Jak kupiec Symonowicz trafił do polskiej komedii
DOI:
https://doi.org/10.12797/LH.06.2019.06.02Keywords:
Symon Der Symonowicz, Franciszek Bohomolec, Johann Heine, Małżeństwo z kalendarza, Polish Armenians, Polish theater, Enlightenment comedyAbstract
How Merchant Symonowicz Found his Way into Polish Comedy
On 4th March 1766, Franciszek Bohomolec’s Małżeństwo z kalendarza (“Marriage by the Calendar”) was performed in Warsaw on the newly opened national stage. The play features an episodic character of a Warsaw merchant who immediately after the premiere was recognised as a satire on Symon Der Symonowicz, the owner of breweries and manufacturer of wine goods. The account of the lampoon attack on Symonowicz, though accepted as a fact, can also be called into question. The author of the article examines both the origin of this circulating account (the reports of the Saxon agent Johann Heine) as well as the text of the drama and the theatrical context (the aesthetic principles of the National Theatre) to outline a more complex and ambiguous background of the anecdote about the first Armenian in Polish comedy.
References
Źródła:
Bohomolec F., Małżeństwo z kalendarza, Kraków 2002
[Heine J.], Teatr Narodowy 1765-1766. Raporty szpiega, przeł., red. M. Klimowicz, wstęp Z. Raszewski, Warszawa 1962
Wierzbicka K., Źródła do historii teatru warszawskiego od roku 1762 do roku 1833, 1, Czasy stanisławowskie, Wrocław 1951
Opracowania:
Album armorum Nobilium Regni Poloniae XV-XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV-XVIII w., wstęp, oprac. i edycja B. Trelińska, Lublin 2001
Der Adel von Galizien, Lodomerien und der Bukowina. J. Siebmacher’s grosses und allgemeines Wappenbuch, 32, Nürnberg 1905
Jaroszewski T. S., The Book of Warsaw Palaces, Warszawa 1985
Jarząbek-Wasyl D., Wasyl F., O Ormiance, która nie chciała być żoną dla męża. Proces o unieważnienie małżeństwa w Mohylowie nad Dniestrem w końcu XVIII wieku, „Przegląd Wschodni”, 14, 2017, 3 (55), s. 567-619
Kaliszewski W., Kilka uwag o wierszach czasu ostatniego bezkrólewia, „Napis”, 1998, seria 4, s. 45-55
Klimowicz M., Początki teatru stanisławowskiego (1765-1773), Warszawa 1965
Kott J., [wstęp do:] F. Bohomolec, Komedie na teatrum, Warszawa 1960, 1
Król B., Budynek Operalni saskiej w Warszawie, „Pamiętnik Teatralny”, 1956, 4, s. 631-650
Meer van der J., The Casanova Duel in “Monitor” or Foreigners in the Literary Field of the Stanislavian Era, „Wiek Oświecenia”, 30, 2014, s. 137-150
Meer van der J., The Muchowski-Letter and the Introduction to “Małżeństwo z kalendarza”. On Literary Production and Criticism in the First Years of the Stanisław Age, „Zeitschrift für Slawistik”, 44, 1999, 1, s. 93-102, https://doi.org/10.1524/slaw.1999.44.1.93 DOI: https://doi.org/10.1524/slaw.1999.44.1.93
Mikulski T., „Kurdesz nad kurdeszami”. Zagadnienie tekstu i autorstwa, „Pamiętnik Literacki”, 50, 1959, 1, s. 1-49
Morawski P., Oświecenie. Przedstawienia, Warszawa 2017
Opas T., Z problemów awansu społecznego mieszczan w XVII i XVIII wieku. O przenikaniu do stanu szlacheckiego i duchownego, „Przegląd Historyczny”, 65, 1974, 3, s. 465-477
Ozimek S., Udział „Monitora” w kształtowaniu Teatru Narodowego (1765-1785), Wrocław 1957
Raszewski Z., Staroświecczyzna i postęp czasu. O teatrze polskim 1765-1865, Warszawa 1963
Ratajczakowa D., Komedia oświeconych 1752-1795, Warszawa 1993
Rostworowski E., Wiedeńskie sperandy Poniatowskich i pierwszy rozbiór Polski, „Sobótka. Śląski Kwartalnik Historyczny”, 38, 1983, 4, s. 527-536
Smoleński W., Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII, Warszawa 1917
Stopka K., Zięba A. A., Artwich A., Agopsowicz M., Ormiańska Warszawa, Warszawa 2012
Szymborski G., Wykorzystanie i kontrola wojska jako przedmiot gry politycznej i obrad sejmu konwokacyjnego w dobie bezkrólewia 1764 roku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 98, 2017, s. 55-69, https://doi.org/10.18778/0208-6050.98.05 DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6050.98.05
Tryjarski E., Ormianie w Warszawie. Materiały do dziejów, Kraków 2001
Wasyl F., Ormianie w przedautonomicznej Galicji. Studium demograficzno-historyczne, Kraków 2015, Studia Galicyjskie, 4
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.