Trudne rozliczenie z radziecką przeszłością (na przykładzie opisu zbrodni katyńskiej w rosyjskich podręcznikach do historii)

Authors

  • Anna Kadykało Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.53.20

Keywords:

Russia, historical education in Russia, Russian history textbooks, Katyn Massacre

Abstract

Difficult Settlement with the Soviet Past (on the Example of the Description of the Katyn Massacre in Russian History Textbooks)
The aim of the article is to show how in contemporary Russian history textbooks the Katyn Massacre (1940) is presented and compare its interpretation with different approaches to this tragedy that are actively discussed in scientific circles and among ordinary Russians. This approach should answer the question of the place occupied by this sensitive issue in Russian politics of memory and show how the process of forming historical memory related to the Katyn Massacre, based on historical education in schools, and public policy, looks like. Civic education in Russia is based on patriotic values and shapes the pride of power of the motherland. By emphasizing the importance of war victories, strong leaders, the formation of the students’ sense of belonging to the Russian nation and loyalty to the state takes place. The Katyn case continues to be a painful theme in Russian interpretation of the past, which explains why attempts are made to justify the crimes of the Stalinist regime. It is also not useful for patriotic education, as evidenced by the lack of mention of it in some history textbooks, or attempts to justify it partially.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

  • Anna Kadykało, Uniwersytet Jagielloński

    współpracuje z Instytutem Rosji i Europy Wschodniej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ. Zainteresowania badawcze: pamięć kulturowa w Rosji, rosyjska polityka historyczna, rosyjskie dzieciństwo. Najważniejsze publikacje: Dzieciństwo jako rosyjski temat kulturowy w XX wieku, Kraków 2014; artykuły: The Pioneer Movement in the Contemporary Perception of Russian, „Przegląd Rusycystyczny” 2018, nr 1; Upadek Związku Radzieckiego w świetle rosyjskich podręczników do historii, „Kultura i Edukacja” 2017, nr 1; The Afghan War (1979‑1989) in the Cultural Memory of the Russians, „Cultural Analysis” 2015, vol. 14; Образ коммунальной квартиры в текстах русских исполнителей, „Studia Slavica” 2015, vol. 60, nr 2; Kształtowanie pamięci o masowych represjach w rosyjskiej przestrzeni internetowej, „Przegląd Rusycystyczny” 2015, vol. 37, nr 3; Recepcja postaci Stalina w pamięci kulturowej młodego pokolenia Rosjan, „Slavia Orientalis” 2015, vol. 64, nr 1.

References

Aleksaszyna Ł.N., Daniłow A.A., Kosulina Ł.G., Istorija. Rossija i mir w XX – naczale XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: bazowyj urowienʹ, Moskwa 2010.

Althusser L., Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, przeł. A. Staroń, Warszawa 2006, [online] http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/althusser05.pdf.

Assmann A., 1998 – między historią a pamięcią, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Wspołczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz‑Wolska, Krakow 2009.

Assmann A., Przestrzenie pamięci. Formy i przemiany pamięci kulturowej, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Wspołczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz‑Wolska, Krakow 2009.

Bagdasarian W.E. i in., Szkolnyj uczebnik istorii i gosudarstwiennaja politika, Moskwa 2009.

Barsienkow A.S., Wdowin A.I., Istorija Rossii. 1917‑2009, Moskwa 2010.

Bourdieu P., Passeron J.‑C., Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, przeł. E. Neyman, Warszawa 2006.

Brandenberger D., A New „Short Course”? A.V. Filippov and the Russian State’s Search for a „Usable Past”, „Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History” 2009, vol. 10, nr 4, [online] https://doi.org/10.1353/kri.0.0127.

Bryczkow A., Nikonorow G., Protasow I., Katynʹ: biełyje piatna i biełyje nitki, Wojenno‑promyszlennyj kurjer, 13 IV 2015, [online] http://vpk‑news.ru/articles/24779.

Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. i wstęp M. Napiorkowski, Warszawa 2012.

Czubarjan A.O., Daniłow A.A., Piwowar Je.I., Otieczestwiennaja istorija XX – naczała XXI wieka. 11 kłass, Moskwa 2006.

Czubarjan A.O. i in., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: profił. i bazowyj urowni, red. A.O. Czubarjan, Moskwa 2011.

Daniłow A.A. i in., Istorija Rossii, 1900‑1945 gg. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij, red. A.A. Daniłow, A.W. Filippow, Moskwa 2012.

Daniłow A.A. i in., Istorija Rossii, 1900‑1945 gg. Kniga dla uczitiela. 11 kłass, red. A.A. Daniłow, A.W. Filippow, Moskwa 2008.

Dmitrienko W.P., Jesakow W.D., Szestakow W.A., Istorija Otieczestwa. XX wiek. 11 kł. Posobije dla obszczeobrazowat. uczeb. zawiedienij, Moskwa 2002.

Duma priznała rasstrieł w Katyni priestuplenijem Stalina, BBC, 26 XI 2010, [online] http://www.bbc.com/russian/russia/2010/11/101126_duma_katyn_statement.html.

Filippow A.W., Nowiejszaja istorija Rossii 1945‑2006 gg. Kniga dla uczitiela, Moskwa 2007.

Giełler M., Niekricz A., Utopija u własti, Moskwa 2000.

Golka M., Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa 2009.

Hejwosz‑Gromkowska D., Wychowanie obywatelskie a problem nauczania historii – rekonstrukcja zachodniej debaty, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2013, nr 1.

Izmozik W.S., Rudnik S.N., Istorija Rossii. 11 kłass: uczeb. dla uczaszczichsia obszczeobrazowat. uczrieżdienij, red. R.Sz. Ganielin, Moskwa 2013.

Karpiuk I., Odna na wsiech, Polit.ru, 24 IV 2013, [online] http://polit.ru/article/2013/04/24/history/.

Katynʹ: chronika sobytij, Polit.ru, 19 III 2008, [online] http://www.polit.ru/article/2008/03/19/katin/.

Kisielew A.F., Popow W.P., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass. Bazowyj urowienʹ, Москва 2012.

Konradowa N., Szkolnyje uczebniki istorii: srawnitielnyj analiz. Czastʹ 1, [online] http://urokiistorii.ru/article/476.

Kosmatulina Je., Jurij Muchin: Dieło po Katyni nużno zakancziwatʹ obwinitielnym prigoworom!, Nakanunie.ru, 21 IV 2010, [online] https://www.nakanune.ru/articles/14622/.

Łojek J., Agresja 17 września 1939. Studium aspektow politycznych, Warszawa 1990.

Lebiediewa N.S., Katynskoje priestuplenije, [w:] Biełyje piatna – czernyje piatna. Słożnyje woprosy w rossijsko‑polskich otnoszenijach, red. A.W. Torkunow i in., Moskwa 2010.

Lebiediewa N.S., Sientiabrʹ 1939 g. Polsza mieżdu Giermanijej i SSSR, [w:] Mieżdunarodnyj krizis 1939 goda w traktowkach rossijskich i polskich istorikow, red. M.M. Narinskij, S. Diembskij, Moskwa 2009.

Lewandowskij A.A., Szczetinow Ju.A., Mironienko S.W., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass, Moskwa 2007.

Lewandowskij A.A., Szczetinow Ju.A., Mironienko S.W., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: bazowyj urowienʹ, red. S.P. Karpow, Moskwa 2013.

Lewinson A., Rossijanie o Katyni – posle awiakatastrofy, Polit.ru, 29 IV 2010, [online] http://www.polit.ru/article/2010/04/29/katyn/.

Lewintowa Je.M., Battierfiłd Dż., Kak formirujetsia istorija i otnoszenije k niej: szkolnyje uczebniki o nowiejszej otieczestwiennoj istorii, „Wiestnik obszczestwiennogo mnienija” 2009, nr 3, [online] http://polit.ru/article/2010/03/11/uchebniki/print/.

Madajczik Cz., „Katynskaja drama”, Sudʹba polskich oficerow, wziatych w plen Krasnoj АArmijej. Pierwyj akt katynskoj dramy, [w:] Katynskaja drama, red. O.W. Jasnow, Bibliotieka matieriałow po Katynskomu diełu, [online] http://www.katyn‑books.ru/library/katinskaya‑drama4.html.

Makarienko B., Ob istoriczeskoj pamiati wielikorossow, Politkom.ru, 30 IV 2010, [online] http://www.politcom.ru/10035.html.

Malinowa O., Politika pamiati w postsowietskoj Rossii, Postnauka, 11 II 2015, [online] http://postnauka.ru/video/41333.

Muchin Ju., Antirossijskaja podłostʹ, Hrono.ru, [online] http://hrono.ru/libris/lib_m/podlost.php.

Muchin Ju., Katynʹ i Niurnbiergskij tribunał. Prawda o Katyni, 30 XI 2010, [online] http://katyn.ru/index.php?go=Pages&in=view&id=955.

Nowosiełowa Je., Istorija ubiwajet Iwana Groznogo, „Rossijskaja gazieta” (Fiedieralnyj wypusk) 2013, 4 IX, [online] http://www.rg.ru/printable/2013/09/04/istoriya.html.

Putin rasskazał o nieobchodimosti jedinogo uczebnika istorii, Polit.ru, 25 IV 2013, [online] http://polit.ru/news/2013/04/25/pamyat/.

Rieplewicz M., Katynʹ: prawda, kotoruju słożno priniatʹ rossijanam, Inosmi.ru, 7 III 2015, [online] http://inosmi.ru/world/20150307/226711060.html, 20 XII 2015.

Rossijanie o problemach rossijsko‑polskich otnoszenij, Lewada‑Centr, 27 IV 2010, [online] http://www.levada.ru/old/press/2010042705.html.

Sidibie P., Rossijanie „za” jedinyj uczebnik po istorii, „Rossijskaja gazieta” 2013, 16 VIII, [online] http://www.rg.ru/2013/08/16/uchebnik‑site.html.

Szestakow W.A., Istorija Rossii XX – naczała XXI wieka. 11 kłass, red. A.N. Sacharow, Moskwa 2007.

Szestakow W.A., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: profił. urowienʹ, red. A.N. Sacharow, Moskwa 2012.

Sztomka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Krakow 2002.

Wojtkowiak Ja., Sowietsko‑polskij woorużennyj konflikt w sientiabrie 1939 goda, [w:] Mieżdunarodnyj krizis 1939 goda w traktowkach rossijskich i polskich istorikow, red. M.M. Narinskij, S. Diembskij, Moskwa 2009.

Wołobujew O.W., Kuleszow S.W., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass: uczeb. dla obszczeobrazowat. uczrieżdienij: bazowyj urowienʹ, red. I.N. Danilewskij, Moskwa 2009.

Wołobujew O.W., Karpaczew S.P., Romanow P.N., Istorija Rossii. Naczało XX – naczało XXI wieka. 10 kł.: uczebnik, Moskwa 2016.

Zagładin N.W. i in., Istorija Rossii. XX – naczało XXI wieka. 11 kłass, Moskwa 2007.

Zagładin N.W., Pietrow Ju.A., Istorija. Koniec XIX – naczało XXI wieka. 11 kłass. Bazowyj urowienʹ, Moskwa 2014.

Zubkova E., Fedyashin A., The Filippov Syndrome, „Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History” 2009, vol. 10, nr 4, [online] https://doi.org/10.1353/kri.0.0117.

Żarowa Ł.N., Miszyna I.A., Istorija otieczestwa. XX wiek. 9 kłass, Moskwa 2003.

Downloads

Published

28-04-2018

Issue

Section

Kulturoznawstwo

How to Cite

“Trudne Rozliczenie Z Radziecką przeszłością (na przykładzie Opisu Zbrodni katyńskiej W Rosyjskich podręcznikach Do Historii)”. 2018. Politeja 15 (2(53): 359-74. https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.53.20.

Similar Articles

1-10 of 548

You may also start an advanced similarity search for this article.