Mój ból jest większy niż twój
Proces upamiętniania KL Plaszow
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.17Keywords:
commemoration, process, cemetery, museum, sufferingAbstract
MY PAIN IS GREATER THAN YOURS: THE PROCESS OF COMMEMORATING KL PLASZOW
This article presents an accompanying description of the process involved in commemorating the former labor and concentration camp, Plaszow. The actors involved primarily differ in the function they desire to attribute to the memorial, while the strong emotions accompanying them are primarily a consequence of the process’s underlying cause – death ingrained in the post-camp landscape. Engagement in the process evokes suffering, which limits the possibilities for dialogue surrounding commemoration. Recently, the appointment of a caretaker for the site of memory, the KL Plaszow Museum, has proven to be the most influential factor in the dynamics of the process. Given that the museum is an enduring institution, there is now a strong need to explore new forms of mediation that facilitate understanding. In the author’s view, specialists in culture studies, with their expert competencies, can serve as neutral intermediaries bridging the diverse expectations of the actors.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Książki, monografie
Google Scholar
Bednarek M., Sytuacja prawna cmentarzy żydowskich w Polsce 1944-2019, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2020.
Google Scholar
Bieberstein A., Zagłada Żydów w Krakowie, Kraków–Wrocław 1986.
Google Scholar
Bielawski K., Zagłada cmentarzy żydowskich, Warszawa 2020.
Google Scholar
Crowe D.M., Oskar Schindler. Prawdziwa historia, przeł. Z. Łomnicka, Warszawa 2015.
Google Scholar
Czerkawski A., Dunin-Wąsowicz M., Płaszów, Warszawa 1967.
Google Scholar
Herr M., Depesze, przeł. K. Majer, Kraków 2016.
Google Scholar
Jarkowska-Natkaniec A., Wymuszona współpraca czy zdrada? Wokół przypadków kolaboracji Żydów w okupowanym Krakowie, Kraków 2018-2019.
Google Scholar
Karski K., KL Plaszow. Przewodnik archeologiczny, Kraków 2020.
Google Scholar
Keneally T., Schindler’s Arc, Serpentine Publishing Co. Pty Ltd.,1982.
Google Scholar
Kiełkowski R., …zlikwidować na miejscu! Z dziejów okupacji hitlerowskiej w Krakowie, Kraków 1981.
Google Scholar
Kotarba R., Niemiecki obóz w Płaszowie 1942-1945, Warszawa–Kraków 2009.
Google Scholar
Kotarba R., Niemiecki obóz w Płaszowie 1942-1945. Przewodnik historyczny, b.m.w. 2014.
Google Scholar
Ostrowska J., Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej, Warszawa 2018.
Google Scholar
Pankiewicz T., Apteka w getcie krakowskim, Kraków 1947.
Google Scholar
Pemper M., Prawdziwa historia listy Schindlera, przeł. A. Kuć, Warszawa 2006.
Google Scholar
Rothberg M., Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, przeł. K. Bojarska, Warszawa 2015.
Google Scholar
Sachslehner J., Kat z „Listy Schindlera”. Zbrodnie Amona Leopolda Götha, przeł. D. Salamon, Kraków 2010.
Google Scholar
Stendig J., Płaszów. Ostatnia stacja krakowskiego żydostwa, red. M. Bednarek, Kraków 2020.
Google Scholar
Teege J., Nikola S., Amon. Mój dziadek by mnie zastrzelił, przeł. E. Twardoch, Warszawa 2014.
Google Scholar
Wroński T., Obóz w Płaszowie, miejsce masowej eksterminacji ludności żydowskiej, polskiej i innych narodowości w latach 1942-1945, Warszawa 1981.
Google Scholar
Zbroja B., Miasto umarłych. Architektura publiczna Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Krakowie w latach 1868-1939, Kraków 2005.
Google Scholar
Żychowski J., Wpływ masowych grobów z I i II wojny światowej na środowisko przyrodnicze, Kraków 2008.
Google Scholar
Prace zbiorowe
Google Scholar
Charlesworth A., The topography of genocide, [w:] The Historiography of the Holocaust, red. D. Stone, London 2004, s. 216-252.
Google Scholar
Grądzka-Rejak M., Strach a postawy, zachowania i strategie kobiet zamkniętych w ZAL/KL Plaszow służące przetrwaniu, [w:] Odpowiedzialność biernych, red. A. Bartuś, Oświęcim 2021, s. 215-232.
Google Scholar
Historia w przestrzeniach pamięci, red. T. Kranz, Lublin 2021.
Google Scholar
Karski K., Śmietana M., Badania archeologiczne jako sposób odkrywania autentyzmu Miejsca Pamięci KL Plaszow, [w:] Materialne pozostałości konfliktów i zbrodni XX wieku w świetle najnowszych badań archeologicznych, red. H. Mik, W. Węglińska, Gdańsk 2019, s. 103-121.
Google Scholar
Karski K., Śmietana M., Krajobraz (miejsca) pamięci. Terapeutyczna rola badań archeologicznych w procesie kształtowania praktyk pamięci na terenie KL Plaszow, [w:] Kultury i krajobrazy pamięci, red. M. Dziewierski, B. Pactwa, Katowice 2019, s. 159-174.
Google Scholar
Kaszyński H., Maciejewska O., Krzywda. Odpowiedzialność. Przebudzenie. Wokół pamięci krakowskiego getta i KL Plaszow, [w:] Miejsca (nie)pamięci, red. D. Strojnowska, Kraków 2019, s. 164-177.
Google Scholar
Der Ort des Terrors. Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, Band 8, red. A. Königseder, München 2009.
Google Scholar
Płaszów. Odkrywanie, red. D. Strojnowska, Kraków 2016.
Google Scholar
Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha, oprac. S. Kosiński, T. Cyprian, M. Siewierski, Kraków–Łódź–Warszawa 1947.
Google Scholar
Sendyka R., Pryzma – zrozumieć nie-miejsce pamięci, [w:] Inne przestrzenie, inne miejsca, red. D. Czaja, Wołowiec 2013, s. 278-299.
Google Scholar
Śmietana M., Wierność pustce. Autentyzm w obszarze byłego obozu Plaszow, red. P. Majewski, Warszawa 2019, s. 24-30.
Google Scholar
Wódz J., Poczucie przynależności lokalnej – niektóre czynniki konstytutywne, [w:] Społeczności lokalne. Teraźniejszość i przyszłość, red. B. Jałowiecki, K.Z. Sowa, P. Dudkiewicz, Warszawa 1989, s. 44-60.
Google Scholar
W 3-cią rocznicę zagłady ghetta w Krakowie (13. III. 1943 – 13. III. 1946), red. M. Borwicz, Kraków 1946.
Google Scholar
Czasopisma
Google Scholar
Abriszewski K., Popularyzacja, innowacje i rozproszone laboratoria w humanistyce, „Teksty Drugie” 2021, nr 2, s. 45-62.
Google Scholar
Charlesworth A., Addis M., Memorialization and the Ecological Landscapes of Holocaust Sites: The Cases of Plaszow and Auschwitz-Birkenau, „Landscape Research” 2002, vol. 27, no. 3, s. 229-251.
Google Scholar
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105, s. 18-36.
Google Scholar
Karski K., Śmietana M., Muzeum – archiwum pamięci. Uwagi na temat roli materiałów archeologicznych w muzeach – miejscach pamięci na przykładzie KL Plaszow, „Folia Praehistorica Posnaniensia” 2019, t. 24, Poznań, s. 289-308.
Google Scholar
Kaszyński H., Pawlikowska J., Maciejewska O., Dziedzictwo KL Plaszow: refleksje z perspektywy klinicznej pracy socjalnej, „Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein” 2019, t. 21-22, s. 313-252.
Google Scholar
„Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2020, nr 38.
Google Scholar
Mańkowski D., Zmiana społeczna a instytucja społeczna – perspektywa teoretyczna, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2018, vol. 43, no. 1, s. 23-248.
Google Scholar
Owoc T., Karski K., Fundamenty pamięci. O doświadczeniu przestrzeni i pozostałości po byłym obozie koncentracyjnym w Miejscu Pamięci KL Plaszow, „Ochrona Dziedzictwa Kulturowego” 2018, nr 6, s. 135-144.
Google Scholar
Porąbka S., Kulturowe aspekty sporu wokół form upamiętnienia KL Plaszow w Krakowie, „Politeja” 2020, vol. 17, nr 4 (67), s. 169-184.
Google Scholar
Rodko J., Wtórny zespół stresu pourazowego w pracy strażaków i pracowników pogotowia ratunkowego – przegląd badań, „Opuscula Sociologica” 2013, nr 3, s. 76.
Google Scholar
Sendyka R., Miejsca, które straszą (afekty i nie-miejsca pamięci), „Teksty Drugie” 2014, nr 1, s. 84-102. „Teksty Drugie” 2017, nr 2.
Google Scholar
Wachuła M., Refleksja o statusie miejsca-po-obozie na przykładzie krakowskiej Fabryki Kabli w perspektywie relacji Joanny Ringel, „Narracje o Zagładzie” 2017, nr 3, s. 345-360.
Google Scholar
Ziółkowski M., Badanie rzeczywistości społecznej jako proces społeczny, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1980, R. 42, z. 2, s. 285-307.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
