Konstytucyjna pozycja Senatu w kontekście zasadności istnienia tego organu
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2024.88.2.07Keywords:
Senate, constitution, Sejm, president, parliament, legislative powerAbstract
THE CONSTITUTIONAL POSITION OF SENATE IN THE CONTEXT OF THE LEGITIMACY OF ITS EXISTENCE
The aim of the article is to analyse the prevailing views on the constitutional position of the Senate of the Republic of Poland. Attention was paid to the powers of the analysed body, its constitutional status, as well as its real impact on the functioning of the state. An important feature in this regard is the reflection on the purposefulness of the existence of this body in the context of its current competences. Both the views on the science of law and the jurisprudence of the Constitutional Tribunal will be analysed. The formal-dogmatic method was used in the article. It seems that the legitimacy of the existence of the Senate in the context of the current Constitution is at least substantively questionable. Therefore, according to the authors, the extension of the powers of the Senate should be considered. Then the functioning of a bicameral parliament in a unitary state would be substantively justified.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Ajnenkiel A., Spór o istnienie Senatu w procesie stanowienia konstytucji z 1921 r., [w:] Senat w II i III Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji zorganizowanej pod patronatem Marszałka Senatu RP prof. Longina Pastusiaka w 80. rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu w II RP, 27 listopada 2002 r., oprac. M. Lipińska, R. Stawicki, Warszawa 2003.
Google Scholar
Antoszewski A., Władza ustawodawcza, [w:] Systemy polityczne współczesnej Europy, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Warszawa 2007.
Google Scholar
Banaszak B., komentarz do art. 114, [w:] B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Google Scholar
Banaszak B., W kwestii racjonalnej liczby posłów i senatorów, „Państwo i Prawo” 1995, nr 5.
Google Scholar
Bożyk S., Etapy rozwoju współczesnego polskiego konstytucjonalizmu, [w:] Prawo konstytucyjne, red. S. Bożyk, Białystok 2014.
Google Scholar
Bożyk S., Konstytucyjne ramy inicjatywy ustawodawczej w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 4.
Google Scholar
Bożyk S., Senat Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Izby drugie parlamentu, red. E. Zwierzchowski, Białystok 1996.
Google Scholar
Buhler P., Polska droga do wolności. 1939-1995, Warszawa 1999.
Google Scholar
Chruściak R., Spór o Senat w pracach nad Konstytucją RP z 1997 r., [w:] Senat w II i III Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji zorganizowanej pod patronatem Marszałka Senatu RP prof. Longina Pastusiaka w 80. rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu w II RP, 27 listopada 2002 r., oprac. M. Lipińska, R. Stawicki, Warszawa 2003.
Google Scholar
Ciemniewski J., Dwuizbowość w systemie konstytucyjnym III Rzeczypospolitej, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Google Scholar
Dobrowolski M., Dwuizbowość parlamentu jako zasada Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2000, nr 4.
Google Scholar
Dobrowolski M., W sprawie potrzeby reformy dwuizbowości polskiego parlamentu, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 2.
Google Scholar
Dudek D., Biznes i (nie)odpowiedzialność konstytucyjna posła, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22, https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.219.
DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.219
Google Scholar
Dudek D., Referendum – instrument czy iluzja władzy polskiego suwerena?, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1, https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.14.
DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.14
Google Scholar
Eckhardt K., Potrzeba nowelizacji przepisów rozdziału VIII Konstytucji RP. Uwagi na tle prezydenckiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, „Administracja. Teoria, dydaktyka, praktyka” 2014, nr 1.
Google Scholar
Frey R., Odwołanie od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do sądu gospodarczego, [w:] A. Arkuszewska i in., Symbolae Andreae Marciniak dedicatae, Warszawa 2022.
Google Scholar
Górecki D., Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych przez Trybunał Konstytucyjny, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 4.
Google Scholar
Ilski Z., System wyborczy Księstwa Warszawskiego (1807-1815). Zasady i praktyka powoływania Izby Poselskiej, „Przegląd Sejmowy” 2020, nr 3, https://doi.org/10.31268/ps.2020.35.
DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2020.35
Google Scholar
Kociubiński P., Niegodność wyborcza a niektóre instytucje prawa karnego i konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 1.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Google Scholar
Krukowski M., Immunitet parlamentarny a gromadzenie dowodów w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” 2018, nr 5.
Google Scholar
Kryszeń G., Konstytucyjna regulacja podstawowych zasad prawa wyborczego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 2.
Google Scholar
Kubas S., Aktualne dylematy parlamentarnego prawa wyborczego (wybrane zagadnienia), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Google Scholar
Laskowska M., Pojęcie zmiany konstytucji, „Państwo i Prawo” 2018, nr 12.
Google Scholar
Łukowiak D., Konstytucyjne ramy kadencyjności organów władzy publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2020, nr 1, https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.1.9.
DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.1.9
Google Scholar
Maciejko W., Granice poprawek Senatu RP a ukryta inicjatywa ustawodawcza, „Administracja. Teoria, dydaktyka, praktyka” 2008, nr 4.
Google Scholar
Maksymiuk M., Karlikowski M., Senat dwudziestolecia międzywojennego w Rzeczpospolitej Polskiej i Czechosłowacji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 1, https://doi.org/10.15804/ppk.2021.01.22.
DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2021.01.22
Google Scholar
Marcinkiewicz M., O konstytucji kwietniowej raz jeszcze, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2018, nr 1.
Google Scholar
Matuszewski L., Senat w systemie organów państwowych III RP w świetle projektów nowej konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1996, nr 2.
Google Scholar
Michalska-Bracha L., Z dziejów badań nad parlamentaryzmem Rzeczypospolitej Obojga Narodów w historiografii polskiej (do 1939 r.), „Przegląd Sejmowy” 2022, nr 3, https://doi.org/10.31268/ps.2022.121.
DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2022.121
Google Scholar
Mikuli P., Konstytucyjność trybu wyboru sędziów sądów powszechnych do KRS. Opinia w przedmiocie zgodności art. 11 ust. 3 i 4 oraz art. 13 ust. 1, 2 i 3 ustawy z 12.05.2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa z art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014, nr 4.
Google Scholar
Mojak R., Geneza, prawnoustrojowe zasady i prawne procedury tworzenia i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 4.
Google Scholar
Mojak R., Parlamentarna kontrola Rady Ministrów i ministrów w świetle Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 3.
Google Scholar
Odrowąż-Sypniewski W., Funkcja kontrolna Sejmu na tle zagadnienia rozdziału władzy publicznej i zasady nadrzędności konstytucji, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 3.
Google Scholar
Pastuszko G., Kompetencje Zgromadzenia Narodowego, „Państwo i Prawo” 2015, nr 8.
Google Scholar
Płażek S., Wymogi niekaralności funkcjonariuszy publicznych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 7-8.
Google Scholar
Podkowik J., Czy „istnieją” akty normatywne „nieistniejące” (nieakty)?, „Przegląd Legislacyjny” 2010, nr 4.
Google Scholar
Popławska E., Procedura ustawodawcza w Senacie a jakość prawa – wybrane problemy, „Przegląd Legislacyjny” 2004, nr 2.
Google Scholar
Radajewski M., Regulamin Zgromadzenia Narodowego. Refleksje na tle art. 114 ust. 2 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 1.
Google Scholar
Rytel-Warzocha A., Zasada demokracji bezpośredniej na tle poglądów nauki prawa konstytucyjnego i praktyki ustrojowej 25 lat obowiązywania Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.
Google Scholar
Sarnecki P., Funkcje i struktura parlamentu według nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, nr 11-12.
Google Scholar
Skrzydło W., komentarz do art. 205, [w:] W. Skrzydło, Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2013.
Google Scholar
Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Warszawa 2008.
Google Scholar
Służałek S., Instytucja referendum zatwierdzającego zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 3.
Google Scholar
Szmyt A., Sejm i Senat w projektach zmian konstytucji z 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Google Scholar
Szymanek J., Etyka parlamentarzysty a charakter mandatu przedstawicielskiego, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 4.
Google Scholar
Szymanek J., Mandat parlamentarny (reinterpretacja ujęć klasycznych), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Google Scholar
Szymanek J., Postępowanie mediacyjne w parlamencie dwuizbowym, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 5.
Google Scholar
Szymanek J., Tymczasowe akty konstytucyjne w polskiej tradycji ustrojowej, „Roczniki Nauk Prawnych” 2008, nr 2.
Google Scholar
Trembicka K., Wybory „kontraktowe” w Polsce w czerwcu 1989 roku: peccatum originale u podstaw narodzin III Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2017, nr 4.
Google Scholar
Tuleja P., Szczurkowski B., komentarz do art. 235, [w:] Konstytucja RP, t. II: Komentarz art. 87-243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Google Scholar
Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, Dz.U. nr 84, poz. 426 z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r., Dz.U. 1935, nr 30, poz. 227.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1921, nr 44, poz. 267.
Google Scholar
Wajda P., Polityka pieniężna – instrumenty realizacji, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 4.
Google Scholar
Wawrzeńczyk I., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej a organy władzy sądowniczej – uwagi porządkujące, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 11.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 1998 r., sygn. akt K 10/97.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 1998 r., sygn. akt K 3/98.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 1998 r., sygn. akt K 21/98.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 1999 r., sygn. akt K 25/98.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 2002 r., sygn. akt K 14/02.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 września 2003 r., sygn. akt K 55/02.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 października 2010 r., sygn. akt K 35/09.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. akt K 9/11.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 sierpnia 2016 r., sygn. akt K 39/16.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 marca 2019 r., sygn. akt K 12/18.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt K 20/20.
DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2022.05.01
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2022 r., sygn. akt P 10/19.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
