Racjonalizacja irlandzkiego systemu parlamentarnego – analiza rozwiązań konstytucyjnych
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.21.2024.92.15Keywords:
political system, parliamentary system, rationalization, Ireland, Prime MinisterAbstract
RATIONALISATION OF THE IRISH PARLIAMENTARY SYSTEM – ANALYSIS OF CONSTITUTIONAL SOLUTIONS
The article deals with the phenomenon of rationalisation of the parliamentary system which goes hand in hand with the political system in Ireland. The author will explain the meaning of the term rationalization and present possible variants. Rationalization as an institutionalization of constitutional rules, pro-premier and pro-presidential orientation of this phenomenon is discussed. For this purpose, the system solutions contained in the Constitution of the First Assembly of 1919, the Constitution of the Free State of Ireland of 1922 and the Constitution of Ireland of 1937 are analysed. The author argues that the Irish model of the institution of the Prime Minister is a prerequisite for the stable functioning of the system, as it plays a central role in it. Moreover, the seemingly similar position of the Irish Prime Minister to that of the United Kingdom distinguishes the inclusion in the Constitution of provisions which particularly strengthen his role in the system. The author of this paper will therefore try to answer the question of what form of rationalisation has been and is being adopted by the parliamentary system on the example of Ireland.
Downloads
References
Bożek M., System parlamentarny i jego ewolucja – próba syntezy, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXI, nr 1.
Chubb B., The Government and Politics of Ireland, Dublin 1992.
Collins N., Parliamentary Democracy in Ireland, „Parliamentary Affairs” 2004, vol. 57, no. 3. DOI: https://doi.org/10.1093/pa/gsh047
Connolly S.J., The Oxford Companion to Irish History, Oxford 2007.
Doroszewski W., Słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa 1980.
Dziemidok-Olszewska B., System polityczny V Republiki Francuskiej, [w:] Współczesne systemy polityczne, red. M. Żmigrodzki, B. Dziemidok-Olszewska, Warszawa 2007, Seria Politologiczna.
Farrell B., A Note on the Dáil Constitution 1919, „Irish Jurist” 1969, vol. 4, no. 1.
Furtas M.B., Konstytucja pierwszego zgromadzenia Irlandii – 21 stycznia 1919 roku, „Krytyka Prawa” 2016, t. 8, nr 4. DOI: https://doi.org/10.7206/kp.2080-1084.130
Furtas M.B., Konstytucje Irlandii i ich ewolucja 1919-2019, Warszawa 2020, Monografie Prawnicze.
Gdulewicz E., System konstytucyjny Francji, Warszawa 2000.
Grzybowski S., Historia Irlandii, Wrocław 1977.
Janas J., Ustrój Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej na tle reform 1997-2009. Wybrane zagadnienia współczesnych przemian ustrojowych, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2011, nr 3322.
Kenny K., Ireland and the British Empire, New York 2004, Companion Series. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199251841.001.0001
Konarski W., Parlament Narodowy Irlandii, Warszawa 1992.
Konarski W., System konstytucyjny Irlandii, Warszawa 2005.
Nawracaj W., Czym jest racjonalizacja systemu parlamentarnego?, [online] https://debataustrojowa.pl/czym-jest-racjonalizacja-systemu-parlamentarnego/.
O’Beirne Ranelagh, Historia Irlandii. Narody i cywilizacje, przeł. K. Baczyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Warszawa-Gdańsk 2003, Narody i Cywilizacje. Piórko A., Historia Irlandii Północnej, Toruń 2008.
Płachecki J., Kształtowanie się zrębów państwowości Irlandii. Od osadnictwa celtyckiego do Unii z Wielką Brytanią w 1801 roku, „Roczniki Żyrardowskie” 2008, nr 6, htpps://doi.org/10.5281/zenodo.13338199.
Płachecki J., System polityczny Irlandii. Ewolucja i współczesne wyzwania, Warszawa 2010.
Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Warszawa 2013, Seria Akademicka.
Sarnecki P., System konstytucyjny Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Warszawa 2009.
Sobolewski M., Zasady demokracji burżuazyjnej i ich zastosowanie, Warszawa 1969.
Somerset Fry P., Somerset Fry F., A History of Ireland, New York 1991.
Szymanek J., Racjonalizacja parlamentarnego systemu rządów, „Przegląd Sejmowy” 2007, nr 1.
Wallner M., System rządów Irlandii. Rzecz o podziale władzy w systemie parlamentarno-gabinetowym, Lublin 2020.
Zins H., Historia Anglii, Wrocław 2009, Historia Powszechna.
Żywczyński M., Historia powszechna 1779-1870, Warszawa 1996, Historia Powszechna.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
