Aleksander Trzaska-Chrząszczewski and the Polish Politics
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.72.08Keywords:
Aleksander Trzaska-Chrząszczewski, dictatorship, parliamentarism, conservatismAbstract
The article describes life and political ideas of Aleksander Trzaska‑Chrząszczewski, one of the most distinctive political scientists and conservative thinkers of the interwar period in Poland. The essay contains many – earlier unknown – biographical details and Chrząszczewski’s political, international and historiosophic conceptions. In his essays Chrząszczewski criticised political system based on the democratic constitution from 1921 and political practise of authoritarian regime ruled after 1926 r. He precisely pointed out inconsistency of Pilsudski’s camp, which declared strengthening of the State as an aim of political activity and on the other hand very often ruled by informal instruments. In the international relations’ area Chrząszczewski was a follower of pro-French orientation. He observed evolution of German political system during Nazi regime and warned against rising of political and military power of Third Reich. Przypływy i odpływy demokracji (The Tides of Democracy), written in 1939, is still the most recognizable Chrząszczewski’s work. The Author proposed original vision of political changes stimulated by increasing or decreasing activity of masses. Chrząszczewski’s theory is one of the most interesting attempts to analyze social and political events of 1930s, that could be compared with the ones made by José Ortega y Gasset or Florian Znaniecki.
Downloads
References
A. Ch. [Aleksander Chrząszczewski], “Dzieło dwóch autorów”, Czas, 7 April 1935.
Al. Ch. [Aleksander Chrząszczewski], “Niemiecki bluff gospodarczy”, Czas, 26 September 1934.
Al. Ch. [Aleksander Chrząszczewski], “Liberalizm a parlamentaryzm”, Czas, 28 July 1934.
ARB, Aleksander Bocheński’s letter to Ksawery Pruszyński of 28 March 1933.
ARB, Aleksander Bocheński’s letter to Ksawery Pruszyński of 6 February 1939, ts.
Bartula P., “Aleksander Trzaska-Chrząszczewski. Krytyczna filozofia polityczna”, in J. Skoczyński (ed.), Kołakowski i inni, Kraków 1995, pp. 77-87.
Bocheński A., “Ukraiński Maurras”, Biuletyn Polsko-Ukraiński, no. 33-34 (1933).
Bocheński A., Bocheński A., “Tendencje samobójcze narodu polskiego”, in A. Bocheński, Imperializm państwowy. Wybór pism, K.M. Ujazdowski (ed.), Kraków–Warszawa 2015.
Bocheński A., “Dlaczego wydaliśmy Chrząszczewskiego”, Polityka, no. 23 (1939).
Ch-ski A. [Aleksander Chrząszczewski], “Polski Maurras”, Czas, 14 June 1934.
Chrząszczewski A., Wspomnienia, ts. fols. 1-407, Biblioteka Narodowa, ccc. No. 14081, vol. 1.
Chrząszczewski A., “Prezydent Rzeczpospolitej”, in Z. Cybichowski (ed.), Podręczna encyklopedia prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), vol. 2, n.d., pp. 779-785.
Chrząszczewski A., Znaczenie i zmiana ustawy konstytucyjnej w naszym przyszłym ustroju państwowym. Studjum prawno-polityczne, Warszawa 1919.
Chrząszczewski A., “Zagadnienie organizacji państwa”, Drogi Polski, no. 8-9 (1922).
Chrząszczewski A., “Co nam dała konstytucja z d. 17 marca 1921 r.”, Drogi Polski, no. 10 (1922).
Chrząszczewski A., “Zmierzch parlamentaryzmu”, Drogi Polski, no. 11-12 (1922). [reprinted as a brochure in 1923).
Chrząszczewski A., Od sejmowładztwa do dyktatury. Studium polityczno-porównawcze, Warszawa 1930.
Chrząszczewski A., “Z wysokości wieży Babel (III)”, Czas, 13 May 1934.
Chrząszczewski A., “Głowa państwa”, Czas, 23 August 1933.
Chrząszczewski Al., “Kryzys hitleryzmu (III)”, Czas, 18 January 1933.
Chrząszczewski Al., “Dwa przeciwieństwa”, Bunt Młodych, no. 15 (1934).
Chrząszczewski- Trzaska A., “Ze Szwajcarii do Szwajcarii”, Czas, 27 June 1934.
Chrząszczewski-Trzaska A., Przypływy i odpływy demokracji, Warszawa 1939.
Estreicher S., “Walka z partyjniactwem”, in A. Wołek (ed.), Konserwatyzm krakowski. Wybór pism, Kraków 2012, pp. 301-321.
Korwin-Mikke J., “Przedmowa do II wydania”, in A. Trzaska-Chrząszczewski, Przypływy i odpływy demokracji, Warszawa 1981.
Kumaniecki K.W., “Na powrotnej fali”, in K.W. Kumaniecki, W poszukiwaniu suwerena, Kraków 2006.
Sobiela A., “Aleksander Trzaska-Chrząszczewski – zapomniany geniusz polskiej filozofii polityki”, Meritum, no. 2 (2010), pp. 161-173d. J. Skoczyński, Kraków 1995, pp. 77-87.
Szlachta B., Wiech T., Zakrzewski M. (eds.), O praworządność i zdrowy ustrój państwowy. Zagadnienia zabezpieczenia konstytucyjności ustaw w polskiej myśli politycznej i prawniczej okresu dwudziestolecia międzywojennego, Kraków 2006.
Trzaska A. [A. Trzaska-Chrząszczewski], “Od wypadku do wypadku”, Kurier Warszawski, 21 September 1934 [evening edition].
Trzaska A. [A. Trzaska-Chrząszczewski], “Sądowa ochrona konstytucji”, Dzień Polski, 23 May 1928.
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski] “Nacjonalizm w Polsce”, Dzień Polski, 7 May 1928.
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski, “Dwie nie obce sobie polityki”, Dzień Polski, 29 May 1928.
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski], “Konstytucja jako umowa”, Kurier Warszawski, 3 December 1933.
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski], “Trzyletni dorobek”, Kurier Warszawski, 23 December 1933.
Trzaska [Aleksander Chrząszczewski], “Armja a polityka”, Kurier Warszawski, 3 February 1934 [evening edition].
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski, “Połowa szczęścia”, Kurier Warszawski, 10 February 1934.
Trzaska A. [Aleksander Trzaska-Chrząszczewski], “Prometeusz spętany”, Kurier Warszawski, 27 February 1934 [evening edition].
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Historia pewnej mrzonki”, Kurier Warszawski 11 September 1934 [evening edition].
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Kłamstwo imperializmów”, Kurier Warszawski, 8 April 1935 [evening edition].
Trzaska A. [A. Chrząszczewski], “Kto będzie wybierał?”, Kurier Warszawski, 28 May 1935 [evening edition].
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Przegląd zagraniczny”, Polityka, no. 7 (1939) and 9 (1939).
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Przegląd zagraniczny”, Polityka, no. 9 (1939).
Trzaska A. [Aleksander Chrząszczewski], “Duch Poczdamu”, Polityka, no. 12 (1939).
Tyszka-Drozdowski K., “Fale cofają się w Coimbrze”, Kronos, no. 1 (2016), pp. 228-238.
Zakrzewski M., “Adolf Bocheński i pułkownik Beck”, in A. Bocheński, Między Niemcami a Rosją. Wybór pism, Kraków 2020, pp. VII-XIX.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
