Śmierć podmiotu?
O możliwościach eksplanacyjnych antyhumanizmu w naukach o polityce
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.21.2024.90.08Keywords:
anti-humanism, subject, human agency, non-human agencyAbstract
DEATH OF THE SUBJECT? THE EXPLANATORY POSSIBILITIES OF ANTI-HUMANISM IN POLITICAL SCIENCE
The role and position of the human individual in the world has almost always been the subject of scientific inquiry – from extremely deterministic to fully activist approaches. Regardless of the assumptions made, the human being has been the reference point for analysing all social phenomena. As a result of the dynamic changes in the contemporary world, perspectives that break with anthropocentrism have emerged, such as anti-humanism, which postulates a redefinition of the concepts of subject or agency. In the context of transcending the boundaries of humanity, analyses that go beyond the hitherto humanist framework make sense. They can be particularly helpful for political theory, giving it new exploratory possibilities.
Downloads
References
Ajdukiewicz K., Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania. Metafizyka, Warszawa 1983.
Althusser L., W odpowiedzi Johnowi Lewisowi, przeł. A. Staroń, Warszawa 1989.
Błesznowski B., Antyhumanistyczna teoria polityki w myśli Michela Foucaulta, Kraków 2016.
Bogusławski M.M., Posthumanizm jako ideologia i perspektywa badawcza, „Hybris” 2019, nr 46, https://doi.org/10.18778/1689-4286.46.02. DOI: https://doi.org/10.18778/1689-4286.46.02
Braidotti R., Cztery tezy na temat feminizmu po człowieku, przeł. A. Derra, „Avant” 2020, vol. XI, nr 3, https://doi.org/10.26913/avant.2020.03.03. DOI: https://doi.org/10.26913/avant.2020.03.03
Braidotti R., Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, przeł. A. Derra, Warszawa 2009.
Braidotti R., Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk, Warszawa 2014.
Chomsky N., Language and Mind, New York 1972
Czajowski A., Decydowanie w polityce, Wrocław 2013.
Foucault M., Archeologia wiedzy, przeł. A. Siemek, Warszawa 2002.
Foucault M., Historia seksualności, przeł. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Warszawa 2000.
Foucault M., Historia szaleństwa w dobie klasycyzmu, przeł. H. Kęszycka, Warszawa 1987.
Foucault M., Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, przeł. T. Komendant, Warszawa 2009.
Foucault M., Narodziny biopolityki, przeł. M. Heller, „Societas/Communitas” 2011, nr 1(11).
Foucault M., Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. T. Komendant, A. Tatarkiewicz, Gdańsk 2000.
Głażewski M., Kategoria wolności w teorii systemów autopojetycznych Niklasa Luhmanna, „Przegląd Pedagogiczny” 2016, nr 2, https://doi.org/10.34767/PP.2016.02.01.
Gulczyński M., Nauka o polityce. Podręcznik akademicki, Warszawa 2007.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, t. 2, Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego, przeł. A.M. Kaniowski, Warszawa 2002.
Haraway D., Manifest cyborgów: nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych, przeł. S. Królak, E. Majewska, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2003, nr 1(3).
Heidegger M., Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, przeł. K. Michalski i in., Warszawa 1977.
Kapusta A., Filozofia ekstremalna. Wokół myśli krytycznej Michela Foucaulta, Lublin 2002.
Karwat M., Człowiek polityczny. Próba interpretacji marksistowskiej, Warszawa 1989.
Karwat M., Podmiotowość polityczna. Humanistyczna interpretacja polityki w marksizmie, Warszawa 1980.
Kostro C., Funkcjonalna teoria moralności Niklasa Luhmanna, Kraków 2001.
Krupa A., Filozoficzna koncepcja człowieka na gruncie posthumanizmu, „Analiza i Egzystencja” 2021, nr 56, https://doi.org/10.18276/aie.2021.56-04. DOI: https://doi.org/10.18276/aie.2021.56-04
Latour B., Nigdy nie byliśmy nowocześni. Studium z antropologii symetrycznej, przeł. M. Gdula, Warszawa 2011.
Luhmann N., Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, przeł. M. Kaczmarczyk, Kraków 2007.
Melosik Z., Poststrukturalizm jako teoria życia społecznego (możliwości i kontrowersje), „Kultura Współczesna” 1997, nr 1(13).
Miś A., Humanizm – antyhumanizm – postmodernizm – dekonstrukcjonizm, „Sztuka i Filozofia” 1990, nr 2.
Nauka o polityce. Podręcznik akademicki, red. A. Bodnar, Warszawa 1988.
Styczyński J., Duch w maszynie. Czy transhumanizm będzie dostępny tylko dla bogaczy?, „Dziennik Gazeta Prawna”, 12 IX 2020, [online] https://serwisy.gazetaprawna.pl/nowe-technologie/artykuly/1490708,neuralink-transhumanizm-polaczenie-mozgu-z-komputerem.html.
Szahaj A., Co to jest postmodernizm, „Ethos” 1996, nr 33/34.
Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. M. Gruszczyński i in., Warszawa 2012.
Theorietechnik und Moral, red. N. Luhmann, S.H. Pfürtner, Frankfurt am Main 1978.
Warzyński S., Między podmiotem absolutnym a bytową nieokreślonością. O antyhumanistycznych źródłach współczesnej kultury, „Studia Philosophiae Christianae” 2020, nr 56, https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.1.05. DOI: https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.1.05
Warzyński S., Współczesne wyzwanie dla podmiotowości – w stronę człowieka nieokreślonego, „Studia Philosophiae Christianae” 2019, nr 55, https://doi.org/10.21697/spch.2019.55.4.03. DOI: https://doi.org/10.21697/spch.2019.55.4.03
White S.K., Sustaining Affirmation: The Strengths of Weak Ontology in Political Theory, Princeton 2000, https://doi.org/10.1515/9781400823918. DOI: https://doi.org/10.1515/9781400823918
Wieczorek-Orlikowska J., Podmiot polityki w świetle teorii systemowo-funkcjonalnej Niklasa Luhmanna, Bydgoszcz 2021.
Wokół holistycznej interpretacji polityki. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi zw. dr. hab. Mirosławowi Karwatowi, red. F. Pierzchalski, M. Tobiasz, J. Ziółkowski, Warszawa 2020.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
