Polityka zagraniczna Indonezji na przełomie lat 60-tych i 70-tych, Warszawa 1974.
Sobczyński M., Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006.
Staatsregeling van de Nederlandse Antillen, worldstatemen.org, [online] https://www.worldstatesmen.org/nethantilles_const1954.pdf.
Stasiński M., Prezydent Meksyku chce zrobić „przerwę” w stosunkach z Hiszpanią, Wyborcza.pl, 10 II 2022, [online] https://wyborcza.pl/7,75399,28098876,prezydent-meksyku-chcezrobic-przerwe-w-stosunkach-z-hiszpania.html.
Steinwehr U., Dutch Zwarte Piet Reignites Blackface Debate, Deutsche Welle, 16 XI 2019, [online]
https://www.dw.com/en/dutch-zwarte-piet-reignites-blackface-debate/a-51232646.
Światowa Konferencja Przeciw Rasizmowi, Dyskryminacji Rasowej, Ksenofobii i Pochodnym Formom Nietolerancji w Durbanie (Republika Południowej Afryki), 31 VIII-7 IX 2001, [online] https://www.unic.un.org.pl/durban/deklaracja_program.php.
Vandeputte O., Niderlandzki. Język dwudziestu milionów Holendrów i Flamandów, przeł. i oprac. J. Koch, Rekkem 1995.
Wielenga F., Nederland in de twintigste eeuw, Amsterdam 2009.
W sto dni wymordowano 800 tysięcy ludzi, Macron uznał odpowiedzialność Francji. „Zabrakło słowa przepraszam”, TVN24, 27 V 2021, [online] https://tvn24.pl/swiat/emmanuel-macron-w-rwandzie-prezydent-uznal-odpowiedzialnosc-francji-za-ludobojstwo-tutsi-5105699.
Wesel B., Reparacje za zbrodnie kolonialne: pieniądze i milczenie, Deutsche Welle, 4 VI 2021, [online] https://www.dw.com/pl/reparacje-za-zbrodnie-kolonialne-pieni%C4%85dzei-milczenie/a-57771073.
Wesseling H.L., Indië verloren, rampspoed geboren en andere opstellen over de geschiedenis van de Europese expansie, Amsterdam 1995.
Wet afschaffing slavernij (1863), „Historiek” 2017, 12 XII, [online] https://www.jstor.org/stable/41848796?seq=1#metadata_info_tab_contents.
Wielenga F., Nederland in de twintigste eeuw, Amsterdam 2009.
Winter J.M. van, De openbare mening in Nederland over de afschaffing der slavernij, „De West-Indische Gids” 1952. DOI: https://doi.org/10.1163/22134360-90000111
Wolska A., Belgia: Król przeprasza Kongo za okres kolonialny. Nie wspomina Leopolda II, EURACTIV.pl, 1 VII 2020, [online] https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/belgia-krol-przeprasza-kongo-za-okres-kolonialny-filip-i-tintin-komiks/.
Wolska A., Niemcy uznały zbrodnie z czasów kolonialnego panowania w Namibii za ludobójstwo, EURACTIV.pl, 28 V 2021, [online] https://www.euractiv.pl/section/demokracja/news/niemcy-uznaly-kolonialne-panowanie-w-namibii-za-ludobojstwo.
Zins H., Historia Afryki Wschodniej, Wrocław 1986.
Zumthor P., Życie codzienne w Holandii w czasach Rembrandta, przeł. E. Bąkowska, Warszawa 1965.
Żelichowski R., Antyle Holenderskie. Słoneczna strona Królestwa Niderlandów, Warszawa 2022.
Żelichowski R., Flandria, Warszawa 2018.
Żelichowski R., Nowy ład na Antylach Holenderskich, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica” 2014, nr 17, https://doi.org/10.18778/1508-1117.17.11. DOI: https://doi.org/10.18778/1508-1117.17.11
Żelichowski R., Stosunki polsko-holenderskie w Europie pojałtańskiej, Warszawa 2014.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
