„Wypędzenie ze Wschodu” w postpamięciowych tekstach literatury niemieckiej
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.08Keywords:
post-memory, contemporary German novel, flight and expulsionAbstract
‘Expulsion from the East’ in German Post-memory Literature
This paper analyses post-memory narratives concerning the loss of the eastern provinces of the Reich as well as the flight and expulsion of their German inhabitants as found in the novels of German writers born in the 1950s and 1960s: Hans-Ulrich Treichel’s ‘Der Verlorene’ (1998) and ‘Anatolin’ (2008), Reinhard Jirgl’s ‘Die Unvollendeten’ (2003) and Ulrike Draesner’s ‘Sieben Sprünge vom Rand der Welt’ (2014). These stories showing far-reaching consequences of the ‘expulsion from the East’ examine complex mechanisms through which traumatic knowledge about the past is handed down from generation to generation. Consequently, the paper focuses on how the German authors make use of motifs characterizing post-memory or post-traumatic discourse about mourning and loss, and the way the key figures of that discourse structure their texts.
Downloads
References
Assmann A., Geschichte im Gedächtnis. Von der individuellen Erfahrung zur öffentlichen Inszenierung, München 2007.
Assmann A., Unbewältigte Erbschaften. Fakten und Fiktion im zeitgenössischen Familienroman, [w:] Generationen: Erfahrung – Erzählung – Identität, red. A. Kraft, M. Weißhaupt, Konstanz 2009.
Burdziej A., Utracony Heimat. Pamięć rodzinna a tożsamość „niemieckich wnuków” we współczesnej prozie niemieckiej, Toruń 2018.
Cornelißen Ch., Czym jest kultura pamięci? Pojęcie – metody – perspektywy, przeł. LIDEX, [w:] (Kon)teksy Pamięci. Antologia, red. K. Kończal, Warszawa 2014.
Domańska E., Humanistyka ekologiczna, [w:] Od pamięci biodziedzicznej do postpamięci, red. T. Szostek, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2013.
Draesner U., Postmemory, [online] https://der-siebte-sprung.de/postmemory/, 20 VII 2019.
Draesner U., Sieben Sprünge vom Rand der Welt, München 2014.
Druga wojna światowa w pamięci kulturowej w Polsce i w Niemczech. 70 lat później (1945-2015), red. J. Kałążny, A. Korzeniewska, B. Korzeniewski, Gdańsk 2015.
Eigler F., Gedächtnis und Geschichte in Generationenromanen seit der Wende, Berlin 2005.
Freud S., Niesamowite, [w:] tenże, Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1997.
Friedrich G., Opfererinnerung nach der deutschen Vereinigung als „Familienroman”, [w:] Gedächtnis und Identität. Die deutsche Literatur nach der Vereinigung, red. F. Cambi, Würzburg 2008.
Galli M., Costagli S., Chronotopoi. Vom Familienroman zum Generationenroman, [w:] Deutsche Familienromane. Literarische Genealogien und internationaler Kontext, red. M. Galli, S. Costagli, München 2010, https://doi.org/10.30965/9783846750025_002. DOI: https://doi.org/10.30965/9783846750025_002
Hahn E., Hahn H.H., Mit wypędzenia, przeł. M. Kałużna, [w:] Stereotypy – tożsamość – konteksty. Studia nad polską i europejską historią, Poznań 2011.
Hahn E., Hahn H.H., Ucieczka i wypędzenie, przeł. I. Drozdowska-Broering, [w:] Stereotypy – tożsamość – konteksty. Studia nad polską i europejską historią, Poznań 2011.
Heinlein M., Die Erfindung der Erinnerung. Deutsche Kriegskindheiten im Gedächtnis der Gegenwart, Bielefeld 2010. DOI: https://doi.org/10.14361/transcript.9783839416099
Hirsch M., Pokolenie postpamięci, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, „Didaskalia” 2011, nr 105.
Hirsch M., Postmemories in Exile, „Poetics Today” 1996, vol. 17, nr 4. DOI: https://doi.org/10.2307/1773218
Hirsch M., The Generation of Postmemory: Writing and Visual Culture After the Holocaust, New York 2012. DOI: https://doi.org/10.5749/minnesota/9780816674695.003.0009
Hirsch M., Żałoba i postpamięć, przeł. K. Bojarska, [w:] Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia, red. E. Domańska, Poznań 2010.
Jirgl R., Niedopełnieni, przeł. R. Wojnakowski, Olsztyn 2009.
Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, Kraków 2009.
Pokrywka R., Niemieckojęzyczna powieść pokoleniowa XXI wieku – konwencje odczytań, [w]: Literatura na progu XXI wieku, red. J. Chłosta-Zielonka, Z. Chojnowski, Olsztyn 2014.
Sontag S., O fotografii, przeł. S. Magala, Kraków 2017.
Stickler J., „Was ich betreibe, ist die Erfindung des Autobiographischen”, „Frankfurter Rundschau” 1998, 3 IV.
Treichel H.-U., Anatolin, przeł. E. Bielicka, Warszawa 2009.
Treichel H.-U., Der Entwurf des Autors. Frankfurter Poetikvorlesungen, Frankfurt a. M. 2000.
Treichel H.-U., Utracony, przeł. A. Kowaluk, Warszawa 1999.
Ubertowska A., Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu, Kraków 2007.
Welzer H., Schön unscharf. Über die Konjunktur der Familien- und Generationsromane, „Mittelweg 36” 2004, nr 1.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
