Demokracja bezpośrednia w Austrii – praktyka i perspektywy rozwoju

Justyna Miecznikowska-Jerzak

doi:10.12797/Politeja.20.2023.82.04

Authors

Justyna Miecznikowska-Jerzak University of Warsaw

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.82.04

Keywords:

Austria, direct democracy, referendum, non-binding (consultative) referendum, popular initiative

Abstract

DIRECT DEMOCRACY IN AUSTRIA – PRACTICE AND DEVELOPMENT PROSPECTS

First, the article traces the historical development of and legal regulations related to the instruments of direct democracy in the Second Republic. It details such forms of direct democracy as: the obligatory and optional referendum (Volksabstimmung), consultative referendum (Volksbefragung) and popular legislative initiative (Volksbegehren), as well as provides historical examples of their use. The latter part of the article elaborates on the positions of the main political parties in Austria and federal coalition plans for the years 2003-2020 against the backdrop of popularisation of forms of direct democracy. The research hypothesis adopted assumes that there is no agreement among the Austrian establishment as to whether direct democracy should become a permanent and significant supplement to representative democracy. The scarce interest in referendums and non-binding (consultative) referendums in Austria results from institutional and legal barriers, which make it difficult to initiate any forms of direct democracy, as well as from the huge influence of political parties that support representative democracy.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Justyna Miecznikowska-Jerzak, University of Warsaw

Doktor habilitowana nauk społecznych w dyscyplinie nauk o polityce i administracji, adiunkt na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, członek założyciel Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich oraz członek Towarzystwa Polsko- -Austriackiego. Do jej zainteresowań badawczych należy m.in. tematyka systemu politycznego Austrii, Niemiec i Szwajcarii, prawicowy populizm, europeizacja partii i systemów partyjnych oraz koordynacja polityk unijnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej.

References

Arbeitsprogramm der österreichischen Bundesregierung 2013-2018. Erfolgreich. Österreich, [online] https://www.politik-lernen.at/dl/OkopJKJKonmKNJqx4KJK/131216_Regierungs programm_Barrierefrei_pdf.

Grabowska S., Instytucja ogólnokrajowej inicjatywy ludowej w wybranych państwach europejskich, Rzeszów 2005.

Bundesgesetz vom 15. Dezember 1978 über das Verbot der Nutzung der Kernspaltung für die Energieversorgung in Österreich, [online] https://www.ris.bka.gv.at/Dokumente/BgblPdf/1978_676_0/1978_676_0.pdf.

Bundesverfassungsgesetz für ein atomfreies Österreich StF: BGBl. I Nr. 149/1999, [online] https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=1000805.

Chmaj M., Wolność tworzenia i działania partii politycznych. Studium porównawcze, Olsztyn 2006.

Entscheidung Verfassungsgerichtshof Österreich 103/99-12 vom 16. Juni 2000, [online] https://www.vfgh.gv.at/kompetenzen-und-verfahren/v-103-99.pdf.

Federalna Ustawa Konstytucyjna Republiki Austrii z dnia 1 października 1920 r. według tekstu jednolitego Federalnej Ustawy Konstytucyjnej z 1 stycznia 1930 r. (w wersji z 7 grudnia 1929 r.), [online] https://libr.sejm.gov.pl/tek01/txt/konst/austria2011.html.

Grundsatzprogramm der Österreichischen Volkspartei in der Fassung vom 12. Mai 2015, [online] https://www.dievolkspartei.at/Files/Grundsatzprogramm-0KoYDM.pdf.

Grundsatzprogramm der SPÖ beschlossen am 44. ordentlichen Bundesparteitag in Wels 2018, [online] https://www.spoe.at/wp-content/uploads/sites/739/2018/12/Parteiprogramm 2018.pdf.

Grundsprogramm der Grünen beschlossen beim 20. Bundeskongress der Grünen am 7. und 8. Juli 2001 in Linz, [online] https://gruene.at/organisation/partei/programm/.

https://www.bmi.gv.at/410/Ergebnisse_bisheriger_Volksabstimmungen.aspx.

https://www.oesterreich.gv.at/themen/leben_in_oesterreich/buergerbeteiligung___direkte_demokratie/Seite.320410.html.

Kużelewska E., Referendum konstytucyjne we Włoszech. Jak głosowanie ludowe wpływa na system polityczny państwa?, „Przegląd Europejski” 2017, nr 2. DOI: https://doi.org/10.31338/1641-2478pe.2.17.6

Miecznikowska J., Europejska polityka Austrii, „ETE Working Paper” 2017, t. 3, nr 2, [online] http://europejczycy.wnopiks.uni.opole.pl/wp-content/uploads/europejczycy_no-2_tom3-2.pdf.

Miecznikowska J., Rebranding austriackiej chadecji – analiza manifestów wyborczych Nowej Partii Ludowej, [w:] Postulaty polityczne i wyborcze partii politycznych, red. A. Kruk, Zielona Góra 2021.

Müller W.C., Regierungssystem, [w:] Politik in Österreich, Das Handbuch, red. H. Dachs i in., Wien 2006.

Müller W.C., Koalitionsabkommen in der österreichischen Politik, „Zeitschrift für Parlamentsfragen” 1994, Bd. 25, Nr. 3.

Musiał-Karg M., Referenda w państwach europejskich jako instytucja demokracji bezpośredniej, Toruń 2008.

Muszyński J., Leksykon marketingu politycznego, Wrocław 2001.

Mutig, Innovativ, Freiheitsliebend. Unsere Pläne für ein neues Österreich. Stand: 25. Juni 2016, NEOS, [online] https://www.neos.eu/_Resources/Persistent/93d3dcb15be30105faf6a 428d0f039aa1a85d6bc/NEOS-PLAENE-OESTERREICH-2016-Online-DS.pdf.

Parteiprogramm der Freiheitlichen Partei Österreichs beschlossen vom Bundesparteitag der Freiheitlichen Partei Österreichs am 18. Juni 2011 in Graz, [online] https://www.fpoe.at/themen/parteiprogramm/.

Pelinka A., Rosenberger S., Österreischische Politik. Grundlagen, Strukturen, Trends, Wien 2000.

Pelinka P., Österreichs Kanzler. Von Leopold Figl bis Wolfgang Schüssel, przedm. H. Portisch, Wien 2000.

Rachwał M., Demokracja bezpośrednia w procesie kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Warszawa 2010.

Regierungsprogramm der Österreichischen Bundesregierung für die XXII. Gesetzgebungsperiode (2003-2006), [online] https://www.bundesheer.at/facts/bh_2010/archiv/pdf/regierungsprogramm.pdf.

Regierungsprogramm 2020-2024. Aus Verantwortung für Österreich, [online] https://www.bundeskanzleramt.gv.at/bundeskanzleramt/die-bundesregierung/regierungsdokumente.html.

Regierungsprogramm für die XXIII. Gesetzgebungsperiode (2007-2013), [online] https://www.rklambda.at/archiv/dokumente/news_2007/News-de-regierungsprogramm_09012007.pdf.

Rejs P., Instrumenty demokracji bezpośredniej w Republice Austrii ze szczególnym uwzględnieniem referendum konsultacyjnego, [w:] Instytucje demokracji bezpośredniej w praktyce, red. O. Hałub, M. Jabłoński, M. Radajewski, Wrocław 2016.

Sarnecki P., System konstytucyjny Austrii, Warszawa 1999.

Szymański A., Austriackie partie polityczne wobec członkostwa Turcji w UE, „Studia Politica Germanica” 2014, t. 3, nr 1.

Wrzalik M., Instytucja referendum konsultacyjnego jako instrument demokracji bezpośredniej w Republice Austrii, „Studia Wyborcze” 2018, nr 25, https://doi.org/10.26485/SW/2018/25/9.

Volksabstimmungsgesetz 1972 – VAbstG StF: BGBl. Nr. 79/1973 (WV), [online] https://www.bmi.gv.at/410/files/Volksabstimmungsgesetz_1972_Kunsttext_2013.pdf.

Volksbefragungsgesetz 1989 – VBefrG StF: BGBl. Nr. 356/1989, [online] https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=10001008.

Volksbegehrengesetz 2018 – VoBeG, StF: BGBl. I Nr. 106/2016, [online] https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnormen&Gesetzesnummer=20009719.

Zieliński E., Referendum w Austrii, [w:] Referendum w państwach Europy, red. E. Zieliński, I. Bokszczanin, J. Zieliński, Warszawa 2003.

Zusammen. Für unser Österreich. Regierungsprogramm 2017-2022, [online] https://www.oeh.ac.at/sites/default/files/files/pages/regierungsprogramm_2017-2022.pdf.