Ziemiański ekonomista Jan Mittelstaedt i jego retrospektywna utopia
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.23.18Keywords:
polish political thought XIX c., polish economic thought XIX c., peasant question, modernization, conservatismAbstract
Jan Mittelstaedt – country gentleman – economist and his retrospective utopia
This paper presents ideas of Polish gentry economist from 19th century Jan Mittelstaedt (1819‑1890). He was probably the last polish conservative thinker openly defending serfdom and hostile to idea of giving peasants full property of land. Mittelstaedt supported model of great landlords’ ownership in polish agriculture and free trade in international relations, openly backed agricultural specialization of polish economy. He fought against nearly all political and cultural consequences of modernization but eagerly followed technical progress. As an economist he mixed fundamental ideas of classical political economy and his own excentric ideas. In Mittelstaedts economics religion and virtue are the last sources of economic welfare. He thought that is still possible the restoration of major role of Christian Religion in culture and ordinary life. As a consequence of this ideas he promoted concept of ‘common union of men of virtue’ stressing other people to moral conduct. However Mittelstaedt thinking seems archaic, it has many similarities to contemporary catholic free market thought, following both – technical excellence of capitalism and moral tradition of Christianity.
Downloads
References
Bartyzel J., „Umierać, ale powoli!” O monarchistycznej i katolickiej kontrrewolucji w krajach romańskich 1815‑2000, Kraków 2006, Arkana Historii.
Czepulis R., Myśl społeczna twórców Towarzystwa Rolniczego (1842‑1861), Wrocław 1964.
Galos A., Mittelstaedt (Mittelsztedt) Jan, [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 21, Warszawa–Wrocław 1976.
Grabski W., Historia Towarzystwa Rolniczego. 1858‑1861, t. 2, Warszawa 1904.
Jedlicki J., Jakiej cywilizacji Polacy potrzebują. Studia z dziejów idei i wyobraźni XIX wieku, Warszawa 2002, Z Wagą.
Lisak M., Katolicki liberalizm. Etyka społeczna Michaela Novaka, Dublin–Kraków 2008.
Kizwalter T., „Nowatorstwo i rutyny”. Społeczeństwo polskie zaboru rosyjskiego wobec modernizacji (1840‑1863), Warszawa 1990.
Maciejewski M., Doktryna rewolucyjnego konserwatyzmu wobec narodowego socjalizmu 1921‑1945, Wrocław 1991, Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo, 207.
Mich W., W obliczu wywłaszczenia. Kwestia reformy rolnej w publicystyce ziemiańskiej 1918‑1939, Lublin 2001.
Mittelstaedt J., 70 miliardów rubli dla Rosji, Warszawa 1874.
Mittelstaedt J., Rozmyślania nad nowym systemem ekonomii polityczej, Warszawa 1890.
Mittelstaedt J., Zarysy ekonomii politycznej zgodne z religią chrześcijańską zastosowane do gospodarstwa wiejskiego, Warszawa 1859.
Neuhaus R.J., Biznes i Ewangelia. Wyzwanie dla chrześcijanina‑kapitalisty, przeł B. Szlachta, Poznań 1993.
Novak M., Liberalizm – sprzymierzeniec czy wróg Kościoła. Nauczanie społeczne Kościoła a instytucje liberalne, przeł. W. Büchner, Poznań 1993.
Roszkowski W., Land Reform in East Central Europe after World War One, Warsaw 1995.
Skarzyński R., Konserwatyzm. Zarys dziejów filozofii politycznej, Warszawa 1998.
Walicki A., W kręgu konserwatywnej utopii. Struktury i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa 2002.
Weigel G., Ostateczna rewolucja. Kościół sprzeciwu a upadek komunizmu, przeł. W. Büchner, Poznań 1995.
Wielomski A., Filozofia polityczna francuskiego tradycjonalizmu 1789‑1830, Kraków 2003, Arkana Historii.
Zięba M., Papieże i kapitalizm. Od Rerum novarum po centessimus annus, Kraków 1998.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
