Lizbona – miasto zawłaszczone
Do kogo należy dzisiaj portugalska stolica?
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.61.06Słowa kluczowe:
Lisbon, urban tourism, tourism gentrification, touristification, social protestAbstrakt
Lisbon – A City Taken Over. Who Does the Portuguese Capital Belong to?
Dynamic development of tourism is a force transforming many of today’s cities. Changes caused by growing tourism mobility are visible at different levels: economic (imbalance of housing market, increasing prices), socio-cultural (gentrification and its consequences: change of inhabitants’ profiles, new neighborhood relations, new styles of consumption) and aesthetic-symbolic (intervention in urban landscapes through modernization and reorganization of traditional spaces). As an answer to these processes different forms of social protest appear against the uncontrolled development of mass tourism. The aim of this paper is to show the dynamics between the inhabitants of historical zones of Lisbon and visitors, as well as to explain the consequences of touristification on social relations in urban space.
Pobrania
Bibliografia
Amirou R., Imaginaire du tourisme culturel, Paris 2000.
Bernat S., Soundscapes and Tourism – Towards Sustainable Tourism, „Problemy Ekorozwoju – Problems of Sustainable Development” 2014, vol. 9, nr 1, s. 107-117.
City Spaces – Urban Spaces. Urban Tourist Precincts, red. B. Hayllar, T. Griffin, D. Edwards, Oxford 2008.
Cunha Ferreira S., Qual a melhor estratégia para promover Portugal?, „Turisver” 2015, nr 6.
Cunha Ferreira S., Oferta no centro estava em crescendo, „Turisver” 2015, nr 6.
De Azeredo Grünewald R., Turismo e etnicidade, „Horizontes Antropológicos” 2003, nr 20, s. 141-159, https://doi.org/10.1590/S0104-71832003000200008.
De la Barre J., Música, cidade, etnicidade: explorando cenas musicais em Lisboa, „Revista Migrações” 2010, nr 7, s. 147-166.
Duarte P., TERRAMOTOURISM, um documentário medíocre mas útil, 2016, [online] https://obeissancemorte.wordpress.com/2016/12/18/terramotourism-um-documentario-mediocremas-util/.
Farinha R., Vão fechar mais três livrarias históricas na Baixa de Lisboa, „NiT”, 20 III 2018, [online] https://nit.pt/coolt/livros/vao-fechar-tres-livrarias-historicas-na-baixa-lisboa.
Fernandes J.R., Area-Based Initiatives and Urban Dynamics. The Case of the Porto City Centre, „Urban Research & Practice” 2011, vol. 4, nr 3, s. 285-307.
Gant C.A., Holiday Rentals: The New Gentrification Battlefront, „Sociological Research Online” 2016, vol. 21, nr 3, s. 1-9, https://doi.org/10.5153/sro.4071.
Giroud M., Malheiros J., La métropole lisboète: une ambition euroatlantique mise à l’épreuve, [w:] D’une métropole à l’autre, red. Ch. Imbert et al., Paris 2014, s. 139-180, https://doi.org/10.3917/arco.imbe.2014.01.0139.
Golemo K., Zwiedzanie dźwiękami. Muzyczne podróże po Lizbonie, „Folia Turistica” 2016, nr 39, s. 171-198.
Gotham K.F., Tourism Gentrification: The Case of New Orleans’ Vieux Carre (French Quarter), „Urban Studies” 2005, vol. 42, nr 7, s. 1099-1121, https://doi.org/10.1080/00420980500120881.
Henriques C., Turismo, cidade e cultura. Planeamento e gestão sustentável, Lisboa 2003.
Jadach-Sepioło A., Gentryfikacja w kontekście rewitalizacji, [w:] Demograficzne i społeczne uwarunkowania rewitalizacji miast w Polsce, red. A. Zborowski, Kraków 2009, s. 125-135.
Jansen-Verbeke M., The territoriality paradigm in cultural tourism (Paradygmat terytorialności w turystyce kulturowej), „Tourism” 2009, vol. 19, nr 1-2, https://doi.org/10.2478/V10106-009-0003-z.
Kowalczyk-Anioł J., Syndrom wenecki. Dysfunkcje współczesnej turystyki w miastach cennych kulturowo, [w:] Przestrzeń w turystyce. Znaczenie i wykorzystanie, red. M. Durydiwka, K. Duda-Gromada, Warszawa 2015, s. 451-464.
Kowalczyk-Anioł J., Włodarczyk B., Przestrzeń turystyczna przestrzenią konfliktu, „Prace i Studia Geograficzne” 2017, vol. 62, nr 2, s. 53-72.
Kowalczyk-Anioł J., Zmyślony P., Turystyka miejska jako źródło protestów społecznych: przykłady Wenecji i Barcelony, „Turystyka Kulturowa” 2017, nr 2, s. 7-36.
Kowalczyk-Anioł J., Gentryfikacja turystyczna jako narzędzie rozwoju miasta. Przykład Meszhed w Iranie, „Turystyka Kulturowa” 2018, nr 2, s. 7-25.
Kowalczyk A., Turystyka kulturowa. Spojrzenie geograficzne, Warszawa 2008.
Kydryński M., Lizbona. Muzyka moich ulic, Warszawa 2013.
Lusa, Cerca de 120 lojas históricas de Lisboa encerraram desde 2015 e há mais uma em risco, „Jornal de Negocios” 2017, [online] https://www.jornaldenegocios.pt/economia/detalhe/cerca-de-120-lojas-historicas-de-lisboa-encerraram-desde-2015-e-ha-mais-uma-em-risco.
Martos K., De la ‘mercearia’ du coin à chez l’Indien. Commerce et altérités dans un quartier populaire à Lisbonne, Université de Lille (praca magisterska z 2017 r., maszynopis udostępniony przez autorkę).
Mayer M., The ‘Right to the City’ in the Context of Shifting Mottos of Urban Social Movements, „City” 2009, vol. 13, nr 2-3, s. 362-374, https://doi.org/10.1080/13604810902982755.
Mendes L., Cidade pós-moderna, gentrificação e a produção social do espaço fragmentado, „Cadernos Metrópole” 2011, vol. 3, nr 26, s. 473-495.
Mendes L., Public Policies on Urban Rehabilitation and Their Effects on Gentrification in Lisbon, „AGIR – Revista Interdisciplinar de Ciências Sociais e Humanas” 2013, vol. 1, nr 5, s. 200-218.
Mendes M.M., Padilla B., Bairro da Mouraria em Lisboa „Estudo Prévio” 2013, [online] http://www.estudoprevio.net/artigos/22/maria-manuela-mendes-beatriz-padilla-.-bairroda-mouraria-em-lisboa.
Menezes M., Debatendo mitos, representações e convicções acerca da invenção de um bairro lisboeta, „Sociologia. Revista da Faculdade de Letras da Universidade do Porto”, numer tematyczny „Imigração, Diversidade e Convivência Cultural” 2012, s. 69-95.
Mikos von Rohrscheidt A., Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, Gniezno 2008.
Mitchel D., The Right to the City: Social Justice and the Fight for Public Space, New York 2003.
Muselaers M.F.J., Touristifying Mouraria. The Impacts of Touristification and Responses of the Local Community, in Mouraria (Lisbon), Utrecht University (praca magisterska z 2017 r.), [online] https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/354127.
Nunes Costa N., Afonso Henriques conquistou Lisboa e nós temos de defender as colinas?, „Noticiasao Minuto”, [online] https://www.noticiasaominuto.com/pais/1154717/afonso-henriques-conquistou-lisboa-e-nos-temos-de-defender-as-colinas.
Oliveira C., Impacto do turismo criativo no desenvolvimento do turismo cultural, „Publituris” 2014, [online] https://www.publituris.pt/2014/02/27/impacto-do-turismo-criativo-nodesenvolvimento-do-turismo-cultural/.
Pera G., „Um dia, os turistas vêm a Alfama para se verem uns aos outros”, „Noticias ao Minuto”, [online] https://www.noticiasaominuto.com/vozes-ao-minuto/834671/um-dia-osturistas-vem-a-alfama-para-se-veremuns-aos-outros.
Protest and Resistance in the Tourist City, red. C. Colomb, J. Novy, London 2016, https://doi.org/10.432/9781315719306.
„Revista da Junta de Freguesia de Santa Maria Maior”, Lisboa, janeiro-abril 2018, nr 45.
Sagan I., Miasto. Nowa kwestia i nowa polityka, Warszawa 2017.
Salazar N.B., Touristifying Tanzania. Local Guides, Global Discourse, „Annals of Tourism Research” 2006, vol. 33, nr 3, s. 833-852, https://doi.org/10.1016/j.annals.2006.03.017.
Sieber T., Ruas da cidade e sociabilidade pública: um olhar a partir de Lisboa, [w:] A Rua: espaço, tempo, sociabilidade, red. G.I Cordeiro, F. Vidal, Lisboa 2008, https://doi.org/10.4000/books.etnograficapress.1451.
Smith N., New Globalism, New Urbanism: Gentrification as Global Urban Strategy, „Antipode” 2002, vol. 34, nr 3, s. 427-450, https://doi.org/10.1111/1467-8330.00249.
Tourism & Gentrification in Contemporary Metropolises: International Perspectives, red. M. Gravari-Barbas, S. Guinand, 2017, https://doi.org/10.4324/9781315629759.
Tulumello S., Reconsidering Neoliberal Urban Planning in Times of Crisis: Urban Regeneration Policy in a „Dense” Space in Lisbon, „Urban Geography” 2015, vol. 37, nr 1, s. 117-140, https://doi.org/10.10/02723638.2015.1056605.
Tuquoi J-P., Qu’il soit «éthique» ou de masse, le tourisme épuise le monde, „Reporterre. Quotidien de l’écologie” 2018, [online] https://reporterre.net/Qu-il-soit-ethique-ou-demasse-le-tourisme-epuise-le-monde.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
