Od znikania do odpominania
Postpamięciowe narracje o Miedziance
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.14Keywords:
post-memory, Miedzianka, Filip Springer, art, place of memoryAbstract
From Disappearance to Re-Remembrance. Post-Memory Narration about Miedzianka
Miedzianka – a lower Silesian village, earlier: mining town and a leisure-tourist resort, ger. Kupferberg. It is said that it is a ghost-town, which has (almost) diaappeared. Some traces, however, remained – a church, photography or human memories – both from before World War II, of German citizens and after the world war of polish inhabitants. All of them are connected by the traumatic experience that combines post-war resettlement and the destruction of the town. The memory of Miedzianka was not destroyed, though, being passed to next generations. One of the voices of this post-memory can be found in the report by Filip Springer, Miedzianka: Story of Disappearing in 2011. This book quickly became recognised ensuing an increasing interest in the town, its history and fate, making new post-memory narrations to appear, which I describe as „post-memory practice”. One of them is Miasto, którego nie było (The City, which didn’t exist). What and how do these books tell us about Miedzianka? In what sense do these alternative but interpenetrating narrations influence the perception of this place, as well as the memory of it? These questions are the basis of the reflections leading to a display of relations between man and his oblivion/memory and the place. The literature, however, or widely art, having the power to preserve memory and therefore to save, allows the showcasing of the transformation of the town: its history, disappearance, and finally transubstantiation into a place of memory, which is created mainly by the second and third generations – heritage depositories.
Downloads
References
Czaja K., Rzecznik miejsc pokonanych: przestrzenie Filipa Springera, [w:] Strychy/piwnice. Inne przestrzenie, red. A. Świeściak, S. Trela, Katowice 2015.
Czermińska M., Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie” 2011, nr 5.
Darska B., Pamięć codzienności, codzienność pamiętania. Szkice o reportażu polskim XXI wieku, Gdańsk 2014.
Epoka upamiętniania. Rozmowa z Pierrem Nora, [w:] J. Żakowski, Rewanż pamięci, Warszawa 2002.
Gieba K., Memento dla prowincji. O Miedziance. Historii zanikania Filipa Springera, [w:] Pogranicza, Kresy, Wschód a Idee Europy. Seria II: Wiktor Choriew in memoriam, red. A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Białystok 2013.
Gierak A., Miasto, którego nie było, „Nowiny Jeleniogórskie” 2018, 28 IX, [online] https://www.nj24.pl/article/miasto-ktorego-nie-bylo.
Heidegger M., Sztuka i przestrzeń, przeł. C. Woźniak, „Principia III” 1991.
Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge 1997.
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Kaniowska K., „Memoria” i „postpamięć” a antropologiczne badanie wspólnoty, [w:] Codzienne i niecodzienne. O wspólnotowości w realiach dzisiejszej Łodzi, red. G.E. Karpińska, Łódź 2004.
Kapralski S., Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Próba refleksji teoretycznej, [w:] Pamięć, przestrzeń, tożsamość, red. S. Kapralski, Warszawa 2010.
Karkonoska Nagroda Literacka 2019 wręczona!, [online] http://www.kpswjg.pl/pl/news/karkonoska-nagroda-literacka-2019-wreczona.
Kazimierowska K., Rozmowa z Filipem Springerem o książce Miedzianka, „Rzeczpospolita” 2011, 10 XI, [online] https://www.rp.pl/artykul/750083-Rozmowa-z-Filipem-Springerem-oksiazce-Miedzianka.html.
Kolarzowa R., Zwidy, majaki, powidoki czyli meandry postpamięci. Między Dominkiem LaCaprą a Giorgio Agambenem, „Kwartalnik Filozoficzny” 2015, vol. 43, z. 3.
Lewicka M., Psychologia miejsca, Warszawa 2012.
Makuch M., Stolarczyk T., Miedzianka. 700 lat dziejów górniczego miasta, Legnica 2013.
Miasto, którego nie było, „Szum” 2013, 15 XI, [online] https://magazynszum.pl/miasto-ktorego-nie-bylo-projekt-i-wystawa-o-miedziance/.
Miasto, którego nie było/ Die Stadt, die nicht gewesen ist, red. J. Hobgarska, A. Nowak, M. Wasilewski, przeł. K. Mądry, Z. Nierodziński, W. Wojciechowski, Jelenia Góra 2013.
Mielech J., Seans mediumiczny Miedzianki, „Czas Kultury” 2013, 24 X, [online] http://czaskultury.pl/czytanki/miasto-ktorego-nie-bylo-miedzianka/.
Nora P., Między pamięcią a historią: Les Lieux de Mémoire, „Tytuł roboczy: Archiwum” 2009, nr 2.
Orłowski H., Warmia z oddali. Odpominania, Olsztyn 2000.
Projekty. Ścieżka edukacyjna historyczno-geologiczno-przyrodnicza Miedzianka - Mniszków, [online] https://faktor.org.pl/index.php/projekty/22-sciezka-edukacyjna-historyczno-geologiczno-przyrodnicza-miedzianka-mniszkow.html.
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2012.
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.
Rybicka E., Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych), [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. R. Nycz, Kraków 2006.
Sierbińska A., Konstrukcje pamięci: „postpamięć” Marianne Hirsch, postpamięć Christiana Boltanskiego, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2010, nr 1.
Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 5 Rudawy Janowickie, red. M. Staffa, Wrocław 1998.
Sontag S., O fotografii, przeł. S. Magala, Kraków 2009.
Springer F., Miedzianka. Historia znikania, Wołowiec 2011.
Springer F., Miedzianka Fest. Coraz większy sukces. Coraz mniej ciszy, „Gazeta Wyborcza” 2019, 9 IX, [online] https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,25166244,miedziankafestcoraz-wiekszy-sukces-coraz-mniej-ciszy.html.
Szczepan A., Krajobrazy postpamięci, „Teksty Drugie” 2014, nr 1.
Szczepan A., Polski dyskurs posttraumatyczny. Literatura polska ostatnich lat wobec Holocaustu i tożsamości żydowskiej, [w:] Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz. Kraków 2011, s. 239-256.
Taborska K., Literatura miejsc niemiecko-polskich po roku 1989. Polonocentryczne strategie geografii wyobrażonej, [w:] Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. D. Kalinowski, M. Mikołajczak, A. Kuik-Kalinowska, Kraków 2014.
Szczyżowski J., Miedzianka. Przewodnik po mieście, którego nie ma, Jelenia Góra–Miedzianka 2017.
Szura L., Filip Springer, „Miedzianka. Historia znikania”, [online] https://culture.pl/pl/dzielo/filip-springer-miedzianka-historia-znikania.
Wiegant E., Prozatorskie cykle przestrzenne: „Ludzie stamtąd” Marii Dąbrowskiej, „Nowele włoskie”
Jarosława Iwaszkiewicza, „Opowieści galicyjskie” Andrzeja Stasiuka, [w:] E. Wiegant, Niepokoje literatury. Studia o prozie polskiej XX wieku, Poznań 2010.
Żyrek-Horodyska E., Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu, Kraków 2019.
Żyrek-Horodyska E., Reportażowy dyskurs o postpamięci. Casus więzów krwi Jeana Hatzfelda, „Kultura-Media-Teologia” 2018, nr 32, https://doi.org/10.21697/kmt.32.3. DOI: https://doi.org/10.21697/kmt.32.3
Downloads
Published
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.