Word as Medium of Tradition. Essay on Theory of Orality
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.67.08Keywords:
primary orality, narrative poetry, formulative style, preservative language/ elevated speechAbstract
Word as Medium of Tradition. Essay on Theory of Orality
The goal of the paper is to outline the concept of word as medium of intergenerational transfer of tradition in cultures of primary orality as formulated in the theory of orality since the 1960s. According to the classic anthropological approach, it emphasizes the orientation on tradition and stability of oral cultures. It also focuses on mechanisms of preserving fidelity and persistence of cultural patterns in the utterances/messages despite the lack of the written form. The basic mechanism here is to grasp messages in the form of epic poetry. Information (technical instruction and moral norms) is depicted in the narrative context, that is, descriptions of heroes’ activities as only by that the listeners’ emotions and – consequently – actions were stimulated. Combining poetry with music, singing, gestures and dancing were also used as mnemotechnical tools – messages affected listeners by rhyme, rhythm, and melody. On the verbal level, shaping messages according to mnemotechnical mechanisms have led to the origins of preservative language (elevated speech) that differed from flexible language used for everyday communication. Its main constitutive trait was dominance of formulas (formulative style) aimed at preserving those messages from critical analysis and being reshaped by the recipients. On the structural level of stories, formulas’ equivalent were typescenes and story-patterns. They were used to secure high fidelity of several performances (repetitions) of particular pieces. Other inherent traits of oral messages are: paratactic composition, redundancy, and Homeric epithets for descriptions of heroes.
Downloads
References
Anusiewicz J., Kulturowa teoria języka. Zarys problematyki, [w:] Język a Kultura, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, t. 1: Podstawowe pojęcia i problemy, Wrocław 1991.
Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2015, Communicare – historia i kultura.
Bakker E.J., Activation and Preservation: The Interdependence of Text and Performance in an Oral Tradition, „Oral Tradition” 1993, vol. 8, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/8i/2_bakker.pdf.
Bartmiński J., O języku folkloru, Wrocław 1973.
Bartmiński J., Literatura chłopska wobec językowych tradycji folkloru, [w:] Literatura ludowa i literatura chłopska. Materiały z ogólnopolskiej naukowej sesji folklorystycznej 16-18 II 1973, red. A. Aleksandrowicz, C. Hernas, J. Bartmiński, Lublin 1977.
Bell C., Ritual. Perspectives and Dimensions, Oxford–New York 1997.
Chruszczewski P.P., Językoznawstwo antropologiczne. Zadania i metody, Wrocław 2011.
Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012, Communicare – historia i kultura, https://doi.org/10.31338/uw.9788323520023.
Czeremski M., Struktura mitów, Kraków 2009.
Dennett D.C, Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, przeł. B. Stanosz, Warszawa 2008, Biblioteka Myśli Współczesnej.
Edwards M.W., Homer and Oral Tradition: The Formula, Part II, „Oral Tradition” 1988, vol. 3, nr 1-2, [online] http://admin.oral-tradition.chs.orphe.us/wp-content/uploads/files/articles/3i-ii/3_edwards.pdf.
Edwards M.W., Homer and Oral Tradition: The Type-Scene, „Oral Tradition” 1992, vol. 7, nr 2, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/7ii/6_edwards.pdf.
Eller J.D., Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, przeł. A. Gąsior-Niemiec, Kraków 2012.
Finnegan R., Oral Literature in Africa, Cambridge 2012, https://doi.org/10.11647/OBP.0025.
Fischer J.L., Składnia i struktura społeczna: języki truk i ponape, [w:] Język i społeczeństwo, wybór i wstęp M. Głowiński, Warszawa 1980.
Foley J.M., Man, Muse, and Story: Psychohistorical Patterns in Oral Epic Poetry, „Oral Tradition” 1987 vol. 2, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/2i/8_foley.pdf.
Foley J.M., Gejin Ch., Challenges in Comparative Oral Epic, „Oral Tradition” 2012, vol. 27, nr 2, [online] http://admin.oral-tradition.chs.orphe.us/wp-content/uploads/files/articles/27ii/08_27.2.pdf.
Gärdenfors P., Jak Homo stał się sapiens. O ewolucji myślenia, przeł. T. Pańkowski, Warszawa 2010.
Gawroński A., Dlaczego Platon wykluczył poetów z Państwa? U źródeł współczesnych badań nad językiem, Warszawa 1984, Biblioteka Więzi.
Godlewski G., Lęk przed wielkimi literami. Dyskusje z Jackiem Goodym i Wielką Teorią Piśmienności, [w:] Oralność/Piśmienność, red. A. Mencwel i in., Warszawa 2007, Communicare. Almanach antropologiczny, t. 2.
Godlewski G., Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne, Warszawa 2008, Communicare.
Godlewski G., Antropologia praktyk językowych: wprowadzenie, [w:] Antropologia praktyk językowych, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, Warszawa 2016, https://doi.org/10.31338/uw.9788323521822.pp.7-80.
Goody J., The interface between the written and the oral, Cambridge 1987.
Goody J., Poskromienie myśli nieoswojonej, przeł. M. Szuster, Warszawa 2011, Seria Antropologiczna.
Havelock E.A., Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, przeł. P. Majewski, Warszawa 2006, Communicare – historia i kultura.
Havelock E.A., Przedmowa do Platona, przeł. P. Majewski, Warszawa 2007, Communicare – historia i kultura.
Jaeger W., Paideia. Formowanie człowieka greckiego, przeł. H. Bednarek, M. Plezia, Warszawa 2001.
Karpowicz A., Wstęp: słowo – twórczość słowna – literatura, [w:] Antropologia twórczości słownej. Zagadnienia i wybór tekstów, red. K. Hagmajer-Kwiatek, G. Godlewski, J. Kowalska-Leder, Warszawa 2012, Wiedza o kulturze.
Kerckhove D. de, Słuch oralny a słuch pisemny, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, Warszawa 2004, Wiedza o kulturze.
Krawczuk A., Wojna trojańska. Mit i historia, Warszawa 1989.
Krzywicki J., Wprowadzenie do imaginarium literatury afrykańskiej, cz. 1: W kręgu tradycji, Warszawa 2002.
Kuckenburg M., Pierwsze słowo, przeł. B. Nowacki, Warszawa 2006, Rodowody Cywilizacji.
Lord A.B., Characteristics of Orality, „Oral Tradition” 1987, vol. 2, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/2i/6_lord.pdf.
Lord A.B., Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, Warszawa 2010, Communicare – historia i kultura.
Mackay E.A., Narrative Tradition In Early Greek Oral Poetry And Vase-Painting, „Oral Tradition” 1995, vol. 10, nr 2, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/10ii/7_mackay.pdf.
Majewski P., Głos i tekst. Korzenie kultury europejskiej według Erica A. Havelocka, [w:] E.A. Havelock, Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, przeł. P. Majewski, Warszawa 2006, Communicare – historia i kultura.
Majewski P., Wstęp do wydania polskiego, [w:] E. A. Havelock, Przedmowa do Platona, przeł. P. Majewski, Warszawa 2007, Communicare – historia i kultura.
Mencwel A., Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006, Communicare – historia i kultura.
Mencwel A., Antropologia słowa i historia kultury, [w:] Antropologia pisma. Od teorii do praktyki, red. P. Artières, P. Rodak, Warszawa 2010.
Mich W., Prolegomena do historii komunikacji, t. 2: Badanie historii komunikacji, Lublin 2014.
Müller F.M., Czego mogą nauczyć nas Indie? i inne pisma, przeł. B. Arkuszewski i in., Toruń 2015, Religia – dawniej i współcześnie.
Napiórkowski M., „Jak społeczeństwa pamiętają” Paula Connertona na tle współczesnych badań nad pamięcią zbiorową, [w:] P. Connerton, Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012, Communicare – historia i kultura.
Ong W.J., Osoba – świadomość – komunikacja. Antologia, przeł. J. Japola, Warszawa 2009, Communicare – historia i kultura.
Ong W.J., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Warszawa 2011, Communicare – historia i kultura.
Postman N., W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość może doskonalić naszą przyszłość, przeł. R. Frąc, Warszawa 2001, Biblioteka Myśli Współczesnej.
Powell T.G.E., Celtowie, przeł. P. Taracha, Warszawa 1999.
Radcliffe-Brown A.R., Wyspiarze z Andamanów. Studia z antropologii społecznej, przeł. A. Kościańska, M. Petryk, Kęty 2006, Biblioteka Klasyków Antropologii.
Rappaport R.A., Rytuał i religia w rozwoju ludzkości, przeł. A. Musiał, T. Sikora, A. Szyjewski, Kraków 2007, Antropologia Religii.
Reece S., The Three Circuits of the Suitors: A Ring Composition in „Odyssey” 17-22, „Oral Tradition” 1995, vol. 10, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/10i/13_reece.pdf.
Riesman D., Tradycja oralna a słowo pisane, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, Warszawa 2004, Wiedza o kulturze.
Rosenberg B., The Complexity of Oral Tradition, „Oral Tradition” 1987, vol. 2, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/2i/7_rosenberg.pdf.
Scott W.C., Oral Verse-Making in Homer’s „Odyssey”, „Oral Tradition” 1989, vol. 4, nr 3, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/4iii/6_scott.pdf.
Sienaert E.R., Marcel Jousse: The Oral Style and the Anthropology of Gesture, „Oral Tradition” 1990, vol. 5, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/5i/6_sienaert.pdf.
Sinko T., Wstęp, [w:] Homer, Iliada, przeł. F.K. Dmochowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
Soukup P.A., Orality and Literacy 25 Years Later, „Communication Research Trends” 2007, vol. 26, nr 4, [online] http://cscc.scu.edu/trends/v26/v26_n4.pdf.
Stoeltje B., The Global and the Local with a Focus on Africa, „Oral Tradition” 2003, vol. 18, nr 1, https://doi.org/10.1353/ort.2004.0038.
Tambiah S.J., The Magical Power of Words, „Man. New Series” 1968, vol. 3, nr 2, https://doi.org/10.2307/2798500.
Tokarska-Bakir J., Procedury pisma, [w:] J. Goody, Poskromienie myśli nieoswojonej, przeł. M. Szuster, Warszawa 2011, Seria Antropologiczna.
Trybulec M., Media i poznanie. Pojęciowe dylematy teorii komunikacji społecznej z Toronto, Kraków 2015.
Zieliński K., „Iliada” i jej tradycja literacka. Studium z zakresu greckiej tradycji oralnej, Wrocław 2014.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.