„Kapiści”
DOI:
https://doi.org/10.32030/Abstrakt
LES CAPISTES
Dans l’histoire de la peinture polonaise sous le nom de Capistes (Kapiści) on reconnaît un groupe de création fondé en 1924 et agissant avant la deuxième guerre mondiale.
Son nom provient du Comité de Paris, association d’amis créée par les étudiants de l’Académie des Beaux-Arts de Cracovie, qui avaient pour but recueillir des fonds pour un voyage à Paris. Les artistes suivants appartenaient au groupe:
Seweryn Boraczek, Józef Czapski, Jan Cybis, Józef Jarema, Artur Nacht (Samborski), Tadeusz (Pitr) Potworowski, Hanna Rudzka (Cybisowa), Janusz Strzałec- ki, Marian Szczyrbuła, Zygmunt Waliszewski et dájà à Paris s’y sont joints. Dorota Seydenman, Stanisław Szczepański et le seul sculpteur Jacek Puget.
Ils arrivèrent á Paris le Ier septembre 1924. Ils y travaillèrent à développer leur propre peinture; chacun représentait une différente et forte individualité. Le trait caractéristique commun fut la couleur. Les premiers succès des Capistes survinrent très vite, encore à Paris. En 1929 l’Ambassade Polonaise organisa un concours de pei’l ture, dans lequel tous les prix obtinrent les Capistes.
La première exposition officielle de ce groupe fut organisée à Paris, à la galerie Zak, en 1930. L’intérêt qu’elle suscita fut la cause de son déplacement à la Galerie Moos, à Génève, en 1931. L’année 1931 clot la première période de création du grupe.
Cette année-là la plupart des Capistes revinrent en Pologne et, organisèrent dans les salles du Club Artistique „Polonia” une exposition à laquelle participèrent tous les membres du groupe. La deuxième période des Capistes furent les annés 1931—1939. Pendant cette période le groupe commence une lutte non seulement pour la qualité de la peinture, mais aussi pour trouver son propre style, et pour amener le colorisme à la perfection. Ils essaient de propager leurs propres idées parmi les artistes et toute la sociéte cultivée.
La deuxième guerre mondiale stoppa le développement de l’activité du groupe et leurs succès, mais non pas définitivement. Après la guerre, le groupe, moins nombreux, commença le travail créateur et d’organisation intensifs, influant sur la jeune peinture polonaise d’après guerre.
Les membres du groupe occupèrent les postes d’enseignants dans des écoles artistiques supérieures, et malgré l’époque du réalisme socialiste, après 1949 ils restèrent coloristes et enseignèrent aux jeunes leur programme. Avec le temps ils arrivèrent à une perfection dans la peinture, ils ne changèrent pas leur programme ni leurs principes. Dans l’histoire de la peinture polonaise les Capistes créèrent un grand chapitre sous le nom du colorisme, qui avant n’avait ni même signification ni importance aussi grande. Ils acquirent une perfection, le niveau le plus élevé de connaissances artistiques dans ce domaine, le plus adéquat pour l’essentiel de la pe inture. Et c’est leur grand mérite.
Bibliografia
Seweryn Boraczek — ur. 1897 r. Studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem W. Weissa.
Józef Czapski — ur. 1896 r., w Pryłukach na Białorusi. W 1. 1920—1924 studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem W. Jarockiego, W. Weissa. Od 1944 r. mieszka w Paryżu., na emigracji, gdzie rozwija działalność niezgodną z ideologią ustroju PRL. Jan Cybis — ur. 1897 r. we Wróblinie na Śląsku Opolskim, zm. w 1972 r. w Warszawie. W 1. 1919— 1921 studiował w Akademii Sztuki i Przemysłu Artystycznego we Wrocławiu pod kierunkiem Otto Mullera, a w 1. 1921—1924 w krakowskiej ASP w pracowniach J. Mehoffera, I. Pieńkowskiego i J. Pankiewicza. Od 1946 r. był profesorem warszawskiej ASP.
Józef Jarema — ur. 1900 r. w Starym Samborze, zm. w 1972 r. w Monachium. W 1. 1920—1924 studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem J. Malczewskiego, St. Dębickiego, W. Jarockiego- i I. Pieńkowskiego. Był przed wojną założycielem Teatru Cricot w Krakowie.
Artur Nacht - Samborski — ur. 1898 r. w Krakowie, zm. w 1974 r. w Warszawie. W 1. 1918— 1924 studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem W. Weissa, F. Kowarskiego, następnie w Wiedniu. W 1. 1947—1949 był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Sopocie, a od 1949 r. ASP w Warszawie.
Ta d e u s z Piotr Potworowski — ur. 1898 r. w Warszawie, zm. 1962 r., tamże. Początkowo był uczniem warszawskiej szkoły malarskiej K. Krzyżanowskiego, w 1. 1922—1924 studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem J. Pankiewicza, a w 1926 r. w paryskiej Acad. de l’Esthétique Moderne u F. Lè- gera. W 1. 1949—1958 był profesorem Acad. of Art Corsham Court k. Bath w Anglii, w 1. 1958—1962 Państwowej Wyszej Szkoły Sztuk Pięknych w Poznaniu i w Gdańsku.
Hanna Rudzka-Cybisowa — ur. 1897 r. w Mławie. W 1. 1917—1920 studiowała w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych w pracowni M. Kotarbińskiego-, w 1. 1922 — 1924 w krakowskiej ASP pod kierunkiem I. Pieńkowskiego i J. Pankiewicza. W 1945 r. objęła katedrę malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Dorota Seydenman z domu Berlinenblau (w okresie okupacji używała nazwiska Trzaskowska) — ur. 1897 r. (?) w Częstochowie (?), zm. w 1943 r. w Nowym Sączu. Początkowo- studiowała w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych u M. Kotarbińskiego, następnie w krakowskiej ASP.
Janusz S t r z a ł e c k i — ur. 1902 r. w Warszawie. W 1. 1'919—1922 studiował w Szkole K. Krzy-
żanowskiego i T. Pruszkowskiego, w 1. 1922—1924 w krakowskiej ASP u W. Jarockiego i w Paryżu u E. Vuillarda. W 1. 1945—1952 był profesorem Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych w Gdańsku, następnie Akademii w Warszawie.
Stanisław Szczepański — ur. 1895 r. w Ropczycy, zm. 1973 r. w Warszawie. W 1. 1919— 1925 studiował w krakowskiej ASP w pracowni W. Weissa. W 1949 r. został profesorem Państwowej Wyż szej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, a w 1956 r. Akademii w Warszawie.
Marian Szczyrbuła — ur. 1899 r. w Krakowie, zm. w 1942 r. w Tobolsku. W 1. 1916—1920 studiował w krakowskiej ASP pod kierunkiem J. Mehoffera i W. Weissa.
Zygmunt Waliszewsiki — ur. 1897 r. w Petersburgu, zm. 1936 r. w Krakowie. Naukę rysunku i malarstwa rozpoczął w Tyflisie pod kierunkiem H. Sklifasowskiego i B. Vogla. W 1. 1921—1924 studiował w krakowskiej ASP u W. Weissa i J. Pankiewicza.
2. J. Czapski: Józef Pankiewicz Warszawa 1937. 3 H. Blum: Koloryzm i koloryści w nowszym malarstwie polskim. „Sztuka Współczesna, studia i szkice”, Kraków 1959, s. 96.
4. T. Dobrowolski: Sztuka Polska, Kraków 1974, s. 617.
5. H. Blum: H. Rudzka-Cybisowa, Warszawa 19-75.
6. Tadeusz Dobrowolski: Nowoczesne Malarstwo Polskie, t. III, Wrocław—Warszawa—Kraków 1964 s. 298.
7. Za M. Kosińską: Katalog wystawy monograficznej Artura Nacht-Samborskiego; wstęp napisali: Jacek Sienicki, Stefan Gierowski i Maria Kosińska, Muzeum Narodowe w Warszawie 1977.
8. J. Cybis: „Tygodnik Artystyczny” 1934, nr 2, z dn. 24 XI, s. 3.
9. Katalog wystawy malarskiej grupy K. P. w Klubie Artystycznym „Polonia”, Warszawa grudzień 1931.
10. T. Dobrowolski: Nowoczesne Malarstwo Polskie, t. III, o. c., s. 299.
11. Katalog wystawowy malarstwa grupy K. P. o. c.
12. Tamże.
13. H. B1um: Hanna Rudzka-Cybisowa, o. c. s. 5.
14. Album dzieł Jana Cybisa; wstęp napisał Stefan Gierowski, Warszawa 1962.
15. T. Dobrowolski: Nowoczesne Malarstwo Polskie, t. III, o.c. s. 300.
16. M. Sterling: recenzja z wystawy kapistów w I. P. S. „Wiadomości Literackie” 1934, nr 15 (542) z dn. 15 IV.
17. H. Blum: Koloryzm i koloryści w nowszym malarstwie polskim. „Sztuka Współczesna”, studia i szkice”, o. c. s. 115
18. Tamże, s. 96/97
19. T. Dobrowolski: Nowoczesne Malarstwo Polskie, t. III, o. c. s. 310.
20. J. Czapski: O Zygmunie Waliszewskim. „Głos Plastyków” I—VIII, rocz. V. maj 1937.
21. J. W i n i a r z. „Czas” 1928, z dn. 23. IV.
22. J. Cybis: „Głos Plastyków” 1928, nr II, s. 21.
23. Z. S. Klingsland: O najmłodszym Paryżu polskim. „Wiadomości Literackie” 1929, nr 3, s. 2.
24. „Robotnik” 19 31, nr 453 (4793) z dn. 29. XII.
25. Za H. Blum: Hanna Rudzka-Cybisowa, o. c. s. 30 z recenzji M. Sterlinga: „Wiadomości Literackie” 26 B. Kowalska: Polska Awangarda Malarska 1945 —1970, Warszawa 1975, s. 14.
27. H. Blum: Wystawa młodych plastyków. „Twórczość” 1946, R. 2, z. 12, s. 153.
28. Katalog wystawowy A. Nacht-Samborskie- go: z wstępu Marii Kosińskiej, o. c.
29. T. Dobrowolski: Sztuka Polska, o. c. s. 679.
30. J. Przyboś: O twórcze idee w plastyce. „Odrodzenie” 1946, R. 3, nr 51—52.
Pobrania
Wersja elektroniczna opublikowana
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
