Aleksander Trzaska-Chrząszczewski and the Polish Politics
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.72.08Keywords:
Aleksander Trzaska-Chrząszczewski, dictatorship, parliamentarism, conservatismAbstract
The article describes life and political ideas of Aleksander Trzaska‑Chrząszczewski, one of the most distinctive political scientists and conservative thinkers of the interwar period in Poland. The essay contains many – earlier unknown – biographical details and Chrząszczewski’s political, international and historiosophic conceptions. In his essays Chrząszczewski criticised political system based on the democratic constitution from 1921 and political practise of authoritarian regime ruled after 1926 r. He precisely pointed out inconsistency of Pilsudski’s camp, which declared strengthening of the State as an aim of political activity and on the other hand very often ruled by informal instruments. In the international relations’ area Chrząszczewski was a follower of pro-French orientation. He observed evolution of German political system during Nazi regime and warned against rising of political and military power of Third Reich. Przypływy i odpływy demokracji (The Tides of Democracy), written in 1939, is still the most recognizable Chrząszczewski’s work. The Author proposed original vision of political changes stimulated by increasing or decreasing activity of masses. Chrząszczewski’s theory is one of the most interesting attempts to analyze social and political events of 1930s, that could be compared with the ones made by José Ortega y Gasset or Florian Znaniecki.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
A. Ch. [Aleksander Chrząszczewski], “Dzieło dwóch autorów”, Czas, 7 April 1935.
Google Scholar
Al. Ch. [Aleksander Chrząszczewski], “Niemiecki bluff gospodarczy”, Czas, 26 September 1934.
Google Scholar
Al. Ch. [Aleksander Chrząszczewski], “Liberalizm a parlamentaryzm”, Czas, 28 July 1934.
Google Scholar
ARB, Aleksander Bocheński’s letter to Ksawery Pruszyński of 28 March 1933.
Google Scholar
ARB, Aleksander Bocheński’s letter to Ksawery Pruszyński of 6 February 1939, ts.
Google Scholar
Bartula P., “Aleksander Trzaska-Chrząszczewski. Krytyczna filozofia polityczna”, in J. Skoczyński (ed.), Kołakowski i inni, Kraków 1995, pp. 77-87.
Google Scholar
Bocheński A., “Ukraiński Maurras”, Biuletyn Polsko-Ukraiński, no. 33-34 (1933).
Google Scholar
Bocheński A., Bocheński A., “Tendencje samobójcze narodu polskiego”, in A. Bocheński, Imperializm państwowy. Wybór pism, K.M. Ujazdowski (ed.), Kraków–Warszawa 2015.
Google Scholar
Bocheński A., “Dlaczego wydaliśmy Chrząszczewskiego”, Polityka, no. 23 (1939).
Google Scholar
Ch-ski A. [Aleksander Chrząszczewski], “Polski Maurras”, Czas, 14 June 1934.
Google Scholar
Chrząszczewski A., Wspomnienia, ts. fols. 1-407, Biblioteka Narodowa, ccc. No. 14081, vol. 1.
Google Scholar
Chrząszczewski A., “Prezydent Rzeczpospolitej”, in Z. Cybichowski (ed.), Podręczna encyklopedia prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), vol. 2, n.d., pp. 779-785.
Google Scholar
Chrząszczewski A., Znaczenie i zmiana ustawy konstytucyjnej w naszym przyszłym ustroju państwowym. Studjum prawno-polityczne, Warszawa 1919.
Google Scholar
Chrząszczewski A., “Zagadnienie organizacji państwa”, Drogi Polski, no. 8-9 (1922).
Google Scholar
Chrząszczewski A., “Co nam dała konstytucja z d. 17 marca 1921 r.”, Drogi Polski, no. 10 (1922).
Google Scholar
Chrząszczewski A., “Zmierzch parlamentaryzmu”, Drogi Polski, no. 11-12 (1922). [reprinted as a brochure in 1923).
Google Scholar
Chrząszczewski A., Od sejmowładztwa do dyktatury. Studium polityczno-porównawcze, Warszawa 1930.
Google Scholar
Chrząszczewski A., “Z wysokości wieży Babel (III)”, Czas, 13 May 1934.
Google Scholar
Chrząszczewski A., “Głowa państwa”, Czas, 23 August 1933.
Google Scholar
Chrząszczewski Al., “Kryzys hitleryzmu (III)”, Czas, 18 January 1933.
Google Scholar
Chrząszczewski Al., “Dwa przeciwieństwa”, Bunt Młodych, no. 15 (1934).
Google Scholar
Chrząszczewski- Trzaska A., “Ze Szwajcarii do Szwajcarii”, Czas, 27 June 1934.
Google Scholar
Chrząszczewski-Trzaska A., Przypływy i odpływy demokracji, Warszawa 1939.
Google Scholar
Estreicher S., “Walka z partyjniactwem”, in A. Wołek (ed.), Konserwatyzm krakowski. Wybór pism, Kraków 2012, pp. 301-321.
Google Scholar
Korwin-Mikke J., “Przedmowa do II wydania”, in A. Trzaska-Chrząszczewski, Przypływy i odpływy demokracji, Warszawa 1981.
Google Scholar
Kumaniecki K.W., “Na powrotnej fali”, in K.W. Kumaniecki, W poszukiwaniu suwerena, Kraków 2006.
Google Scholar
Sobiela A., “Aleksander Trzaska-Chrząszczewski – zapomniany geniusz polskiej filozofii polityki”, Meritum, no. 2 (2010), pp. 161-173d. J. Skoczyński, Kraków 1995, pp. 77-87.
Google Scholar
Szlachta B., Wiech T., Zakrzewski M. (eds.), O praworządność i zdrowy ustrój państwowy. Zagadnienia zabezpieczenia konstytucyjności ustaw w polskiej myśli politycznej i prawniczej okresu dwudziestolecia międzywojennego, Kraków 2006.
Google Scholar
Trzaska A. [A. Trzaska-Chrząszczewski], “Od wypadku do wypadku”, Kurier Warszawski, 21 September 1934 [evening edition].
Google Scholar
Trzaska A. [A. Trzaska-Chrząszczewski], “Sądowa ochrona konstytucji”, Dzień Polski, 23 May 1928.
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski] “Nacjonalizm w Polsce”, Dzień Polski, 7 May 1928.
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski, “Dwie nie obce sobie polityki”, Dzień Polski, 29 May 1928.
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski], “Konstytucja jako umowa”, Kurier Warszawski, 3 December 1933.
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski], “Trzyletni dorobek”, Kurier Warszawski, 23 December 1933.
Google Scholar
Trzaska [Aleksander Chrząszczewski], “Armja a polityka”, Kurier Warszawski, 3 February 1934 [evening edition].
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski, “Połowa szczęścia”, Kurier Warszawski, 10 February 1934.
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski], “Prometeusz spętany”, Kurier Warszawski, 27 February 1934 [evening edition].
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Historia pewnej mrzonki”, Kurier Warszawski 11 September 1934 [evening edition].
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Kłamstwo imperializmów”, Kurier Warszawski, 8 April 1935 [evening edition].
Google Scholar
Trzaska A. [A. Chrząszczewski], “Kto będzie wybierał?”, Kurier Warszawski, 28 May 1935 [evening edition].
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Przegląd zagraniczny”, Polityka, no. 7 (1939) and 9 (1939).
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Przegląd zagraniczny”, Polityka, no. 9 (1939).
Google Scholar
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Duch Poczdamu”, Polityka, no. 12 (1939).
Google Scholar
Tyszka-Drozdowski K., “Fale cofają się w Coimbrze”, Kronos, no. 1 (2016), pp. 228-238.
Google Scholar
Zakrzewski M., “Adolf Bocheński i pułkownik Beck”, in A. Bocheński, Między Niemcami a Rosją. Wybór pism, Kraków 2020, pp. VII-XIX.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.