Społeczność rosyjskojęzyczna w obwodzie lwowskim

Grzegorz Demel

doi:10.12797/KPK.05.2013.05.05

Автор(и)

Grzegorz Demel Jagiellonian University, Kraków, Poland

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.05.2013.05.05

Ключові слова:

Україна, Радянський Союз, росіяни, російськомовні, культурна ідентичність, етнічна ід ентичність, пам’ять

Анотація

Російськомовна громада Львівської області

148 Grzegorz Demel Symboliczne znaczenie Lwowa , [w:] Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej. Z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Iza Chruślińska , wstęp A. Michnik, Gdańsk–Warszawa 2009, Prze- wodnik Krytyki Politycznej , t. 15. Szporluk Roman, Imperium , komunizm i narody. Wybór esejów , wstęp i red. A. Nowak, tłum. S. Czarnik, A. Nowak, Kraków 2003, Arkana Historii . Szporluk Roman, Russia, Ukraine and the Breakup of the Soviet Union , Stanford 2000. Waldenberg Marek, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzieje konfliktów i idei , Warszawa 2000. Wawrzonek Michał, Koncepcja „russkiego miru” i jej recepcja na współczesnej Ukrainie , [w:] Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata , cz. 2: Wspólnota Niepodległych Państw , red. M. Smoleń, M. Lubina, Kraków 2011, Rosja. Wczoraj, dziś i jutro. Polityka – kultura – religia , t. 3. Wilson Andrew, Ukraińcy , tłum. M. Urbański, Warszawa 2002. Włodkowska Agata, Polityka Federacji Rosyjskiej na obszarze WNP , Toruń 2006. Wylegała Anna, Territorialism in a Variety of Ways. Identity Choices among Young Russian- -speaking Inhabitants of Lviv , „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 2007, z. 31. Zenderowski Radosław, Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo- -Wschodniej. Między etnicyzacją religii a sakralizacją etnosu (narodu) , Wrocław 2011, Monografie FNP. Seria Humanistyczna . Бузина Олесь, Тайная история Украины-Руси , Киев 2011. Грицак Ярослав, Хто такі українці і чого вони хочуть? (Замість післямови) , [w:] idem, Страсті за націоналізмом. Стара історія на новий лад, Київ 2011. Колодій Антоніна, Національний вимір суспільного буття , Львів 2008. Крисаченко Валентин, Дунаміка Населення. Демографічні, популяційні та глобальні виміри , Київ 2005. Купчанко B., Концепція мультикультуралізму та її застосованість до українських реалій , [w:] Демократичні стандарти врядування й публічного адміністрування. Матеріали науково-практичної конференцфї за міжнародною участю (4 квітня 2008 року., м. Львів) , Ч. 2, Львів 2008. Лозинський Роман, Етнічний склад населення Львова (у контексті снспільного розви- тку Галичини) , Львів 2005. Ґжеґож Демель, Російськомовна громада Львівської області У статті обговорюється проблема російськомовного населення Львівської облас- ті. На базі етнографічних польових досліджень проведених в Дрогобичі, Бориславі та Червонограді автор обґрунтовує тезу, що російськомовних в Західній Україні варто сьогодні описувати як групу, що відрізняється від основної маси населення не лише мовою, але й багатьма іншими ознаками культурної ідентичності. Зокрема це стосу- ється пам’яті цієї групи, що конфліктує з домінуючим українським національним історичним нарративом. Подібні конфлікти є й на рівні самоідентифікації: російськомовні в основному підтримують тезу «слов’янської єдності», де суть українськості зводиться до етнографічних відмінностей. Ідентичність російськомовних не вписується в русло суто етнічних розмежувань, які, в свою чергу, не обов’язково є для російськомовних природними категоріями опису суспільної реальності. В містах, де проводились досліджен- ня, російськомовні почувають себе меншиною, яка змушена захищати свої інтереси, оскільки обмежені можливості відтворення їх культурної ідентичності ведуть до роз- паду системи основних цінностей групи. Загострення проблем спостерігається з при- ходом до влади на місцевому рівні націоналістично налаштованої партії «Свобода».

Завантажити

Дані для завантаження поки недоступні.

Біографія автора

Grzegorz Demel, Jagiellonian University, Kraków, Poland

absolwent studiów doktoranckich w Katedrze Ukrainoznawstwa na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego; w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ przygotował rozprawę doktorską poświęconą społeczności rosyjskojęzycznej w obwodzie lwowskim oraz dyskursowi ukraińskiej etnopolitologii. Zajmuje się problematyką etniczną współczesnej Ukrainy, ideą „narodu radzieckiego”, antropologią etniczności, relacjami etniczności, tożsamości kulturowej i polityki.

Посилання

A na razie mamy półkolonialne państwo, w którym nie ma wielu ważnych ogniw życia społecznego. Rozmowa z Mykołą Riabczukiem, [w:] Wiele twarzy Ukrainy, rozmawiali I. Chruślińska, P. Tyma, wstęp M. Czech, Lublin 2005.

Babiński Grzegorz, Pogranicze polsko-ukraińskie. Etniczność, zróżnicowanie religijne, tożsamość, Kraków 1997.

Barth Fredrik, Grupy i granice etniczne. Społeczna organizacja różnic kulturowych, tłum. M. Głowacka-Grajper, [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. E. Nowicka, M. Kempny, Warszawa 2004.

Brocki Marcin, Problemy podstaw wiedzy antropologicznej. Refleksje metodologiczne, [w:] Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej, red. T. Buliński, M. Kairski, Poznań 2011, Etnologia i Antropologia Kulturowa / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nr 26.

Brubaker Rogers, Nacjonalizm inaczej. Struktura narodowa i kwestie narodowe w nowej Europie, tłum. J. Łuczyński, Warszawa 1998, Zmieniająca się Europa’89.

Demel Grzegorz, Ukraiński naród radziecki. Kilka uwag z perspektywy wielokulturowej, cz. 1, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne” 2011, t. 39; cz. 2, 2012, t. 40.

Golka Marian, Socjologia kultury, Warszawa 2008, Wykłady z Socjologii, t. 5.

Horska Natalia, Aktywność narodowa mniejszości rosyjskiej na Ukrainie (1991-2004), Toruń 2009.

Hrycak Jarosław, Dylematy ukraińskiego nation-building, tłum. A. Wylegała, [w:] idem, Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Wrocław 2009, Seria Biblioteka Nowej Europy Wschodniej, t. 4.

Hrycak Jarosław, Jeszcze raz o stosunku Ukraińców do Polaków (z Rosją w tle), tłum. K. Kotyńska, [w:] idem, Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Wrocław 2009, Seria Biblioteka Nowej Europy Wschodniej, t. 4.

Hrycak Jarosław, Requiem dla Lwowa. Jak nas widzą, jak nas piszą, tłum. K. Kotyńska, [w:] idem, Nowa Ukraina. Nowe interpretacje, Wrocław 2009, Seria Biblioteka Nowej Europy Wschodniej, t. 4.

Karnaukh Alla, Rosyjskojęzyczni Ukraińcy – mniejszość we własnym państwie, [w:] „Status mniejszościowy” i ambiwalencja tożsamości w społeczeństwach wielokulturowych. XIII Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny [Zielona Góra, 2007], red. J. Mucha, B. Pactwa, Tychy 2008, Seria Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Kogut Elena, Wyodrębnienie się zbiorowości Ukraińców języka rosyjskiego, [w:] „Status mniejszościowy” i ambiwalencja tożsamości w społeczeństwach wielokulturowych. XIII Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny [Zielona Góra, 2007], red. J. Mucha, B. Pactwa, Tychy 2008, Seria Wydawnicza Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.

Kuzio Taras, Western Multicultural Theory and Practice and its Applicability to the Post-Soviet States, „Journal of Contemporary European Studies” 2005, vol. 13, no. 2.

Kwaśniewski Krzysztof, Marginalność etniczna i narodowa, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 2000, z. 16-17.

Laitin David D., Identity in Formation. The Russian-Speaking Populations in the Near Abroad, Ithaca 1998.

Obrębski Józef, Problem grup i zróżnicowań etnicznych w etnologii i jego socjologiczne ujęcie, [w:] idem, Dzisiejsi ludzie Polesia i inne eseje, red. A. Engelking, Warszawa 2005.

Olszański Tadeusz A., Historia Ukrainy XX w., Warszawa [1994].

Olszański Tadeusz A., Problem językowy na Ukrainie. Próba nowego spojrzenia, Warszawa 2012, s. 13-14, Prace OSW, nr 40.

Pecuch Mirosław, Tożsamość kulturowa Łemków w zachodniej Polsce i na Ukrainie. Studium porównawcze, Gorzów Wielkopolski 2009.

Radzik Ryszard, Od zbiorowości etnicznej do wspólnoty narodowej. Podstawowe pojęcia układu etniczno-narodowego w Europie Środkowo-Wschodniej w XIX i XX wieku, „Studia Socjologiczne” 1999, nr 2.

Riabczuk Mykoła, Dwie Ukrainy, tłum. M. Dyhas [et al.], Wrocław 2004.

Riabczuk Mykoła, Od Małorosji do Ukrainy, wstęp i oprac. B. Berdychowska, tłum. K. Kotyńska, O. Hnatiuk, Kraków 2002.

Smolicz Jerzy J., Wartości rdzenne a tożsamość kulturowa, tłum. L. Korporowicz, [w:] idem, Współkultury Australii, Warszawa 1999.

Stępień Stanisław, Polacy i inne mniejszości narodowe na Ukrainie w świetle spisu powszechnego z 5 grudnia 2001 r., „Biuletyn Ukrainoznawczy” 2002, nr 8.

Straczuk Justyna, Cmentarz i stół. Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi, Wrocław 2006, Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Seria Humanistyczna.

Stryjek Tomasz, Jakiej przeszłości potrzebuje przyszłość. Interpretacje dziejów narodowych w historiografii i debacie publicznej na Ukrainie 1991-2004, Warszawa 2007, Seria Wschodnia.

Symboliczne znaczenie Lwowa, [w:] Ukraina. Przewodnik Krytyki Politycznej. Z Jarosławem Hrycakiem rozmawia Iza Chruślińska, wstęp A. Michnik, Gdańsk–Warszawa 2009, Przewodnik Krytyki Politycznej, t. 15. Szporluk Roman, Imperium, komunizm i narody. Wybór esejów, wstęp i red. A. Nowak, tłum. S. Czarnik, A. Nowak, Kraków 2003, Arkana Historii.

Szporluk Roman, Russia, Ukraine and the Breakup of the Soviet Union, Stanford 2000.

Waldenberg Marek, Narody zależne i mniejszości narodowe w Europie Środkowo-Wschodniej.

Dzieje konfliktów i idei, Warszawa 2000.

Wawrzonek Michał, Koncepcja „russkiego miru” i jej recepcja na współczesnej Ukrainie, [w:] Rozpad ZSRR i jego konsekwencje dla Europy i świata, cz. 2: Wspólnota Niepodległych Państw, red. M. Smoleń, M. Lubina, Kraków 2011, Rosja. Wczoraj, dziś i jutro. Polityka – kultura – religia, t. 3.

Wilson Andrew, Ukraińcy, tłum. M. Urbański, Warszawa 2002.

Włodkowska Agata, Polityka Federacji Rosyjskiej na obszarze WNP, Toruń 2006.

Wylegała Anna, Territorialism in a Variety of Ways. Identity Choices among Young Russian-speaking Inhabitants of Lviv, „Sprawy Narodowościowe. Seria Nowa” 2007, z. 31.

Zenderowski Radosław, Religia a tożsamość narodowa i nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej. Między etnicyzacją religii a sakralizacją etnosu (narodu), Wrocław 2011, Monografie FNP. Seria Humanistyczna.

Buzina Olesʹ, Tajnaâ istoriâ Ukrainy-Rusi, Kiev 2011 [Бузина Олесь, Тайная история Украины-Руси, Киев 2011].

Gricak Âroslav, Hto takі ukraїncі і čogo voni hočutʹ? (Zamіstʹ pіslâmovi), [w:] idem, Strastі za nacіonalіzmom. Stara іstorіâ na novij lad, Kiїv 2011 [Грицак Ярослав, Хто такі українці і чого вони хочуть?(Замість післямови), [w:] idem, Страсті за націоналізмом. Стара історія на новий лад, Київ 2011].

Kolodіj Antonіna, Nacіonalʹnij vimіr suspіlʹnogo buttâ, Lʹvіv 2008 [Колодій Антоніна, Національний вимір суспільного буття, Львів 2008].

Krisačenko Valentin, Dunamіka Naselennâ. Demografіčnі, populâcіjnі ta globalʹnі vimіri, Kiїv 2005 [Крисаченко Валентин, Дунаміка Населення. Демографічні, популяційні та глобальні виміри, Київ 2005].

Kupčanko B., Koncepcіâ mulʹtikulʹturalіzmu ta її zastosovanіstʹ do ukraїnsʹkih realіj, [w:] Demokratičnі standarti vrâduvannâ j publіčnogo admіnіstruvannâ. Materіali naukovo-praktičnoї konferencfї za mіžnarodnoû učastû (4 kvіtnâ 2008 roku., m. Lʹvіv), Č. 2, Lʹvіv 2008 [Купчанко B., Концепція мультикультуралізму та її застосованість до українських реалій,[w:] Демократичні стандарти врядування й публічного адміністрування. Матеріали науково-практичної конференцфї за міжнародною участю (4 квітня 2008 року., м. Львів), Ч. 2, Львів 2008].

Lozinsʹkij Roman, Etnіčnij sklad naselennâ Lʹvova (u kontekstі snspіlʹnogo rozvitku Galičini), Lʹvіv 2005 [Лозинський Роман, Етнічний склад населення Львова (у контексті снспільного розви-тку Галичини), Львів 2005].