Przestrzeń badawcza nauki o stosunkach międzynarodowych
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.05Keywords:
international relations, science of international relations, Westphalia and late‑Westphalia order, ontology of international relations, epistemology of international relations, terminology of international relationsAbstract
International relations science research space
In this article the research problem is connected to relations between the change of international reality on the one hand, and the science of international relations, its theory, methodology and the terminology, on the other. International relations under conditions of globalization processes are subject to a radical, qualitative change encapsulated in the formula of the late‑Westphalia order. Meanwhile theories of international relations, methodology of examining them came into existence in qualitatively other reality called the Westphalia system of international relations. Essential question is whether theories as well as research methods, but also a terminology which rose in conditions and for the purposes of explaining the Westphalia reality, are able to analyse and to explain late‑Westphalia reality? There is an analysis of the influence of the change of international reality, i.e. the subject of the research on applied theories, methodology and the terminology. In the methodological meaning the change of international relations is treated as an independent variable, and the change of the theory, methodology and the terminology is a dependent variable. The hypothesis is subjected to the verification, according to which a pluralism and hybrydity of the late‑Westphalia order is accompanied by a pluralism and an eclecticism of theories and research methods within the science of international relations. For the need of analysis of the taken research problem – what is also finding expression in the title of article – it has been acknowledged that talking about the research space is more justified, than about border disciplines. It has been acknowledged that the research space of international relations as the discipline has multi‑layered structure composed of the subject of the research, theories, methodological assumptions and methods, and language of discipline. These four elements determine the structure of the identity of the international relations as the discipline. The analysis has been focused on changing ontology of international relations and its impact on epistemology, methodology and terminology.
Downloads
References
Aradau C., Huysmans J., Critical Methods in International Relations: The Politics of Techniques, Devices and Acts, „European Journal of International Relations” 2014, Vol. 20, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066112474479. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066112474479
Bennett A., The Mother of All isms: Causal Mechanism and Structured Pluralism in International Relations Theory, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113495484. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113495484
Bieleń S., Państwa upadłe, [w:] Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, red. J. Symonides, Warszawa 2006.
Brown Ch., The Poverty of Grand Theory, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113494321. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113494321
Brühl T., Rittberger V., From International to Global Governance: Actors, Collective Decision‑making, and United Nations in the World of Twenty‑first Century, [w:] Global Governance and the United Nations System, red. V. Rittberger, Tokyo–New York 2001.
Cerny Ph., Globalization and Other Stories: The Search for a New Paradigm for International Relations, „International Journal” 1996, Vol. 51, nr 4, [online] http://dx.doi.org/10.2307/40203151. DOI: https://doi.org/10.2307/40203151
Cerny Ph., Rethinking World Politics. A Theory of Transnational Neopluralism, New York 2010. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199733699.001.0001
Change and the Study of International Relations. The Evaded Dimension, red. B. Buzan, R.J. Barry Jones, London 1981.
Clark I., Globalization and International Relations Theory, Oxford 1999.
Czaputowicz J., Teorie stosunków międzynarodowych. Krytyka i systematyzacja, Warszawa 2007.
Dominese G., Theories of International Relations: From an American Science towards a Pluralism of Thought, „Transition Studies Review” 2010, Vol. 16, nr 4, [online] http://dx.doi.org/10.1007/s11300‑009‑0125‑7. DOI: https://doi.org/10.1007/s11300-009-0125-7
Dougherty J.E., Pfaltzgraff R.L., Contending Theories of International Relations. A Comprehensive Survey, New York 1997.
Dunne T., Hansen L., Wight C., The End of International Relations Theory?, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113495485. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113495485
Gałganek A., Zmiana w globalnym systemie międzynarodowym. Supercykle i wojna hegemoniczna, Poznań 1992, Nauki Polityczne, nr 13.
Giddens A., Runaway World. How Globalisation Is Reshaping Our Lives, London 1999.
Gil G., Upadanie państwa w stosunkach międzynarodowych po zimnej wojnie, Lublin 2015.
Gilpin R., War and Change in World Politics, Cambridge 1981. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511664267
Globalizacja a stosunki międzynarodowe, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, J. Symonides, Warszawa 2004.
Grenier F., An Eclectic Fox: IR for Restrictive Discipline to Hybrid and Pluralist Field, „International Relations” 2015, Vol. 29, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0047117815585888b. DOI: https://doi.org/10.1177/0047117815585888b
Grenier F., Turton H.L., Beaulieu‑Brossard Ph., The Struggle over the Identity of IR: What Is at Stake in Disciplinary Debate within and beyond Academia?, „International Relations” 2015, Vol. 29, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0047117815585888. DOI: https://doi.org/10.1177/0047117815585888
Guzzini S., The Ends of International Relations Theory: Stages of Reflexivity and Modes of Theorizing, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113494327. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113494327
Haliżak E., Obszar badawczy nauki o stosunkach międzynarodowych, [w:] W kręgu nauki o stosunkach międzynarodowych. Księga dedykowana Profesor Teresie Łoś‑Nowak, red. A. Dudek, Wrocław 2015. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515180.pp.78-100
Haliżak E., Przedmiot, teoria i metodologia nauki o stosunkach międzynarodowych, „Stosunki Międzynarodowe” 2015, t. 51, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.7366/020909611201501.
Held D., A Globalizing World? Culture, Economics and Politics, London 2004, Introduction to the Social Sciences.
Hollis M., Smith S., Explaining and Understanding International Relations, Oxford 1990.
Hudzik J., Teoria polityki w komentarzach filozoficznych i metodologicznych, [w:] Czym jest teoria w politologii?, red. Z. Blok, Warszawa 2011.
Internacjonalizacja życia narodów i państw, red. J. Kukułka, Warszawa 1991.
Kaplan M., System and Process in International Politics, New York 1964, Science Editions.
Kellner D., Globalization and the Postmodern Turn, [online] https://pages.gseis.ucla.edu/faculty/kellner/essays/globalizationpostmodernturn.pdf.
Kempny M., Czy globalizacja kulturowa współdecyduje o dynamice społeczeństw postkomunistycznych?, „Kultura i Społeczeństwo” 2000, t. 44, nr 1.
Krauz‑Mozer B., Teoretyzowanie w politologii u progu XXI wieku, [w:] Czym jest teoria w politologii?, red. Z. Blok, Warszawa 2011.
Kurki M., Wight C., International Relations and Social Science, [w:] International Relations Theories. Discipline and Diversity, red. T. Dunne, M. Kurki, S. Smith, Oxford 2013.
Kuźniar R., Stosunki międzynarodowe – istota, uwarunkowania, badanie, [w:] Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, funkcjonowanie, red. E. Haliżak, R. Kuźniar, Warszawa 1994.
Kuźniar R., Współzależność jako prawidłowość stosunków międzynarodowych, „Sprawy Międzynarodowe” 1988, R. 41, nr 4.
Lake D., Theory is Dead, Long Live Theory: The End of the Great Debates and the Rise of Eclecticism in International Relations, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113494330. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113494330
Łoś‑Nowak T., Przestrzeń międzynarodowa versus środowisko międzynarodowe: nowe zjawiska, nowe wyzwania dla polityki zagranicznej RP, [w:] Dylematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku, red. K. Czornik, M. Lakomy, M. Stolarczyk, Katowice 2014, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, nr 3227.
Łoś‑Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie, systemy, uczestnicy, Wrocław 2006, Acta Universitatis Wratislaviensis, nr 2868.
Łoś‑Nowak T., Wyjaśnić czy interpretować? Dylematy i wyzwania czwartej debaty interparadygmatycznej, „Stosunki Międzynarodowe” 2009, nr 1‑2.
Marzęda‑Młynarska K., Globalne zarządzanie bezpieczeństwem żywnościowym na przełomie XX i XXI wieku, Lublin 2014.
Mearsheimer J.J., Walt S.M., Leaving Theory behind: Why Simplistic Hypothesis Testing Is Bad for International Relations, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113494320. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113494320
Meyers R., Grundbegriffe, Strukturen und theoretische Perspektiven der Internationalen Beziehungen, [w:] Grundwissen Politik, red. L. Watzal, Bonn 1991, Schriftenreihe der Bundeszentrale für Politischen Bildung.
Międzynarodowe stosunki polityczne, red. nauk. M. Pietraś, Lublin 2007.
Mittelman J., Globalization: An Ascendant Paradigm?, „International Studies Perspectives” 2002, Vol. 3, nr 1, [online] http://dx.doi.org/10.1111/1528‑3577.00075. DOI: https://doi.org/10.1111/1528-3577.00075
Neufeld M., Interpretation and the „Science” of International Relations, „Review of International Studies” 1993, Vol. 19, nr 1, s. 40‑43, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S0260210500117334. DOI: https://doi.org/10.1017/S0260210500117334
Ougaard M., Higgott R., Introduction: Beyond System and Society – Towards Global Polity?, [w:] Towards a Global Polity, red. ciż, London 2002, Warwick Studies in Globalisation. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203219836
Palan R., Transnational Theories of Order and Change: Heterodoxy in International Relations Scholarship, „Review of International Studies” 2007, Vol. 33, Suppl. S1, s. 47, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S0260210507007395. DOI: https://doi.org/10.1017/S0260210507007395
Panas E., Soft power transnarodowych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, Lublin 2013, niepublikowana rozprawa doktorska.
Pastusiak L., Współczesne paradygmaty teoretyczne stosunków międzynarodowych, „Studia Nauk Politycznych” 1986, nr 6.
Pietraś M., Dynamika globalnego środowiska międzynarodowego. Analiza uwarunkowań systemowych, [w:] Demokratyczna Polska w globalizującym się świecie. I Ogólnopolski Kongres Politologii, Warszawa, 22‑24 września 2009, red. nauk. K.A. Wojtaszczyk, A. Mirska, Warszawa 2009.
Pietraś M., Globalizacja jako proces zmiany społeczności międzynarodowej, [w:] Oblicza procesów globalizacji, red. tenże, Lublin 2002.
Pietraś M., Hiperpoliarchiczność transnarodowej przestrzeni społecznej, [w:] W kręgu nauki o stosunkach międzynarodowych. Księga dedykowana Profesor Teresie Łoś‑Nowak, red. A. Dudek, Wrocław 2015. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.05
Pietraś M., Hybrydowość późnowestfalskiego ładu międzynarodowego, [w:] Poźnowestfalski ład międzynarodowy, red. nauk. M. Pietraś, K. Marzęda, Lublin 2008.
Pietraś M., Istota i ewolucja międzynarodowych stosunków politycznych, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. nauk. tenże, Lublin 2007.
Pietraś M., Istota i zakres procesów globalizacji, „Sprawy Międzynarodowe” 2002, nr 2.
Pietraś M., Late Westphalian International Order, „Polish Political Science Yearbook” 2007, Vol. 36.
Pietraś M., Paradygmat globalizacji in statu nascendi, [w:] Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Wizje, koncepcje, paradygmaty, red. R. Kuźniar, Warszawa 2005.
Pietraś M., Przestrzeń transnarodowa jako poziom analizy w nauce o stosunkach międzynarodowych, [w:] Poziomy analizy stosunków międzynarodowych, red. E. Haliżak, M. Pietraś, t. 1, Warszawa 2013.
Pietraś M., Teoria i praktyka reżimów międzynarodowych, [w:] Stosunki międzynarodowe. Wokół zagadnień teoretycznych, red. K. Kącka, Toruń 2014.
Pietraś M., Piórko K., Podmioty transnarodowe, [w:] Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007.
Późnowestfalski ład międzynarodowy, red. nauk. M. Pietraś, K. Marzęda, Lublin 2008.
Problem upadku państw w stosunkach międzynarodowych, red. A. Mania, R. Kłosowicz, Kraków 2012, Studia nad Rozwojem.
Pugacewicz T., Mechanizm kształtowania polityki Stanów Zjednoczonych Ameryki wobec regionu Morza Kaspijskiego po 1991, Kraków 2014, niepublikowana rozprawa doktorska.
Rengger N., Thirkell‑White B., Still Critical after all these Years? The Past, Present and Future of Critical Theory in International Relations, „Review of International Studies” 2007, Vol. 33, Suppl. S1, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S0260210507007371. DOI: https://doi.org/10.1017/S0260210507007371
Richmond O., Maintaining Order, Making Peace, New York 2002, Global Issues. DOI: https://doi.org/10.1057/9780230289048
Rosenau J.N., Along the Domestic‑Foreign Frontier. Exploring Governance in a Turbulent World, Cambridge 1997, Cambridge Studies in International Relations, 53. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511549472
Rosenau J.N., The Dynamics of Globalization: Toward an Operational Formulation, „Security Dialogue” 1996, Vol. 27, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0967010696027003002. DOI: https://doi.org/10.1177/0967010696027003002
Rosenau J.N., Global Changes and Theoretical Challenges: Towards a Postinternational Politics for the 1990s, [w:] Global Changes and Theoretical Challenges. Approaches to World Politics for the 1990s, red. E.O. Czempiel, J.N. Rosenau, New York 1989, s. 8, Issues in World Politics.
Rosenau J.N., Patterned Chaos in Global Life: Structure and Process in the Two Worlds of World Politics, „International Political Science Review” 1988, Vol. 9, nr 4, [online] http://dx.doi.org/10.1177/019251218800900404. DOI: https://doi.org/10.1177/019251218800900404
Rosecrance R.N., The Rise of the Virtual State. Wealth and Power in the Coming Century, New York 1999.
Rosenau J.N., The Study of World Politics, t. 1: Theoretical and Methodological Challenges, New York 2006.
Rosenau J.N., Turbulence in World Politics. A Theory of Change and Continuity, Princeton 1990. DOI: https://doi.org/10.1515/9780691188522
Schechter M.G., Civil Society and Globalization: The Investigation of Contested Concepts, [w:] The Revival of Civil Society. Global and Comparative Perspectives, red. tenże, Basingstoke 1999, International Political Economy Series. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-27732-2_1
Scholte J.A., Beyond the Buzzword: Towards a Critical Theory of Globalization, [w:] Globalization. Theory and Practice, red. E. Kofman, G. Youngs, London 1996.
Scholte J.A., The Globalization of World Politics, [w:] The Globalization of World Politics. An Introduction to International Relations, red. J. Baylis, S. Smith, Oxford 1998.
Scholte J.A., Globalization: Prospects for a Paradigm Shift, [w:] Politics in Globalized World, red. M. Shaw, London 1999, Routledge Advances in International Relations and Politics, 8.
Smith S., Introduction: Diversity and Disciplinarity in International Relations Theory, [w:] International Relations Theories. Discipline and Diversity, red. T. Dunne, M. Kurki, S. Smith, Oxford 2013.
Surmacz B., Ewolucja współczesnej dyplomacji. Aktorzy, struktury, funkcje, Lublin 2015.
Sylvester Ch., Experiencing the End and Afterlives of International Relations/Theory, „European Journal of International Relations” 2013, Vol. 19, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/1354066113494322. DOI: https://doi.org/10.1177/1354066113494322
Turton H.L., The Importance of Re‑affirming IR’s Disciplinary Status, „International Relations” 2015, vol. 29, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0047117815585888a. DOI: https://doi.org/10.1177/0047117815585888a
Valaskakis K., Westphalia II: The Real Millennium Challenge, Pari Center for New Learning, [online] http://www.paricenter.com/library/papers/valaskakis01.php.
Vincent R.J., Change and International Relations, „Review of International Studies” 1983, Vol. 9, nr 1. DOI: https://doi.org/10.1017/S0260210500115748
Waever O., The Rise and Fall of the Interparadigm Debate, [w:] International Theory. Positivism and beyond, red. S. Smith, K. Booth, M. Zalewski, Cambridge 1996. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511660054.009
Waever O., Still a Discipline after All these Debates?, [w:] International Relations Theories. Discipline and Diversity, red. T. Dunne, M. Kurki, S. Smith, Oxford 2013.
Wallace W., Truth and Power, Monks and Technocrats: Theory and Practice in International Relations Theory, „Review of International Studies” 1996, Vol. 22, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1017/S026021050011856X. DOI: https://doi.org/10.1017/S026021050011856X
Walt S., International Relations: One World, Many Theories, „Foreign Policy” 1998, nr 110, [online] http://dx.doi.org/10.2307/1149275. DOI: https://doi.org/10.2307/1149275
Waltz K., Gobalization and Governance, „Political Science and Politics” 1999, Vol. 32, nr 4, [online] http://dx.doi.org/10.2307/420158. DOI: https://doi.org/10.2307/420158
Waltz K., The Spread of Nuclear Weapons. More May Be Better, London 1981, Adelphi Papers, 171. DOI: https://doi.org/10.1080/05679328108457394
Waltz K., Theory of International Politics, Boston 1979.
Wendt A., Społeczna teoria stosunków międzynarodowych, przeł. W. Derczyński, Warszawa 2008, Teoria Stosunków Międzynarodowych.
Zachara M., Global governance. Ład międzynarodowy po zakończeniu stulecia Ameryki, Kraków 2012, Momentum.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
