Od znikania do odpominania
Postpamięciowe narracje o Miedziance
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.14Keywords:
post-memory, Miedzianka, Filip Springer, art, place of memoryAbstract
From Disappearance to Re-Remembrance. Post-Memory Narration about Miedzianka
Miedzianka – a lower Silesian village, earlier: mining town and a leisure-tourist resort, ger. Kupferberg. It is said that it is a ghost-town, which has (almost) diaappeared. Some traces, however, remained – a church, photography or human memories – both from before World War II, of German citizens and after the world war of polish inhabitants. All of them are connected by the traumatic experience that combines post-war resettlement and the destruction of the town. The memory of Miedzianka was not destroyed, though, being passed to next generations. One of the voices of this post-memory can be found in the report by Filip Springer, Miedzianka: Story of Disappearing in 2011. This book quickly became recognised ensuing an increasing interest in the town, its history and fate, making new post-memory narrations to appear, which I describe as „post-memory practice”. One of them is Miasto, którego nie było (The City, which didn’t exist). What and how do these books tell us about Miedzianka? In what sense do these alternative but interpenetrating narrations influence the perception of this place, as well as the memory of it? These questions are the basis of the reflections leading to a display of relations between man and his oblivion/memory and the place. The literature, however, or widely art, having the power to preserve memory and therefore to save, allows the showcasing of the transformation of the town: its history, disappearance, and finally transubstantiation into a place of memory, which is created mainly by the second and third generations – heritage depositories.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Czaja K., Rzecznik miejsc pokonanych: przestrzenie Filipa Springera, [w:] Strychy/piwnice. Inne przestrzenie, red. A. Świeściak, S. Trela, Katowice 2015.
Google Scholar
Czermińska M., Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie” 2011, nr 5.
Google Scholar
Darska B., Pamięć codzienności, codzienność pamiętania. Szkice o reportażu polskim XXI wieku, Gdańsk 2014.
Google Scholar
Epoka upamiętniania. Rozmowa z Pierrem Nora, [w:] J. Żakowski, Rewanż pamięci, Warszawa 2002.
Google Scholar
Gieba K., Memento dla prowincji. O Miedziance. Historii zanikania Filipa Springera, [w:] Pogranicza, Kresy, Wschód a Idee Europy. Seria II: Wiktor Choriew in memoriam, red. A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Białystok 2013.
Google Scholar
Gierak A., Miasto, którego nie było, „Nowiny Jeleniogórskie” 2018, 28 IX, [online] https://www.nj24.pl/article/miasto-ktorego-nie-bylo.
Google Scholar
Heidegger M., Sztuka i przestrzeń, przeł. C. Woźniak, „Principia III” 1991.
Google Scholar
Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge 1997.
Google Scholar
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Google Scholar
Kaniowska K., „Memoria” i „postpamięć” a antropologiczne badanie wspólnoty, [w:] Codzienne i niecodzienne. O wspólnotowości w realiach dzisiejszej Łodzi, red. G.E. Karpińska, Łódź 2004.
Google Scholar
Kapralski S., Pamięć, przestrzeń, tożsamość. Próba refleksji teoretycznej, [w:] Pamięć, przestrzeń, tożsamość, red. S. Kapralski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Karkonoska Nagroda Literacka 2019 wręczona!, [online] http://www.kpswjg.pl/pl/news/karkonoska-nagroda-literacka-2019-wreczona.
Google Scholar
Kazimierowska K., Rozmowa z Filipem Springerem o książce Miedzianka, „Rzeczpospolita” 2011, 10 XI, [online] https://www.rp.pl/artykul/750083-Rozmowa-z-Filipem-Springerem-oksiazce-Miedzianka.html.
Google Scholar
Kolarzowa R., Zwidy, majaki, powidoki czyli meandry postpamięci. Między Dominkiem LaCaprą a Giorgio Agambenem, „Kwartalnik Filozoficzny” 2015, vol. 43, z. 3.
Google Scholar
Lewicka M., Psychologia miejsca, Warszawa 2012.
Google Scholar
Makuch M., Stolarczyk T., Miedzianka. 700 lat dziejów górniczego miasta, Legnica 2013.
Google Scholar
Miasto, którego nie było, „Szum” 2013, 15 XI, [online] https://magazynszum.pl/miasto-ktorego-nie-bylo-projekt-i-wystawa-o-miedziance/.
Google Scholar
Miasto, którego nie było/ Die Stadt, die nicht gewesen ist, red. J. Hobgarska, A. Nowak, M. Wasilewski, przeł. K. Mądry, Z. Nierodziński, W. Wojciechowski, Jelenia Góra 2013.
Google Scholar
Mielech J., Seans mediumiczny Miedzianki, „Czas Kultury” 2013, 24 X, [online] http://czaskultury.pl/czytanki/miasto-ktorego-nie-bylo-miedzianka/.
Google Scholar
Nora P., Między pamięcią a historią: Les Lieux de Mémoire, „Tytuł roboczy: Archiwum” 2009, nr 2.
Google Scholar
Orłowski H., Warmia z oddali. Odpominania, Olsztyn 2000.
Google Scholar
Projekty. Ścieżka edukacyjna historyczno-geologiczno-przyrodnicza Miedzianka - Mniszków, [online] https://faktor.org.pl/index.php/projekty/22-sciezka-edukacyjna-historyczno-geologiczno-przyrodnicza-miedzianka-mniszkow.html.
Google Scholar
Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2012.
Google Scholar
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków 2014.
Google Scholar
Rybicka E., Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych), [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. R. Nycz, Kraków 2006.
Google Scholar
Sierbińska A., Konstrukcje pamięci: „postpamięć” Marianne Hirsch, postpamięć Christiana Boltanskiego, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2010, nr 1.
Google Scholar
Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 5 Rudawy Janowickie, red. M. Staffa, Wrocław 1998.
Google Scholar
Sontag S., O fotografii, przeł. S. Magala, Kraków 2009.
Google Scholar
Springer F., Miedzianka. Historia znikania, Wołowiec 2011.
Google Scholar
Springer F., Miedzianka Fest. Coraz większy sukces. Coraz mniej ciszy, „Gazeta Wyborcza” 2019, 9 IX, [online] https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,25166244,miedziankafestcoraz-wiekszy-sukces-coraz-mniej-ciszy.html.
Google Scholar
Szczepan A., Krajobrazy postpamięci, „Teksty Drugie” 2014, nr 1.
Google Scholar
Szczepan A., Polski dyskurs posttraumatyczny. Literatura polska ostatnich lat wobec Holocaustu i tożsamości żydowskiej, [w:] Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze, red. R. Nycz. Kraków 2011, s. 239-256.
Google Scholar
Taborska K., Literatura miejsc niemiecko-polskich po roku 1989. Polonocentryczne strategie geografii wyobrażonej, [w:] Geografia wyobrażona regionu. Literackie figury przestrzeni, red. D. Kalinowski, M. Mikołajczak, A. Kuik-Kalinowska, Kraków 2014.
Google Scholar
Szczyżowski J., Miedzianka. Przewodnik po mieście, którego nie ma, Jelenia Góra–Miedzianka 2017.
Google Scholar
Szura L., Filip Springer, „Miedzianka. Historia znikania”, [online] https://culture.pl/pl/dzielo/filip-springer-miedzianka-historia-znikania.
Google Scholar
Wiegant E., Prozatorskie cykle przestrzenne: „Ludzie stamtąd” Marii Dąbrowskiej, „Nowele włoskie”
Google Scholar
Jarosława Iwaszkiewicza, „Opowieści galicyjskie” Andrzeja Stasiuka, [w:] E. Wiegant, Niepokoje literatury. Studia o prozie polskiej XX wieku, Poznań 2010.
Google Scholar
Żyrek-Horodyska E., Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu, Kraków 2019.
Google Scholar
Żyrek-Horodyska E., Reportażowy dyskurs o postpamięci. Casus więzów krwi Jeana Hatzfelda, „Kultura-Media-Teologia” 2018, nr 32, https://doi.org/10.21697/kmt.32.3.
DOI: https://doi.org/10.21697/kmt.32.3
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.