Word as Medium of Tradition. Essay on Theory of Orality
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.67.08Keywords:
primary orality, narrative poetry, formulative style, preservative language/ elevated speechAbstract
Word as Medium of Tradition. Essay on Theory of Orality
The goal of the paper is to outline the concept of word as medium of intergenerational transfer of tradition in cultures of primary orality as formulated in the theory of orality since the 1960s. According to the classic anthropological approach, it emphasizes the orientation on tradition and stability of oral cultures. It also focuses on mechanisms of preserving fidelity and persistence of cultural patterns in the utterances/messages despite the lack of the written form. The basic mechanism here is to grasp messages in the form of epic poetry. Information (technical instruction and moral norms) is depicted in the narrative context, that is, descriptions of heroes’ activities as only by that the listeners’ emotions and – consequently – actions were stimulated. Combining poetry with music, singing, gestures and dancing were also used as mnemotechnical tools – messages affected listeners by rhyme, rhythm, and melody. On the verbal level, shaping messages according to mnemotechnical mechanisms have led to the origins of preservative language (elevated speech) that differed from flexible language used for everyday communication. Its main constitutive trait was dominance of formulas (formulative style) aimed at preserving those messages from critical analysis and being reshaped by the recipients. On the structural level of stories, formulas’ equivalent were typescenes and story-patterns. They were used to secure high fidelity of several performances (repetitions) of particular pieces. Other inherent traits of oral messages are: paratactic composition, redundancy, and Homeric epithets for descriptions of heroes.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Anusiewicz J., Kulturowa teoria języka. Zarys problematyki, [w:] Język a Kultura, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, t. 1: Podstawowe pojęcia i problemy, Wrocław 1991.
Google Scholar
Assmann J., Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, Warszawa 2015, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Bakker E.J., Activation and Preservation: The Interdependence of Text and Performance in an Oral Tradition, „Oral Tradition” 1993, vol. 8, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/8i/2_bakker.pdf.
Google Scholar
Bartmiński J., O języku folkloru, Wrocław 1973.
Google Scholar
Bartmiński J., Literatura chłopska wobec językowych tradycji folkloru, [w:] Literatura ludowa i literatura chłopska. Materiały z ogólnopolskiej naukowej sesji folklorystycznej 16-18 II 1973, red. A. Aleksandrowicz, C. Hernas, J. Bartmiński, Lublin 1977.
Google Scholar
Bell C., Ritual. Perspectives and Dimensions, Oxford–New York 1997.
Google Scholar
Chruszczewski P.P., Językoznawstwo antropologiczne. Zadania i metody, Wrocław 2011.
Google Scholar
Connerton P., Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012, Communicare – historia i kultura, https://doi.org/10.31338/uw.9788323520023.
Google Scholar
Czeremski M., Struktura mitów, Kraków 2009.
Google Scholar
Dennett D.C, Odczarowanie. Religia jako zjawisko naturalne, przeł. B. Stanosz, Warszawa 2008, Biblioteka Myśli Współczesnej.
Google Scholar
Edwards M.W., Homer and Oral Tradition: The Formula, Part II, „Oral Tradition” 1988, vol. 3, nr 1-2, [online] http://admin.oral-tradition.chs.orphe.us/wp-content/uploads/files/articles/3i-ii/3_edwards.pdf.
Google Scholar
Edwards M.W., Homer and Oral Tradition: The Type-Scene, „Oral Tradition” 1992, vol. 7, nr 2, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/7ii/6_edwards.pdf.
Google Scholar
Eller J.D., Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, przeł. A. Gąsior-Niemiec, Kraków 2012.
Google Scholar
Finnegan R., Oral Literature in Africa, Cambridge 2012, https://doi.org/10.11647/OBP.0025.
Google Scholar
Fischer J.L., Składnia i struktura społeczna: języki truk i ponape, [w:] Język i społeczeństwo, wybór i wstęp M. Głowiński, Warszawa 1980.
Google Scholar
Foley J.M., Man, Muse, and Story: Psychohistorical Patterns in Oral Epic Poetry, „Oral Tradition” 1987 vol. 2, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/2i/8_foley.pdf.
Google Scholar
Foley J.M., Gejin Ch., Challenges in Comparative Oral Epic, „Oral Tradition” 2012, vol. 27, nr 2, [online] http://admin.oral-tradition.chs.orphe.us/wp-content/uploads/files/articles/27ii/08_27.2.pdf.
Google Scholar
Gärdenfors P., Jak Homo stał się sapiens. O ewolucji myślenia, przeł. T. Pańkowski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Gawroński A., Dlaczego Platon wykluczył poetów z Państwa? U źródeł współczesnych badań nad językiem, Warszawa 1984, Biblioteka Więzi.
Google Scholar
Godlewski G., Lęk przed wielkimi literami. Dyskusje z Jackiem Goodym i Wielką Teorią Piśmienności, [w:] Oralność/Piśmienność, red. A. Mencwel i in., Warszawa 2007, Communicare. Almanach antropologiczny, t. 2.
Google Scholar
Godlewski G., Słowo – pismo – sztuka słowa. Perspektywy antropologiczne, Warszawa 2008, Communicare.
Google Scholar
Godlewski G., Antropologia praktyk językowych: wprowadzenie, [w:] Antropologia praktyk językowych, red. G. Godlewski, A. Karpowicz, M. Rakoczy, Warszawa 2016, https://doi.org/10.31338/uw.9788323521822.pp.7-80.
Google Scholar
Goody J., The interface between the written and the oral, Cambridge 1987.
Google Scholar
Goody J., Poskromienie myśli nieoswojonej, przeł. M. Szuster, Warszawa 2011, Seria Antropologiczna.
Google Scholar
Havelock E.A., Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, przeł. P. Majewski, Warszawa 2006, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Havelock E.A., Przedmowa do Platona, przeł. P. Majewski, Warszawa 2007, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Jaeger W., Paideia. Formowanie człowieka greckiego, przeł. H. Bednarek, M. Plezia, Warszawa 2001.
Google Scholar
Karpowicz A., Wstęp: słowo – twórczość słowna – literatura, [w:] Antropologia twórczości słownej. Zagadnienia i wybór tekstów, red. K. Hagmajer-Kwiatek, G. Godlewski, J. Kowalska-Leder, Warszawa 2012, Wiedza o kulturze.
Google Scholar
Kerckhove D. de, Słuch oralny a słuch pisemny, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, Warszawa 2004, Wiedza o kulturze.
Google Scholar
Krawczuk A., Wojna trojańska. Mit i historia, Warszawa 1989.
Google Scholar
Krzywicki J., Wprowadzenie do imaginarium literatury afrykańskiej, cz. 1: W kręgu tradycji, Warszawa 2002.
Google Scholar
Kuckenburg M., Pierwsze słowo, przeł. B. Nowacki, Warszawa 2006, Rodowody Cywilizacji.
Google Scholar
Lord A.B., Characteristics of Orality, „Oral Tradition” 1987, vol. 2, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/2i/6_lord.pdf.
Google Scholar
Lord A.B., Pieśniarz i jego opowieść, przeł. P. Majewski, Warszawa 2010, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Mackay E.A., Narrative Tradition In Early Greek Oral Poetry And Vase-Painting, „Oral Tradition” 1995, vol. 10, nr 2, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/10ii/7_mackay.pdf.
Google Scholar
Majewski P., Głos i tekst. Korzenie kultury europejskiej według Erica A. Havelocka, [w:] E.A. Havelock, Muza uczy się pisać. Rozważania o oralności i piśmienności w kulturze Zachodu, przeł. P. Majewski, Warszawa 2006, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Majewski P., Wstęp do wydania polskiego, [w:] E. A. Havelock, Przedmowa do Platona, przeł. P. Majewski, Warszawa 2007, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Mencwel A., Wyobraźnia antropologiczna. Próby i studia, Warszawa 2006, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Mencwel A., Antropologia słowa i historia kultury, [w:] Antropologia pisma. Od teorii do praktyki, red. P. Artières, P. Rodak, Warszawa 2010.
Google Scholar
Mich W., Prolegomena do historii komunikacji, t. 2: Badanie historii komunikacji, Lublin 2014.
Google Scholar
Müller F.M., Czego mogą nauczyć nas Indie? i inne pisma, przeł. B. Arkuszewski i in., Toruń 2015, Religia – dawniej i współcześnie.
Google Scholar
Napiórkowski M., „Jak społeczeństwa pamiętają” Paula Connertona na tle współczesnych badań nad pamięcią zbiorową, [w:] P. Connerton, Jak społeczeństwa pamiętają, przeł. M. Napiórkowski, Warszawa 2012, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Ong W.J., Osoba – świadomość – komunikacja. Antologia, przeł. J. Japola, Warszawa 2009, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Ong W.J., Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii, przeł. J. Japola, Warszawa 2011, Communicare – historia i kultura.
Google Scholar
Postman N., W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość może doskonalić naszą przyszłość, przeł. R. Frąc, Warszawa 2001, Biblioteka Myśli Współczesnej.
Google Scholar
Powell T.G.E., Celtowie, przeł. P. Taracha, Warszawa 1999.
Google Scholar
Radcliffe-Brown A.R., Wyspiarze z Andamanów. Studia z antropologii społecznej, przeł. A. Kościańska, M. Petryk, Kęty 2006, Biblioteka Klasyków Antropologii.
Google Scholar
Rappaport R.A., Rytuał i religia w rozwoju ludzkości, przeł. A. Musiał, T. Sikora, A. Szyjewski, Kraków 2007, Antropologia Religii.
Google Scholar
Reece S., The Three Circuits of the Suitors: A Ring Composition in „Odyssey” 17-22, „Oral Tradition” 1995, vol. 10, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/10i/13_reece.pdf.
Google Scholar
Riesman D., Tradycja oralna a słowo pisane, [w:] Antropologia słowa. Zagadnienia i wybór tekstów, red. G. Godlewski, A. Mencwel, R. Sulima, Warszawa 2004, Wiedza o kulturze.
Google Scholar
Rosenberg B., The Complexity of Oral Tradition, „Oral Tradition” 1987, vol. 2, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/2i/7_rosenberg.pdf.
Google Scholar
Scott W.C., Oral Verse-Making in Homer’s „Odyssey”, „Oral Tradition” 1989, vol. 4, nr 3, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/4iii/6_scott.pdf.
Google Scholar
Sienaert E.R., Marcel Jousse: The Oral Style and the Anthropology of Gesture, „Oral Tradition” 1990, vol. 5, nr 1, [online] http://admin.oraltradition.org/wp-content/uploads/files/articles/5i/6_sienaert.pdf.
Google Scholar
Sinko T., Wstęp, [w:] Homer, Iliada, przeł. F.K. Dmochowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966.
Google Scholar
Soukup P.A., Orality and Literacy 25 Years Later, „Communication Research Trends” 2007, vol. 26, nr 4, [online] http://cscc.scu.edu/trends/v26/v26_n4.pdf.
Google Scholar
Stoeltje B., The Global and the Local with a Focus on Africa, „Oral Tradition” 2003, vol. 18, nr 1, https://doi.org/10.1353/ort.2004.0038.
Google Scholar
Tambiah S.J., The Magical Power of Words, „Man. New Series” 1968, vol. 3, nr 2, https://doi.org/10.2307/2798500.
Google Scholar
Tokarska-Bakir J., Procedury pisma, [w:] J. Goody, Poskromienie myśli nieoswojonej, przeł. M. Szuster, Warszawa 2011, Seria Antropologiczna.
Google Scholar
Trybulec M., Media i poznanie. Pojęciowe dylematy teorii komunikacji społecznej z Toronto, Kraków 2015.
Google Scholar
Zieliński K., „Iliada” i jej tradycja literacka. Studium z zakresu greckiej tradycji oralnej, Wrocław 2014.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.