Ojciec Ghewond Aliszan: poeta i historyk promiennej Armenii
DOI:
https://doi.org/10.12797/LH.06.2019.06.05Keywords:
Ghewond Alishan, Mechitarists, armenology, Armenian poetryAbstract
Father Ghewond Alishan: Poet and Historian of Bright Armenia
The article is an attempt to present the legacy of the Venetian Mechitarist, Father Ghewond Alishan (1820-1901) and show him as an armenologist, poet and propagator of Armenian patriotism. In addition, the author examines Alishan’s correspondence (the collection of letters is currently being prepared for print), which offers a special, more personal perspective on Alishan and the Venetian monastery on the island of San Lazzaro, where he spent most of his life.
References
Bibliografia podstawowych prac o Ghewondzie Aliszanie i edycje jego korespondencji:
Alixanean A. (Alichanjan A.), H. Ġewond Ališan (Banaxòsowt’iwn çnndean 150_ameakin aṙt’iw) (O. Ghewond Aliszan. Wystąpienie z okazji 150 rocznicy urodzin), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1970, 11-12, s. 398-404
[Aliszan Gh.] H. Ališani namaknerë owġġowaç H. Nersēs V. Sargiseani (Listy Gh. Aliszana do Nersesa W. Sarkisjana), oprac. K. K’iparean (K. Kiparjan). „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1969, 11-12, s. 354-361; 1970, 1-3, s. 60-69; 1970, 4-8, s. 153-161; 1970, 9-10, s. 237-246; 1971, 3-4, s. 321-330
Č̣anašean M. (Czanaszjan H. M.), H. Ġewond Ališan (Ir mahowan yisnameakin)
[O. Ghewond Aliszan (w pięćdziesiątą rocznicę śmierci)], „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1951, 11-12, s. 293-296
Č̣anašean M. (Czanaszjan M.), H. Ġewond Ališan` Nahapet Hayoc’ Ir çnndean 150_ameakin yišatakov (O. Ghewond Aliszan, patriarcha ormiański. Wspomnienie w 150 rocznicę urodzin), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1970, 11-12, s. 297-302
Č̣emč̣emean S. (Czemczemjan S.), Ališani dēpi Ewropa č̣ambordowt’iwnë (Podróż Aliszana do Europy), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1971, 3-4, s. 226-267
Č̣emč̣emean S. (Czemczemjan S.), H. Ġewond Ališan՝ Tesowč P’arizi Mowratean Varžarani (O. Gewond Aliszan jako przełożony Szkoły Muradiana w Paryżu), Venetik, S. Ġazar (Wenecja–San Lazzaro) 1980, Hayagitakan
matenašar „Bazmavēp” (Studia Armenologiczne „Bazmavep”), 15 Č̣emč̣emean S. (Czemczemjan S.), Ališani «Sisowan»ë („Siswan” Aliszana), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1970, 11-12, s. 323-335
Č̣emč̣emeani S. (Czemczemjan S.), Ēǰmiaçni episkoposnerow namakner aṙ H. Ġewond Ališan (Listy biskupów eczmiadzyńskich do Gh. Aliszana), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1991, 3-4, s. 372-402 (3 listy Nersesa Warżapetjana, 1881-1884, 2 listy Aristakesa Sedrakjana, 1885-1886, 2 listy Garagina Surenjanca, 1885-1886, 4 listy Sukiasa Parzjana, 1889-1891, 3 listy Mambre Markosjana, 1887-1888, 3 listy Sahaka Chapajana, 1890-1893, 1 list Geworka Utuczjana, 1901)
Črak’ean K’. (Czrakjan K.), Yowšers H. Ališani masin (Moje wspomnienia o H. Aliszanie), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1961, 11-12, s. 268-270
Yovhannēsean V. (Howhansesjan W.), Aṙanc’ šrǰanaki H. Ališani mahowan 60_ameakin (Bez ramy. H. Aliszan w 60 rocznicę śmierci), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1961, 11-12, s. 229-241
Eremean S. (Jeremjan S.), Kensagrowt’iwn H. Ališani (Biografia o. Aliszana), Venetik – S. Ġazar (Wenecja–San Lazzaro) 1902
H. Ališani Çnndean Hariwrameakë (Setna rocznica urodzin Aliszana), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1920, 12, 353-354
[Mkrjan H.] Yovhannēs k’hy. Mkreani namaknerë aṙ H. Ġewond Ališan (Listy H. Mkrjana do Ghewonda Aliszana), oprac. S. Č̣emč̣emean (S. Czemczemjan), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1991, 1-4, s. 63-81
Safrazbekean I. (Safrazbekjan I.), Ġewond Ališani namaknerë V. Stasovin (Ghewonda Aliszana listy do W. Stasowa), „Grakan t’ert’” („Gazeta Literacka”), 1969
[Smbatjan M.] Mesrop Ark’eps. Smbateani namaknerë aṙ H. Ġewond Ališan (Listy arcybiskupa Mesropa Smbatjana do Ghewonda Aliszana), oprac. S. Č̣emč̣emean (S. Czemczemjan), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1991, 1-2, s. 126-158
Štikean S. (Sztikjan S.), Ġewond Ališan namakner (Listy Ghewonda Aliszana), Haykakan SSH gitowt’iwnneri Akademia (Akademia Nauk Ormiańskiej SRR), Grakan žaṙangowt’iwn (Dziedzictwo literackie), 5, Erewan (Erywań) 1969
Štikean S. (Sztikjan S.), Ališani geġarowestakan steġçagorçowt’iwnë (Dorobek artystyczny Aliszana), Erewan (Erywań) 1967
Štikean S. (Sztikjan S.)֊, Ališanë hay žamanakakic’neri yowšerowm (Ghewond Aliszan we wspomnieniach współczesnych), Erewan (Erywań) 1974
Štikean S. (Sztikjan S.), Ġewond Ališan (Çnndean 150-ameaki aṙt’iw) (Ghewond Aliszan ), „Patma-banasirakan handēs” („Biuletyn Historyczno-Filozoficzny”), 1970, 2, s. 13-26
Štikean S. (Sztikjan S.), Ġewond Ališani norayayt namaknerë (Nowoodkryte listy Ghewonda Aliszana), „Patma-banasirakan handēs” („Biuletyn Historyczno-Filozoficzny”), 1977, s. 95-106
Štikean S. (Sztikjan S.), Ališani anstoragir gorçerë « Bazmavēpi» ēǰerowm (Niepodpisane prace Aliszana na łamach czasopisma „Bazmavep”), „Patma-banasirakan handēs” („Biuletyn Historyczno-Filozoficzny”), 1978, 2, s. 81-92
Štikean S. (Sztikjan S.), Ališanë hay mtaworakanneri yowšerowm (Aliszan we wspomnieniach ormiańskich intelektualistów), „Patma-banasirakan handēs” („Biuletyn Historyczno-Filozoficzny”), 1987, 6, s. 37-46
Štikean S. (Sztikjan S.), Patkerner Ališani keank’ic’ (Obrazy z życia Aliszana)‚ „Grakan t’ert’” („Gazeta Literacka”)‚ 1979, 5‚ s. 12
Štikean S. (Sztikjan S.), Ezaki meçowt’iwn (Ġewond Ališani çnndean 160-ameaki aṙt’iw) (Wielkość jednostki. W 160-lecie urodzin Ghewonda Aliszana)‚ „Grakan t’ert’” („Gazeta Literacka”)‚ 1980, 29
Tayean H. Ġ. (Tajan H. Gh.), Ališan (Ir mahowan 25_ameay taredarjin aṙt’iw) (Aliszan. W jego 25 rocznicę śmierci), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1926, 11, s. 321-322
T’orosean Y. (Thorosjan H.), Ališan (Ir xc’ikin mēǰ) (Aliszan [w swojej klasztornej celi]), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1920, 12, s. 354-357
Topač̣ean Y. (Tobadżian H.), «Ališan ew ir gorçë» (Aliszan i jego prace [wykład Arszaka Czobanjana wygłoszony w Sevres]), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1931, 5, s. 240
T’omač̣ean T’. (Tomaczjan T.), Yowšer ew Nišer H. Ġewond Ališani nerk’in keank’ēn, owxtadrowt’ean hariwrameakin aṙit’ov 1838-1938 (Wspomnienia i ślady życia duchowego Ghewonda Aliszana w stulecie złożenia ślubów, 1838-1938), „Bazmavēp” („Bazmavep”), 1939, 1-2, s. 37-47; 1939, 3-5, s. 122-130
Publikacje o. Ghewonda Aliszana w języku francuskim:
Assises d’Antioche reproduites en français et publiées au sixième centenaire de la mort de Sempad, le connétable, leur ancien traducteur arménien dédiées à l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres de France par la Société Mekhitariste de Saint-Lazare, Venise 1876
Deux descriptions arméniennes des Lieux saints de Palestine, par Anastase d’Arménie et Nicolas, évêque d’Acquirmann, wyd. i przeł. L. Alishan, Gênes 1884, odbitka z: „Archives de l’Orient latin”, 2
Etude de la patrie. Physiographie de l’Arménie: discours prononcé le 12 août 1861, à la distribution annuelle des prix, au collège arménien Samuel Moorat, Venise 1861
Le Haygh, sa période et sa fête: discours prononcé le 11 août 1859, à la vingt-cinquième distribution annuelle des prix, au collège arménien Samuel Moorat, Paris 1860
Léon le Magnifique, premier roi de Sissouan ou de l’Arméno-Cilicie, przeł. G. Bayan, Venise 1888
Lettre d’Abgar, ou Histoire de la conversion des Edesséens par Laboubnia, écrivain contemporain des apôtres, traduite sur la version arménienne du Ve siècle, Venise 1868
Schirac, canton d’Ararat, pays de la Grande Arménie: description géographique, illustrée [...], Venise 1881
Sissouan, ou l’Arméno-Cilicie: description géographique et historique, avec cartes et illustrations, przeł. G. Bayan, Venise 1899
Tableau succinct de l’histoire et de la littérature de l’Arménie, discours prononcé à la 26e distribution annuelle des prix du collège Samuel Moorat, „Annales de philosophie chrétienne”, 2, 1860, 8, s. 88-106
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
