The Beginnings of the Development of Ophthalmology in Slovakia Region Bratislava

Autor

  • Alena Furdova Dept. of Ophthalmology, Faculty of Medicine, Comenius University in Bratislava, Slovakia
  • Zoltan Olah Dept. of Ophthalmology, Faculty of Medicine, Comenius University in Bratislava, Slovakia

DOI:

https://doi.org/10.12797/AHiFM.86.2023.86.02

Słowa kluczowe:

okulistyka, Bratysława, region Słowacji

Abstrakt

POCZĄTKI ROZWOJU OKULISTYKI NA SŁOWACJI W REJONIE BRATYSŁAWY

Pierwszy szpital w Bratysławie powstał na terenie dzisiejszej Słowacji, ale prawdopodobnie także całych Węgier, już w 1307 r. Jednym z bardzo poważnych stanów chorobowych, grożących ślepotą, była zakaźna choroba oczu – jaglica. Według zachowanych źródeł historycznych duże rozprzestrzenienie się jaglicy na terenie Słowacji miało miejsce podczas wojen tureckich. Zasadniczym i niezwykle ważnym momentem dla okulistyki była budowa i otwarcie nowego Szpitala Krajińskiego („Państwowego”) w Bratysławie w latach 1857-1864 (jeszcze w granicach Austro-Węgier). Szpital Wojewódzki („Państwowy”) został zbudowany i wyposażony bardzo nowocześnie jak na ten okres. Fakt, że wśród jej pierwszych założycielskich oddziałów: wewnętrznego, skórno-płciowego, chirurgiczno-położniczego i psychiatrycznego, był także oddział okulistyczny, jest niezwykle ważny, gdyż uczyniło to Bratysławę jednym z pierwszych miast w Europie, które posiadało odrębny oddział szpitalny do leczenia chorób oczu. W latach 1882-1892 dr Kanka był dyrektorem Szpitala Krajińskiego, jako radny królewski w Bratysławie, pełnił również funkcję okulisty okręgowego i został odznaczony Żelazną Koroną III stopnia. Naukowo zajmował się problematyką akomodacji oka, operacją narzędzi i operacją oka, działaniem substancji trujących na oczy, ale także ogólnymi problemami służby zdrowia w Bratysławie i w niektórych powiatach Węgier. Doktor Kanka był jednym z lekarzy, którzy również bardzo aktywnie działali na polu wydawniczym. Szpital Regionalny w Bratysławie, który w momencie powstania był największym nie tylko na Górnych Węgrzech, ale na całych Węgrzech, stał się wraz z działalnością Towarzystwa Lekarskiego i Przyrodniczego w Bratysławie ośrodkiem intensywnego życia medyczno-zawodowego oraz naukowego. 

Bibliografia

Beniak M., Tichý M., Dejiny Lekárskej fakulty Univerzity Komenského v Bratislave, I. časť, Univerzita Komenského, Bratislava (Slovensko) 1992.

Bokesová-Uherová M., Dejiny zdravotníctva na Slovensku, Osveta, Martin (Československo) 1989.

Gerinec A., História oftalmológie, Vydavateľstvo KAPOS, Bratislava (Slovensko) 2009.

Junas J., Bokesová-Uherová M., Dejiny medicíny a zdravotníctva, Osveta, Martin (Slovensko) 1985.

Oláh Z., Tichý M., 130 rokov činnosti Očnej kliniky FN a LFUK v Bratislave. Časopis FN, Nemocnica č. 1, 1995.

Oláh Z., Furdová A., Falisová A. et al., Vybrané kapitoly z histórie oftalmológie na Slovensku, Vydavateľstvo SAMOSATO, Bratislava (Slovensko) 2021.

Antalová K., Karol Kanka. Človek a oftalmolog. (1817-1908). Čs. Oftal., 1966, 22, 246-247.

Oláh Z., Tichý M., Založenie očného oddel. Krajskej nemocnice r. 1864 ako predpoklad vzniku klinickej bázy výuky oftalmológie na LFUK v Bratislave. Prednesené na 3. čs-slov. sympóziu k dejinám medicíny, farmácie a veterinárnej medicíny so zahraničnou účasťou, v Benešove u Prahy, 2-27.06.1996.

Oláh Z., Tichý M., Činnosť prednostov Očnej kliniky LF Alžbetinskej Univerzity a Univerzity Komenského (od r. 1918 po súčasnosť), [in:] História medicíny, farmácie a veterinárnej medicíny v kontexte vývoja európskej vedy 20. storočia, eds. L. Pavlíková, M. Beniak et al., Juga, Bratislava (Slovensko) 2000, 113-116.

Oláh Z., Tichý M., Vývoj očného lekárstva a činnosť Očnej kliniky LF UK v Bratislave, OG-Vydavateľstvo Poľana, Bratislava (Slovensko) 2001.

Oláh Z., Historický pohľad na rozvoj oftalmológie na území Slovenska, [in:] Oftalmológia v ordinácii všeobecného lekára. SLS, Nitra (Slovensko) 2006, 3-8.

Oláh Z., Dr. Karol Kanka – zakladateľ oftalmológie na Slovensku, [in:] I. Vojteková et al., Fragmenty z dejín, farmácie a veterinárnej medicíny. Zborník vedeckých prác. Kancel. WHO na Slovensku, Kancelária WHO na Slovensku, Bratislava (Slovensko) 2012, 171-173.

Opublikowane

2023-12-08

Jak cytować

Furdova, A., & Olah, Z. (2023). The Beginnings of the Development of Ophthalmology in Slovakia Region Bratislava. Archiwum Historii I Filozofii Medycyny, 86, 25–31. https://doi.org/10.12797/AHiFM.86.2023.86.02

Numer

Dział

Rozprawy