Trudne rozliczenie z radziecką przeszłością (na przykładzie opisu zbrodni katyńskiej w rosyjskich podręcznikach do historii)

Authors

  • Anna Kadykało Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.53.20

Keywords:

Russia, historical education in Russia, Russian history textbooks, Katyn Massacre

Abstract

Difficult Settlement with the Soviet Past (on the Example of the Description of the Katyn Massacre in Russian History Textbooks)
The aim of the article is to show how in contemporary Russian history textbooks the Katyn Massacre (1940) is presented and compare its interpretation with different approaches to this tragedy that are actively discussed in scientific circles and among ordinary Russians. This approach should answer the question of the place occupied by this sensitive issue in Russian politics of memory and show how the process of forming historical memory related to the Katyn Massacre, based on historical education in schools, and public policy, looks like. Civic education in Russia is based on patriotic values and shapes the pride of power of the motherland. By emphasizing the importance of war victories, strong leaders, the formation of the students’ sense of belonging to the Russian nation and loyalty to the state takes place. The Katyn case continues to be a painful theme in Russian interpretation of the past, which explains why attempts are made to justify the crimes of the Stalinist regime. It is also not useful for patriotic education, as evidenced by the lack of mention of it in some history textbooks, or attempts to justify it partially.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Anna Kadykało, Uniwersytet Jagielloński

współpracuje z Instytutem Rosji i Europy Wschodniej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Zainteresowania badawcze: pamięć kulturowa w Rosji, rosyjska polityka historyczna, rosyjskie dzieciństwo. Najważniejsze publikacje: Dzieciństwo jako rosyjski temat kulturowy w XX wieku, Kraków 2014; artykuły: The Pioneer Movement in the Contemporary Perception of Russian, „Przegląd Rusycystyczny” 2018, nr 1; Upadek Związku Radzieckiego w świetle rosyjskich podręczników do historii, „Kultura i Edukacja” 2017, nr 1; The Afghan War (1979‑1989) in the Cultural Memory of the Russians, „Cultural Analysis” 2015, vol. 14; Образ коммунальной квартиры в текстах русских исполнителей, „Studia Slavica” 2015, vol. 60, nr 2; Kształtowanie pamięci o masowych represjach w rosyjskiej przestrzeni internetowej, „Przegląd Rusycystyczny” 2015, vol. 37, nr 3; Recepcja postaci Stalina w pamięci kulturowej młodego pokolenia Rosjan, „Slavia Orientalis” 2015, vol. 64, nr 1.

References

Aleksaszyna Ł.N., Daniłow A.A., Kosulina Ł.G., Istorija. Rossija i mir w XX – naczale XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: bazowyj urowienʹ, Moskwa 2010.
Google Scholar

Althusser L., Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, przeł. A. Staroń, Warszawa 2006, [online] http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/althusser05.pdf.
Google Scholar

Assmann A., 1998 – między historią a pamięcią, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Wspołczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz‑Wolska, Krakow 2009.
Google Scholar

Assmann A., Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Wspołczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz‑Wolska, Krakow 2009.
Google Scholar

Bagdasarian W.E. i in., Szkolnyj uczebnik istorii i gosudarstwiennaja politika, Moskwa 2009.
Google Scholar

Barsienkow A.S., Wdowin A.I., Istorija Rossii. 1917‑2009, Moskwa 2010.
Google Scholar

Bourdieu P., Passeron J.‑C., Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, przeł. E. Neyman, Warszawa 2006.
Google Scholar

Brandenberger D., A New „Short Course”? A.V. Filippov and the Russian State’s Search for a „Usable Past”, „Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History” 2009, vol. 10, nr 4, [online] https://doi.org/10.1353/kri.0.0127.
Google Scholar

Bryczkow A., Nikonorow G., Protasow I., Katynʹ: biełyje piatna i biełyje nitki, Wojenno‑promyszlennyj kurjer, 13 IV 2015, [online] http://vpk‑news.ru/articles/24779.
Google Scholar

Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. i wstęp M. Napiorkowski, Warszawa 2012.
Google Scholar

Czubarjan A.O., Daniłow A.A., Piwowar Je.I., Otieczestwiennaja istorija XX – naczała XXI wieka. 11 kłass, Moskwa 2006.
Google Scholar

Czubarjan A.O. i in., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: profił. i bazowyj urowni, red. A.O. Czubarjan, Moskwa 2011.
Google Scholar

Daniłow A.A. i in., Istorija Rossii, 1900‑1945 gg. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij, red. A.A. Daniłow, A.W. Filippow, Moskwa 2012.
Google Scholar

Daniłow A.A. i in., Istorija Rossii, 1900‑1945 gg. Kniga dla uczitiela. 11 kłass, red. A.A. Daniłow, A.W. Filippow, Moskwa 2008.
Google Scholar

Dmitrienko W.P., Jesakow W.D., Szestakow W.A., Istorija Otieczestwa. XX wiek. 11 kł. Posobije dla obszczeobrazowat. uczeb. zawiedienij, Moskwa 2002.
Google Scholar

Duma priznała rasstrieł w Katyni priestuplenijem Stalina, BBC, 26 XI 2010, [online] http://www.bbc.com/russian/russia/2010/11/101126_duma_katyn_statement.html.
Google Scholar

Filippow A.W., Nowiejszaja istorija Rossii 1945‑2006 gg. Kniga dla uczitiela, Moskwa 2007.
Google Scholar

Giełler M., Niekricz A., Utopija u własti, Moskwa 2000.
Google Scholar

Golka M., Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa 2009.
Google Scholar

Hejwosz‑Gromkowska D., Wychowanie obywatelskie a problem nauczania historii – rekonstrukcja zachodniej debaty, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2013, nr 1.
Google Scholar

Izmozik W.S., Rudnik S.N., Istorija Rossii. 11 kłass: uczeb. dla uczaszczichsia obszczeobrazowat. uczrieżdienij, red. R.Sz. Ganielin, Moskwa 2013.
Google Scholar

Karpiuk I., Odna na wsiech, Polit.ru, 24 IV 2013, [online] http://polit.ru/article/2013/04/24/history/.
Google Scholar

Katynʹ: chronika sobytij, Polit.ru, 19 III 2008, [online] http://www.polit.ru/article/2008/03/19/katin/.
Google Scholar

Kisielew A.F., Popow W.P., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass. Bazowyj urowienʹ, Москва 2012.
Google Scholar

Konradowa N., Szkolnyje uczebniki istorii: srawnitielnyj analiz. Czastʹ 1, [online] http://urokiistorii.ru/article/476.
Google Scholar

Kosmatulina Je., Jurij Muchin: Dieło po Katyni nużno zakancziwatʹ obwinitielnym prigoworom!, Nakanunie.ru, 21 IV 2010, [online] https://www.nakanune.ru/articles/14622/.
Google Scholar

Łojek J., Agresja 17 września 1939. Studium aspektow politycznych, Warszawa 1990.
Google Scholar

Lebiediewa N.S., Katynskoje priestuplenije, [w:] Biełyje piatna – czernyje piatna. Słożnyje woprosy w rossijsko‑polskich otnoszenijach, red. A.W. Torkunow i in., Moskwa 2010.
Google Scholar

Lebiediewa N.S., Sientiabrʹ 1939 g. Polsza mieżdu Giermanijej i SSSR, [w:] Mieżdunarodnyj krizis 1939 goda w traktowkach rossijskich i polskich istorikow, red. M.M. Narinskij, S. Diembskij, Moskwa 2009.
Google Scholar

Lewandowskij A.A., Szczetinow Ju.A., Mironienko S.W., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass, Moskwa 2007.
Google Scholar

Lewandowskij A.A., Szczetinow Ju.A., Mironienko S.W., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: bazowyj urowienʹ, red. S.P. Karpow, Moskwa 2013.
Google Scholar

Lewinson A., Rossijanie o Katyni – posle awiakatastrofy, Polit.ru, 29 IV 2010, [online] http://www.polit.ru/article/2010/04/29/katyn/.
Google Scholar

Lewintowa Je.M., Battierfiłd Dż., Kak formirujetsia istorija i otnoszenije k niej: szkolnyje uczebniki o nowiejszej otieczestwiennoj istorii, „Wiestnik obszczestwiennogo mnienija” 2009, nr 3, [online] http://polit.ru/article/2010/03/11/uchebniki/print/.
Google Scholar

Madajczik Cz., „Katynskaja drama”, Sudʹba polskich oficerow, wziatych w plen Krasnoj АArmijej. Pierwyj akt katynskoj dramy, [w:] Katynskaja drama, red. O.W. Jasnow, Bibliotieka matieriałow po Katynskomu diełu, [online] http://www.katyn‑books.ru/library/katinskaya‑drama4.html.
Google Scholar

Makarienko B., Ob istoriczeskoj pamiati wielikorossow, Politkom.ru, 30 IV 2010, [online] http://www.politcom.ru/10035.html.
Google Scholar

Malinowa O., Politika pamiati w postsowietskoj Rossii, Postnauka, 11 II 2015, [online] http://postnauka.ru/video/41333.
Google Scholar

Muchin Ju., Antirossijskaja podłostʹ, Hrono.ru, [online] http://hrono.ru/libris/lib_m/podlost.php.
Google Scholar

Muchin Ju., Katynʹ i Niurnbiergskij tribunał. Prawda o Katyni, 30 XI 2010, [online] http://katyn.ru/index.php?go=Pages&in=view&id=955.
Google Scholar

Nowosiełowa Je., Istorija ubiwajet Iwana Groznogo, „Rossijskaja gazieta” (Fiedieralnyj wypusk) 2013, 4 IX, [online] http://www.rg.ru/printable/2013/09/04/istoriya.html.
Google Scholar

Putin rasskazał o nieobchodimosti jedinogo uczebnika istorii, Polit.ru, 25 IV 2013, [online] http://polit.ru/news/2013/04/25/pamyat/.
Google Scholar

Rieplewicz M., Katynʹ: prawda, kotoruju słożno priniatʹ rossijanam, Inosmi.ru, 7 III 2015, [online] http://inosmi.ru/world/20150307/226711060.html, 20 XII 2015.
Google Scholar

Rossijanie o problemach rossijsko‑polskich otnoszenij, Lewada‑Centr, 27 IV 2010, [online] http://www.levada.ru/old/press/2010042705.html.
Google Scholar

Sidibie P., Rossijanie „za” jedinyj uczebnik po istorii, „Rossijskaja gazieta” 2013, 16 VIII, [online] http://www.rg.ru/2013/08/16/uchebnik‑site.html.
Google Scholar

Szestakow W.A., Istorija Rossii XX – naczała XXI wieka. 11 kłass, red. A.N. Sacharow, Moskwa 2007.
Google Scholar

Szestakow W.A., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: profił. urowienʹ, red. A.N. Sacharow, Moskwa 2012.
Google Scholar

Sztomka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Krakow 2002.
Google Scholar

Wojtkowiak Ja., Sowietsko‑polskij woorużennyj konflikt w sientiabrie 1939 goda, [w:] Mieżdunarodnyj krizis 1939 goda w traktowkach rossijskich i polskich istorikow, red. M.M. Narinskij, S. Diembskij, Moskwa 2009.
Google Scholar

Wołobujew O.W., Kuleszow S.W., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: bazowyj urowienʹ, red. I.N. Danilewskij, Moskwa 2009.
Google Scholar

Wołobujew O.W., Karpaczew S.P., Romanow P.N., Istorija Rossii. Naczało XX – naczało XXI wieka. 10 kł.: uczebnik, Moskwa 2016.
Google Scholar

Zagładin N.W. i in., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass, Moskwa 2007.
Google Scholar

Zagładin N.W., Pietrow Ju.A., Istorija. Koniec XIX – naczało XXI wieka. 11 kłass. Bazowyj urowienʹ, Moskwa 2014.
Google Scholar

Zubkova E., Fedyashin A., The Filippov Syndrome, „Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History” 2009, vol. 10, nr 4, [online] https://doi.org/10.1353/kri.0.0117.
Google Scholar

Żarowa Ł.N., Miszyna I.A., Istorija otieczestwa. XX wiek. 9 kłass, Moskwa 2003.
Google Scholar

Downloads

Published

2018-04-28

How to Cite

Kadykało, Anna. 2018. “Trudne Rozliczenie Z Radziecką przeszłością (na przykładzie Opisu Zbrodni katyńskiej W Rosyjskich podręcznikach Do Historii)”. Politeja 15 (2(53):359-74. https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.53.20.

Issue

Section

Kulturoznawstwo