Liminalność krajobrazu kulturowego
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.58.03Keywords:
cultural landscape, multi‑sited ethnography, migrationAbstract
Liminality of the Cultural Landscape
According to Tim Ingold, cultural landscape is not „land” nor „space”, but is a dweller’s narration on the reality that surrounds him or her. This narration is in permanent process, it grows with the society that lives in a certain place, parts of it die with the people that pass away. Although it is subject to individual reception, some narrations are shared by many. Therefore it is both personal and social phenomenon. This narrative landscape is full of borders and spheres that are built on symbolic values of places and objects. In traditional societies it has been well visible – one could easily distinct the narration of the forest from the narration of the village. In the modern world the landscape has gone through a major transformation, nonetheless it kept crucial mechanisms of its construction. Contemporary multi‑sited landscapes or virtual landscapes also contain borders and spheres, are individual and shared by many. This article presents recent changes in the approach to the liminality of the cultural landscape, differences that were experienced when passing from traditional to modern society. This change is particularly visible when comparing generations: new global generation (generation Y, generation Z) has a different experience of the landscape than generation of their parents and grandparents – who had grown in a still local and territorially defined places. But new landscapes do have borders and spheres, however their shape may be slightly different.
Downloads
References
Assman J., Communicative and Cultural Memory, [w:] Cultural Memory Studies: An International and Interdisciplinary Handbook, red. A. Erll i A. Nünning, Berlin–New York 2008.
Banaszczyk T., Czas jako kategoria społeczna: wstępne rozważania socjologiczne o czasie, Wrocław 1981.
Baraniuk T., Prześmiewanie świata. O przebierańcach zapustnych na północno‑wschodnim Mazowszu, Warszawa 1999.
Bedyński W., Podkarpathian Shtetl, [w:] Integrating Minorities. Traditional Communities and Modernization, red. L. Peti i A. Barszczewska, Kluż 2011.
Benedyktynowicz D. i Z., Symbolika domu w tradycji ludowej, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 1990, nr 3.
Braudel F., Gramatyka cywilizacji, przeł. H. Igalson‑Tygielska, Warszawa 2006.
Braudel F., Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, przeł. M. Ochab i T. Mrówczyński, Gdańsk 1976.
Candea M., Arbitrary Locations: in Defence of the Bounded Field‑site, [w:] Multi‑sited Ethnography: Theory, Praxis and Locality in Contemporary Research, red. M.A. Falzon, London 2009, https://doi.org/10.1111/j.1467‑9655.2007.00419.x.
Chatwin B., The Songlines, London 1987.
Davies N., Europa między Wschodem a Zachodem, przeł. B. Pietrzyk, Kraków 2007.
Durkheim E., O podziale pracy społecznej, przeł. K. Wakar, Warszawa 2011.
Eliade M., Sacrum i profanum. O istocie religijności, przeł. R. Reszke, Kraków 1996.
Evans‑Wentz W.Y., The Fairy‑Faith in Celtic Countries, London 1911.
Frydryczak B., O zakotwiczeniu krajobrazu w kulturze, „Prace Kulturoznawcze” 2013, t. 15.
Gennep A. van, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii: o bramie i progu, o gościnności i adopcji, przeł. B. Biały, wstępem opatrzyła J. Tokarska‑Bakir, Warszawa 2006.
Horst C., Expanding Sites: the Question of Depth Explored, [w:] Multi‑sited Ethnography: Theory, Praxis and Locality in Contemporary Research, red. M.A. Falzon, London 2009.
Ingold T., The Temporality of the Landscape, „World Archeology” 1993, vol. 25, nr 2, https://doi.org/10.1080/00438243.1993.9980235. DOI: https://doi.org/10.1080/00438243.1993.9980235
Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, przeł. H. Szumańska‑Grassowa, Warszawa 1970.
Levitt P., The Transnational Villagers, Los Angeles 2001. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520926707
Marcus G.E., Ethnography in/of the World System. The Emergence of Multi‑Sited Ethnography, „Annual Review of Anthropology” 1995, nr 24, https://doi.org/10.1146/annurev.an.24.100195.000523. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.an.24.100195.000523
McLuhan M., The Gutenberg Galaxy: The Making of Typographic Man, Toronto 1962.
Meining D.W., The Interpretation of Ordinary Landscapes, New York 1979.
Moczulski L., Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Warszawa 2010.
Myga‑Piątek U., O wzajemnych relacjach przestrzeni i krajobrazu kulturowego: rozważania wstępne, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” 2014, nr 24.
Myga‑Piątek U., Pamięć krajobrazu – zapis dziejów w przestrzeni, „Studia Geohistorica” 2015, nr 3.
Otto R., Świętość. Elementy racjonalne i irracjonalne w pojęciu bóstwa, przeł. B. Kupis, Warszawa 1999.
Pietraszko S., Krajobraz i kultura, [w:] Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, red. S. Pietraszko, Wrocław 2012.
Saussure F. de, Kurs językoznawstwa ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, wstęp. W. Doroszewski, Warszawa 1961.
Sołżenicyn A., Archipelag GUŁag 1918‑1956, przeł. J. Pomianowski, Poznań 2008.
Szakolczai A., Permanent Liminality and Modernity, London 2016. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315600055
Szyjewski A., Mitologia australijska jako nośnik tożsamości, Kraków 2014.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Wojciech Bedyński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
