Konstytucyjna pozycja Senatu w kontekście zasadności istnienia tego organu
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.20.2024.88.2.07Słowa kluczowe:
Senat, konstytucja, Sejm, prezydent, parlament, władza ustawodawczaAbstrakt
THE CONSTITUTIONAL POSITION OF SENATE IN THE CONTEXT OF THE LEGITIMACY OF ITS EXISTENCE
The aim of the article is to analyse the prevailing views on the constitutional position of the Senate of the Republic of Poland. Attention was paid to the powers of the analysed body, its constitutional status, as well as its real impact on the functioning of the state. An important feature in this regard is the reflection on the purposefulness of the existence of this body in the context of its current competences. Both the views on the science of law and the jurisprudence of the Constitutional Tribunal will be analysed. The formal-dogmatic method was used in the article. It seems that the legitimacy of the existence of the Senate in the context of the current Constitution is at least substantively questionable. Therefore, according to the authors, the extension of the powers of the Senate should be considered. Then the functioning of a bicameral parliament in a unitary state would be substantively justified.
Pobrania
Bibliografia
Ajnenkiel A., Spór o istnienie Senatu w procesie stanowienia konstytucji z 1921 r., [w:] Senat w II i III Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji zorganizowanej pod patronatem Marszałka Senatu RP prof. Longina Pastusiaka w 80. rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu w II RP, 27 listopada 2002 r., oprac. M. Lipińska, R. Stawicki, Warszawa 2003.
Antoszewski A., Władza ustawodawcza, [w:] Systemy polityczne współczesnej Europy, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Warszawa 2007.
Banaszak B., komentarz do art. 114, [w:] B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Banaszak B., W kwestii racjonalnej liczby posłów i senatorów, „Państwo i Prawo” 1995, nr 5.
Bożyk S., Etapy rozwoju współczesnego polskiego konstytucjonalizmu, [w:] Prawo konstytucyjne, red. S. Bożyk, Białystok 2014.
Bożyk S., Konstytucyjne ramy inicjatywy ustawodawczej w parlamencie Rzeczypospolitej Polskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 4.
Bożyk S., Senat Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Izby drugie parlamentu, red. E. Zwierzchowski, Białystok 1996.
Buhler P., Polska droga do wolności. 1939-1995, Warszawa 1999.
Chruściak R., Spór o Senat w pracach nad Konstytucją RP z 1997 r., [w:] Senat w II i III Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały z konferencji zorganizowanej pod patronatem Marszałka Senatu RP prof. Longina Pastusiaka w 80. rocznicę pierwszego posiedzenia Senatu w II RP, 27 listopada 2002 r., oprac. M. Lipińska, R. Stawicki, Warszawa 2003.
Ciemniewski J., Dwuizbowość w systemie konstytucyjnym III Rzeczypospolitej, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Dobrowolski M., Dwuizbowość parlamentu jako zasada Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2000, nr 4.
Dobrowolski M., W sprawie potrzeby reformy dwuizbowości polskiego parlamentu, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 2.
Dudek D., Biznes i (nie)odpowiedzialność konstytucyjna posła, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 22, https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.219. DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2014.22.219
Dudek D., Referendum – instrument czy iluzja władzy polskiego suwerena?, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1, https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.14. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.1.14
Eckhardt K., Potrzeba nowelizacji przepisów rozdziału VIII Konstytucji RP. Uwagi na tle prezydenckiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, „Administracja. Teoria, dydaktyka, praktyka” 2014, nr 1.
Frey R., Odwołanie od decyzji Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji do sądu gospodarczego, [w:] A. Arkuszewska i in., Symbolae Andreae Marciniak dedicatae, Warszawa 2022.
Górecki D., Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych przez Trybunał Konstytucyjny, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 4.
Ilski Z., System wyborczy Księstwa Warszawskiego (1807-1815). Zasady i praktyka powoływania Izby Poselskiej, „Przegląd Sejmowy” 2020, nr 3, https://doi.org/10.31268/ps.2020.35. DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2020.35
Kociubiński P., Niegodność wyborcza a niektóre instytucje prawa karnego i konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 1.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Krukowski M., Immunitet parlamentarny a gromadzenie dowodów w postępowaniu karnym, „Prokuratura i Prawo” 2018, nr 5.
Kryszeń G., Konstytucyjna regulacja podstawowych zasad prawa wyborczego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 2.
Kubas S., Aktualne dylematy parlamentarnego prawa wyborczego (wybrane zagadnienia), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Laskowska M., Pojęcie zmiany konstytucji, „Państwo i Prawo” 2018, nr 12.
Łukowiak D., Konstytucyjne ramy kadencyjności organów władzy publicznej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2020, nr 1, https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.1.9. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2020.82.1.9
Maciejko W., Granice poprawek Senatu RP a ukryta inicjatywa ustawodawcza, „Administracja. Teoria, dydaktyka, praktyka” 2008, nr 4.
Maksymiuk M., Karlikowski M., Senat dwudziestolecia międzywojennego w Rzeczpospolitej Polskiej i Czechosłowacji, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021, nr 1, https://doi.org/10.15804/ppk.2021.01.22. DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2021.01.22
Marcinkiewicz M., O konstytucji kwietniowej raz jeszcze, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2018, nr 1.
Matuszewski L., Senat w systemie organów państwowych III RP w świetle projektów nowej konstytucji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1996, nr 2.
Michalska-Bracha L., Z dziejów badań nad parlamentaryzmem Rzeczypospolitej Obojga Narodów w historiografii polskiej (do 1939 r.), „Przegląd Sejmowy” 2022, nr 3, https://doi.org/10.31268/ps.2022.121. DOI: https://doi.org/10.31268/PS.2022.121
Mikuli P., Konstytucyjność trybu wyboru sędziów sądów powszechnych do KRS. Opinia w przedmiocie zgodności art. 11 ust. 3 i 4 oraz art. 13 ust. 1, 2 i 3 ustawy z 12.05.2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa z art. 187 ust. 1 pkt 2 Konstytucji RP, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014, nr 4.
Mojak R., Geneza, prawnoustrojowe zasady i prawne procedury tworzenia i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018, nr 4.
Mojak R., Parlamentarna kontrola Rady Ministrów i ministrów w świetle Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 3.
Odrowąż-Sypniewski W., Funkcja kontrolna Sejmu na tle zagadnienia rozdziału władzy publicznej i zasady nadrzędności konstytucji, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 3.
Pastuszko G., Kompetencje Zgromadzenia Narodowego, „Państwo i Prawo” 2015, nr 8.
Płażek S., Wymogi niekaralności funkcjonariuszy publicznych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 7-8.
Podkowik J., Czy „istnieją” akty normatywne „nieistniejące” (nieakty)?, „Przegląd Legislacyjny” 2010, nr 4.
Popławska E., Procedura ustawodawcza w Senacie a jakość prawa – wybrane problemy, „Przegląd Legislacyjny” 2004, nr 2.
Radajewski M., Regulamin Zgromadzenia Narodowego. Refleksje na tle art. 114 ust. 2 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2015, nr 1.
Rytel-Warzocha A., Zasada demokracji bezpośredniej na tle poglądów nauki prawa konstytucyjnego i praktyki ustrojowej 25 lat obowiązywania Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2022, nr 10.
Sarnecki P., Funkcje i struktura parlamentu według nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997, nr 11-12.
Skrzydło W., komentarz do art. 205, [w:] W. Skrzydło, Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2013.
Skrzydło W., Ustrój polityczny RP w świetle Konstytucji z 1997 r., Warszawa 2008.
Służałek S., Instytucja referendum zatwierdzającego zmiany Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 3.
Szmyt A., Sejm i Senat w projektach zmian konstytucji z 1997 r., „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Szymanek J., Etyka parlamentarzysty a charakter mandatu przedstawicielskiego, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 4.
Szymanek J., Mandat parlamentarny (reinterpretacja ujęć klasycznych), „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 5.
Szymanek J., Postępowanie mediacyjne w parlamencie dwuizbowym, „Przegląd Sejmowy” 2004, nr 5.
Szymanek J., Tymczasowe akty konstytucyjne w polskiej tradycji ustrojowej, „Roczniki Nauk Prawnych” 2008, nr 2.
Trembicka K., Wybory „kontraktowe” w Polsce w czerwcu 1989 roku: peccatum originale u podstaw narodzin III Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 2017, nr 4.
Tuleja P., Szczurkowski B., komentarz do art. 235, [w:] Konstytucja RP, t. II: Komentarz art. 87-243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, Dz.U. nr 84, poz. 426 z późn. zm.
Ustawa konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r., Dz.U. 1935, nr 30, poz. 227.
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1921, nr 44, poz. 267.
Wajda P., Polityka pieniężna – instrumenty realizacji, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010, nr 4.
Wawrzeńczyk I., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej a organy władzy sądowniczej – uwagi porządkujące, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014, nr 11.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 kwietnia 1998 r., sygn. akt K 10/97.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 1998 r., sygn. akt K 3/98.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 1998 r., sygn. akt K 21/98.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 1999 r., sygn. akt K 25/98.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 2002 r., sygn. akt K 14/02.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 września 2003 r., sygn. akt K 55/02.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 października 2010 r., sygn. akt K 35/09.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 lipca 2011 r., sygn. akt K 9/11.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 sierpnia 2016 r., sygn. akt K 39/16.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 marca 2019 r., sygn. akt K 12/18.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt K 20/20. DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2022.05.01
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 lutego 2022 r., sygn. akt P 10/19.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
