Przechwycić traumę, czyli Aleksandra Petrova opowieść o serbskim cierpieniu

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.14

Keywords:

Serbia, Aleksandar Petrov, multidirectional memory, literature

Abstract

TO SEIZE THE TRAUMA: ALEKSANDAR PETROV’S STORY ABOUT THE SERBIAN SUFFERING

The paper focuses on Aleksandar Petrov’s novel Kao zlato u vatri, originally published by this Serbian author in 1998. The novel’s main characters represent diverse ethnic groups inhabiting the Balkans ( Jews, Serbians, Russians), and their fortunes intertwined with the tumultuous events of 20th century history, namely WWII and the Yugoslav Wars of the 1990s. The primary objective of the article is to address the question of whether it is feasible to apply Michael Rothberg’s model of multifaceted memory in a scenario involving distinct memory communities (such as Serbs, Croatians, and possibly Jews), characterized by a specific proximity (primarily territorial, historical and rooted in past coexistence within one national entity) and where relations are predominantly shaped by unresolved past grievances and mutual accusations of guilt.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Sabina Giergiel, Jagiellonian University, Krakow, Poland

Doktor habilitowana, prof UJ, pracuje w Instytucie Filologii Słowiańskiej UJ, slawistka, serbistka, literaturoznawczyni. Aktualnie jej badania koncentrują się wokół zagadnień związanych z (nie)pamięcią na obszarze postjugosłowiańskim (zwłaszcza w kontekście Holokaustu i powojennych represji wobec Niemców). Członkini Komisji Emigrantologii Słowian przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Kierowniczka i wykonawczyni w indywidualnym Grancie NCN (Miniatura nr 2019/03/X/HS3/00128). Projekt: Pamięć o powojennych doświadczeniach Banackich Niemców w transgeneracyjnym przekazie ustnym. Kierowniczka w projektach finansowanych przez program Inicjatywa Doskonałości UJ: Rywalizacja w społeczeństwie multietnicznym. Przypadek serbski (2021-2022) i Trudne dziedzictwo. Świadek, postronny, sprawca w chorwackiej kulturze pamięci o drugiej wojnie światowej (2022-2023). Najnowsze publikacje: z Katarzyną Taczyńską A Non-existent Cemetery: The Memory of Germans in Today’s Belgrade („Memory Studies”, https://doi. org/10.1177/17506980231170349), Rywalizacja o pamięć. Spór wokół upamiętnienia niemieckich ofiar w serbskim Vršacu („Teksty Drugie” 2021, nr 5), Closeness or Distance?: Practices Used to Speak About the Sajmište Camp in Cultural Texts (w: Jewish Literatures and Cultures in Southeastern Europe: Experiences, Positions, Memories, red. R. Hansen-Kokoruš, O. Terpitz, Wiedeń 2021).

References

Antifašizam. Pred izazovima savremenosti, red. M. Bešlin, P. Atanacković, Novi Sad 2012.
Google Scholar

Chmielewska K., Pamięć wielokierunkowa i agoniczna a polityka pamięci, „Zagłada Żydów. Studia i materiały” 2021, nr 17, s. 420-434, https://doi.org/10.32927/zzsim.886.
Google Scholar

Ćulibrk J., Historiography of the Holocaust in Yugoslavia, Belgrade 2014.
Google Scholar

Falski M., Rawski T., Jasenovac, Bleiburg, Vukovar: miejsca pamięci a dyskurs publiczny, [w:] Obóz-muzeum. Trauma we współczesnym wystawiennictwie, red. M. Fabiszak, M. Owsiński, Kraków 2013, s. 193-214.
Google Scholar

Giergiel S., Pamięci nieukojone. Wokół upamiętniania ofiar w Serbii i Chorwacji (Jasenovac, Bleiburg i belgradzkie Sajmište), „Porównania” 2016, nr 19, s. 130-149, https://doi.org/10.14746/p.2016.19.10298.
Google Scholar

Giergiel S., Taczyńska K., „…Lazy Water Covers Everything and the Digestion Starts…”: Nature in the Literary Representations of the Jasenovac Concentration Camp Complex, w druku.
Google Scholar

Hirsch M., Family Frames. Photography, Narrative, and Postmemory, Cambridge 1997.
Google Scholar

Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki, red. E. Domańska, Poznań 2010, s. 247-280.
Google Scholar

Jeremić Lj., Iz recenzija, [w:] A. Petrov, Kao zlato u vatri, Beograd 2002, s. 419-420.
Google Scholar

Kobielska M., Pamięć wielokierunkowa po polsku. Wypracowywanie archiwum, [w:] Pamiętając komunizm w postkomunistycznej Europie. Pamięć historii i historia pamięci, red. R. Halili, Ł.Gemziak, Toruń 2021, s. 181-202.
Google Scholar

Koračić D., Banjeglav T., Govedarica N., Re-vizija prošlosti. Politike sjećanja u Bosni i Hercegovini, Hrvtskoj i Bosni od 1990. godine, Sarajevo 2012.
Google Scholar

Kowalczyk I., Przeciw-historia w pracach Rafała Jakubowicza, [w:] R. Jakubowicz, ti tabu dibudaj, katalog wystawy, Łódź 2007.
Google Scholar

MacDonald D., Globalizing the Holocaust: A Jewish ‘Useable Past’ in Serbian Nationalism, „Portal” 2005, nr 2, https://doi.org/10.5130/portal.v2i2.90.
Google Scholar

Pajączkowska A., Zdjęcie, [w:] Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej, red. J. Kowalska-Leder, P. Dobrosielski, I. Kurz, M. Szpakowska, Warszawa 2017, s. 473-506.
Google Scholar

Petrov A., Kao zlato u vatri, Beograd 1998.
Google Scholar

Petrov A., Kao zlato u vatri, Drugo izdanje, Beograd 2002.
Google Scholar

Rothberg M., Między Paryżem a Warszawą. Pamięć wielokierunkowa, etyka i odpowiedzialność historyczna, przeł. T. Bilczewski, A. Kowalcze-Pawlik, [w:] Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci, red. T. Szostek, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2013, s. 161-188, https://doi.org/10.4000/books.iblpan.1100.
Google Scholar

Rothberg M., Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, przeł. K Bojarska, Kraków 2015.
Google Scholar

Srpski logori u Bosni i Hercegovini 1991.-1995., [online] https://croativ.net/srpski-logori-ubosni-i-hercegovini-1991-1995-17712/.
Google Scholar

Stryjek T., Współczesna Serbia i Chorwacja wobec własnej historii, Warszawa 2020.
Google Scholar

Subotić J., Genocide Narratives as Narratives-in-Dialogue, „Journal of Regional Security” 2015, no. 2, s. 177-198.
Google Scholar

Vidaković Petrov K., Rethinking the Holocaust Novel in Yugoslavia: From Hinko Gottlieb to Aleksandar Petrov’s Novel „Like Gold in Fire”, [online] https://www.academia.edu/66595848/RETHINKING_THE_HOLOCAUST_NOVEL_IN_YUGOSLAVIA_FROM_HINKO_GOTTLIEB_TO_ALEKSANDAR_PETROVS_LIKE_GOLD_IN_FIRE.
Google Scholar

Published

2023-09-28

How to Cite

Giergiel, Sabina. 2023. “Przechwycić traumę, Czyli Aleksandra Petrova opowieść O Serbskim Cierpieniu”. Politeja 20 (3(84):173-82. https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2023.84.14.