Russia as a Mythical Land: The Compensatory Role of Ideas about Russianness in Lemko Cultural Texts

Authors

  • Helena Duć-Fajfer Jagiellonian University, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/RRB.18.2022.18.02

Keywords:

Lemko literature, myths, Russia, Russianness, compensation

Abstract

RUSSIA AS A MYTHICAL LAND: THE COMPENSATORY ROLE OF IDEAS ABOUT RUSSIANNESS IN LEMKO CULTURAL TEXTS

The study attempts to identity the imaginary constructs presented in Lemko literature referred to Russia and Russianness. Social and geopolitical conditions of the formation of the Lemko ethnic identity played a key role in their creation. In the text the hypostases of Russianness, concretizing themselves in the Lemko identity discourse, are singled out: the myth of the righteous tsar – the defender of persecuted Ruthenians and the vision of Russia as a land of prosperity. Personal and textual examples of the impact of these myths are presented. Social utopias built on their basis are described. The consequences of the political interpretation of these mythical and cultural images for the fate of the entire Lemko community are indicated.

Author Biography

Helena Duć-Fajfer, Jagiellonian University, Kraków

Dr hab., prof. UJ – literaturoznawczyni, łemkoznawczyni, historyczka sztuki, redaktorka, poetka; kierowniczka Katedry Literaturoznawstwa Rosyjskiego w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego; założycielka kierunku/specjalności filologia rosyjska z językiem rusińsko‑ łemkowskim na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, gdzie wykładała język, kulturę i literaturę łemkowską; sekretarz Komisji Wschodnioeuropejskiej PAU; w latach 2005–2014 reprezentantka Łemków w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Jej zainteresowania naukowe to: literatura a etniczność, literatura mniejszości etnicznych, dyskursy mniejszościowe, relacje międzykulturowe, antropologia literatury, rewitalizacja kultur i języków zagrożonych. Autorka ponad 200 publikacji naukowych, w tym monografii: Literatura łemkowska w drugiej połowie XIX i na początku XX w. (2001) oraz Między bukwą a literą. Współczesna literatura mniejszości białoruskiej, ukraińskiej i łemkowskiej w Polsce (2012). Opracowała Antologię powysiedleńczej literatury łemkowskiej (2002); Rozmówki polsko‑łemkowsko‑angielskie (2007); Kontekstualny słownik języka łemkowskiego (2019).

References

Алексовичъ, Клавдия. 1909. Подорожъ Лядзѣ до дѣдуся. Книжечка дл дѣтей отъ 6 до 10 лѣтѣ. Львовъ: Типографіи Ставропигійского Института.

Алексовичъ, Клавдия. 1912. Заклятый Медвѣдь. Львовъ: Типографіи Ставропигій-ского Института.

Василевскій, Лев. 1914. «Венгерскіе „руснаки” и ихъ судьба». Русское Богатство, ч 3: 362‑385.

Горбаль, Богдан. 2010. «Гринда Михайло». В: Енциклопедія історії та культури Карпатських русинів. Ред. Павло Роберт Маґочій, Іван Поп. Пер. Надя Кушко, 152. Ужгород: Видавництво В. Падяка.

Горощак, Іван. 2002. «Ішли Орлы». В: Ци то лем туга, ци надія. Антолоґія повыселенчой лемківской літературы. Ред. Олена Дуць‑Файфер, 117‑118. Ліґниця: Стоваришыня Лемків.

Гунянка, Ваньо. 1945а. «Стары и Молоды». В: Наша Книжка. Ред. Димитрий Ф. Вислоцкій, 10‑80. Юнкерс: Лемко‑Союз.

Гунянка, Ваньо. 1945б. «Петро Павлик». В: Наша Книжка. Ред. Димитрий Ф. Висло-цкій, 209‑241. Юнкерс: Лемко‑Союз.

Гунянка, Ваньо. 1945в. «Правда о России (Писано в 1934 року послі подорожи в СССР)». В: Наша Книжка. Ред. Димитрий Ф. Вислоцкій, 278-307. Юнкерс: Лемко‑Союз.

«Гринда Михайло». 2013. В: Красовський, Іван, Челак, Іван. Енциклопедичний Слов-ник Лемківщини, 155. Львів: Київське Товариство «Лемківщина».

«Документы». 2011. Річник Руской Бурсы: 28‑66. DOI: https://doi.org/10.1002/wea.686

Дуць‑Файфер, Олена. 2014. «Влияня подій I світовой войны на формуваня ся лем-ківской достоменности – при спілучасти літературных текстів». Річник РускойБурсы: 49‑64.

«Забытий бунтарь. Михаил Грында. Правдива история о забытом Лемку‑бунтарю». 1960. Карпаторусский Календарь Лемко‑Союза на год 1960: 87‑92.

Зынин, С. Лемко. 1934. Лемковина‑Сибир. Львов: Накладом автора.

Iеронимъ Анонимъ. 1877, 1878. «Шибеничный верхъ». Слово, ч. 102‑120; ч. 1‑15: 17‑26, 28‑29, 31‑32.

«Перва Социялистична Держава и Єй Успіхи». 1935. Карпаторусский Календар Лемко‑Союза на 1936: 35‑42.

«Польскiй патрiотъ. Написалъ по розсказу нѣкого русского священника В. Не-ляхъ». 1872. Словo, ч. 38‑51: 53‑58.

Русенко, Іван. 2010. «Гунянка». В: Русенко – выбране. Ред. Петро Трохановскій, 124. Крениця‑Ліґниця: Стоваришыня Лемків.

Талергофскій Альманахъ. Пропамятна Книга, выпускъ 1‑4. 1924‑1932. Львовъ: Та-лергофскій Комитетъ.

Трохановскій, Петро, ред. 2008. Пантеон Зеленой Лемковины. Gorlice: Klub Patriotów Łemkowszczyzny.

Bendza, Marian. 1980. «Sytuacja wyznaniowa na terenie Klucza Muszyńskiego w XVII wieku». Rocznik Teologiczny ChAT, з. 1: 137‑146.

Bębynek, Władysław. 1914. Starostwo muszyńskie, własność biskupstwa krakowskiego. Lwów: Накладом автора.

Chomiak, Roman. 1995. Nasz łemkowski los. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza.

Duć‑Fajfer, Helena. 2001. Literatura łemkowska w drugiej połowie XIX i na początku XX w. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Duć‑Fajfer, Olena. 2015. «Allocating Identity – versus, against, above, in spite of. The Lemko Becoming in Galicia». В: Galicia Polyphony: Places and Voices. Ред. Alina Molisak, Jagoda Wierzejska, 137‑156. Warsaw: Dom Wydawniczy Elipsa.

Duć‑Fajfer, Helena. 2022. «Przestrzeń rosyjskości w literaturze łemkowskiej». В: Tożsamość (w) przestrzeni: Studia dedykowane Profesorowi Wasilijowi Szczukinowi. Ред.

Matylda Chrząszcz, Ksenia Dubiel, Helena Duć‑Fajfer, 201‑215. Kraków: Księgarnia Akademicka. https://doi.org/10.12797/9788381387316.14 DOI: https://doi.org/10.12797/9788381387316.14

Himka, John Paul. 1980. «Hope in the Tsar: Displaced Naive Monarchism Among the Ukrainian Peasants of the Habsburg Empire». Russian History / Histoire Russe, ч. 7/1‑2: 125‑138. https://doi.org/10.1163/187633180X00102. DOI: https://doi.org/10.1163/187633180X00102

Hołda, Renata. 2008. «Dobry władca». Studium antropologiczne o Franciszku Józefie I. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Horbal Bogdan. 2002 a. «Hrynda, Mykhal». В: Encyclopedia of Rusyn History and Culture.

Ред. Paul Robert Magocsi, Ivan Pop, 200. Toronto: University of Toronto Press.

Horbal, Bogdan. 2002 б. «Durkot, Serhii». В: Encyclopedia of Rusyn History and Culture.

Ред. Paul Robert Magocsi, Ivan Pop, 101. Toronto: University of Toronto Press.

Kołakowski, Leszek. 1994. Obecność mitu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Mach, Zdzisław. 1994. «Procesy rekonstrukcji tożsamości społecznej w krajach Europy Środkowo‑Wschodniej». Nomos, ч. 7‑8: 9‑22.

Olszański, Andrzej. 1990. «Drogi tożsamości Łemków». Magury’90: 36-50.

Repatriacja czy deportacja. Dokumenty, т. 1‑ 2. 2013. Ред. Eugeniusz Misiło. Warszawa: Archiwum Ukraińskie.

Trochanowski, Piotr. 1990. «Wokół Tadeusza A. Olszańskiego i jego (?) spraw». Magury’ 90: 149‑162.

Zdziechowski, Мarian. 1924. Władysław Syrokomla. Pierwiastek litewsko‑białoruski w twórczości polskiej. Wilno: Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego.

Published

2022-12-18

How to Cite

Duć-Fajfer, H. (2022). Russia as a Mythical Land: The Compensatory Role of Ideas about Russianness in Lemko Cultural Texts. Rocznik Ruskiej Bursy, 18, 85–99. https://doi.org/10.12797/RRB.18.2022.18.02